Η ιστορία της άγνωστης νήσου
"Υστερα δεν είχε ο ήλιος ανατείλει καλά καλά, ο άντρας και η γυναίκα πήγαν και ζωγράφισαν στην πλώρη του καραβιού, από τη μια άκρη ως την άλλη, με λευκά γράμματα, το όνομα που απέμεινε να δώσουν στην καραβέλα. Κατά το μεσημέρι, με τη φουσκονεριά, η Αγνωστη Νήσος ρίχτηκε επιτέλους στην θάλασσα, σε αναζήτηση του εαυτού της".
Ενας άνθρωπος ζητάει ένα καράβι για να βρει την "άγνωστη νήσο". Ποια είναι όμως αυτή η άγνωστη νήσος; Πως ο καθένας από εμάς μπορεί να την αναγνωρίσει; Μια βαθιά αλληγορική ιστορία για την αγωνιώδη προσπάθεια του ανθρώπου να ανακαλύψει το "είναι" του.

Καρέκλα
Ενας δικτάτορας πέφτει από την καρέκλα του ... "Το διπλοσάγονο τρέμει πάνω στο λάρυγγα και άλλους χόνδρους, και το σώμα του ολόκληρο ακολουθεί την καρέκλα προς τα πίσω, και στο πάτωμα, κοντά για να παρακολουθήσουμε όλοι, κύλησε κιόλας το πόδι της σπασμένης καρέκλας. Σκόρπισε μια μικρή κίτρινη σκόνη, όχι και τόσο πολύ στην πραγματικότητα, αρκετή για ν' απολαύσουμε στη φαντασία μας μια κλεψύδρα που η άμμος της από σκατολογική άποψη αποτελείται από τα περιττώματα του κολεόπτερου".
Στο δεύτερο διήγημά του μέσα σε 23 σελίδες ο Σαραμάγκου περιγράφει την πτώση μιας καρέκλας εξαιτίας ενός κολεόπτερου που ροκάνιζε το ξύλο του ποδιού της χωρίς κανένας να το έχει αντιληφθεί. Πως άραγε υπονομεύεται η σταθερότητα;

Τα υπόλοιπα διηγήματα είναι το ίδιο "παράδοξα" και αλληγορικά : Ενας οδηγός προσπαθεί να βρει βενζίνη σε περίοδο κρίσης του πετρελαίου και μεταδίδει τη νεύρωση του στο αυτοκίνητό του (Εμπάργκο). Ενας βασιλιάς προσπαθεί να αποκλείσει το θάνατο από την επικράτεια του (Αμπωτη). Κάποια αντικείμενα επαναστατούν στην ανατριχιαστικά γραφειοκρατική κοινότητα των ανθρώπων (Πράγματα). Ένας κένταυρος νοσταλγεί το μυθικό παρελθόν του. (Κένταυρος). Κι ένα εφηβικό άχτι εκδικείται τους ενήλικες για τον καταπιεστικό έλεγχό τους (Αχτι).

Ο μεγάλος νομπελίστας συγγραφέας, Ζοζέ Σαραμάγκου, μας "χαρίζει" επτά ιστορίες όπου το πραγματικό εισβάλλει στο φανταστικό, και το αντίστροφο. Επτά ιστορίες για εκείνο το κομμάτι της πραγματικότητας που διαφεύγει από κάθε λογική διεργασία και που μέσα του κρύβει πολλές φορές όλη την αλήθεια. Επτά διηγήματα, που σ' ένα διάστημα είκοσι χρόνων συγκεντρώθηκαν και κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη, απαραίτητος σταθμός για την κατανόηση της τέχνης του μεγάλου νομπελίστα συγγραφέα.

Εκδόσεις Καστανιώτη
Τίτλος: Η ιστορία της άγνωστης νήσου
Συγγραφέας: Ζοζέ Σαραμάγκου
Μετάφραση: Αθηνά Ψυλλιά
Σελίδες: 158
ISBN :960-03-2977-Χ