Συναντηθήκαμε σπίτι της, μεσημέρι Τρίτης, με 40 βαθμούς Κελσίου. Η ζέστη την είχε κρατήσει άυπνη την προηγούμενη νύχτα και κοιμόταν όταν έφτασα. Δεν συναντηθήκαμε για να μιλήσουμε με αφορμή κάποια καινούργια της δουλειά. Δεν χρειάζεται να έχεις αφορμή για να μιλήσεις με την Ελένη Ράντου. Με καφέ και τσιγάρο (δεν σταμάτησε στιγμή να καπνίζει) κάναμε μια ειλικρινή συζήτηση και μιλήσαμε για την κρίση, την τηλεόραση και την ανάγκη για επιστροφή στην αθωότητα. Η ηθοποιός είχε πολλά να πει και κυρίως, είπε τα πράγματα με το όνομά τους!
-Ολα αυτά τα χρόνια έχει καταγραφεί η πορεία σας ως επιτυχημένη. Το αισθάνεστε αυτό;
Αισθάνομαι μία εκτίμηση, έναν σεβασμό και μία αποδοχή.
-Αποδοχή σε ό,τι και αν κάνετε. Το κοινό σας ακολουθεί...
Δεν είναι έτσι. Από μακριά μοιάζει έτσι. Από κοντά υφίσταται κανείς πολύ οξεία κριτική για τα πάντα. Ειδικά αν ένα μέρος του κοινού έχει αποφασίσει να σε ακολουθεί.
-Το «χρηματιστήριο αξιών» στην τηλεόραση έχει αλλάξει. Και το βλέπουμε και στα προγράμματα των καναλιών.
Ναι. Εντελώς έχει αλλάξει. Κι εγώ βλέπω πίσω από τις κινήσεις που κάνουν τα κανάλια. Οταν πηγαίνουν σε πρόγραμμα που κρατάει δύο μήνες, η εικόνα είναι σαν τη δισκογραφία πριν κάποια χρόνια. Φτιάχνω κάποια χιτάκια για λίγο διάστημα. Και το καλό γι’ αυτούς είναι ότι δεν εμπλέκεται ο θεατής συναισθηματικά με κανέναν. Γιατί την ώρα που παρακολουθώ το «Next top model», σε δύο μήνες θα έχει τελειώσει. Αρα, αν δεν εμπλακεί ο θεατής συναισθηματικά με το πρόσωπο που βλέπει, το πρόσωπο έχει πολύ λιγότερη ισχύ και άρα του κατεβάζεις και την τιμή και έχεις ήσυχο το κανάλι σου.
Γιατί αν πάρεις την οποιαδήποτε προσωπικότητα που έχει μία αποδοχή, πρέπει να της φερθείς κάπως. Αν κάθε δύο μήνες φτιάχνεις καινούργιες προσωπικότητες, έχεις περισσότερη εξουσία εσύ κι όχι το προϊόν. Δηλαδή η διαφορά του Μαμαλάκη με τον Μποτρίνι. Η εποχή του Μαμαλάκη είναι μια άλλη τηλεοπτικά εποχή, όπου συνδέεσαι με τον άνθρωπο που μαγειρεύει και στην εποχή του Μποτρίνι συνδέεσαι με τις περιπέτειες που έχει μπει ένας άνθρωπος.
-Ναι αλλά το τελευταίο διάστημα βλέπουμε να δημιουργούνται και νέες προσωπικότητες όπως η Μανωλίδου.
Δεν είναι πρόσωπα που παίζουν με το συναίσθημα του κόσμου. Σε δύο μήνες σε αδειάζουν, σε δύο μήνες σε ανεβάζουν. Γιατί κάθε φορά παίζουν κι άλλον ρόλο και δεν μπορούν να δημιουργήσουν μία αίσθηση ότι αυτός είναι μια σταθερή αξία. Είναι πολύ πιο αναλώσιμες οι εικόνες που φτιάχνουνε. Είναι της στιγμής. Αξιοποιούνται όσο γίνεται ντόρος γύρω τους. Οσο προκαλούν τη δημοσιότητα. Τώρα είναι ένα θολό τοπίο που υπάρχει κι αυτό το φρούτο υπάρχει και το άλλο. Αλλά δεν συμβαδίζεις με αυτά. Δηλαδή εγώ σαν άνθρωπος δεν θα συνδεθώ συναισθηματικά. Και βλέπεις τα πρόσωπα που απασχολούν περισσότερο είναι και αμφιλεγόμενα.
-Ομως γύρω από τη Μανωλίδου έχει χτιστεί το προφίλ της συζύγου βουλευτή, μαέστρος...
Ολα αυτά είναι πληροφορίες. Ξέρεις κάτι; Αυτές οι ποιότητες επιτρέπουν στον κόσμο και το κανιβάλισμα. Με αυτές δεν συμπορεύεσαι. Τις καταναλώνεις. Γιατί δεν τους το επιτρέπουν. Δεν βλέπεις την ανθρώπινη πλευρά. Βλέπεις ένα πρόγραμμα που είναι η πλευρά της ματαιοδοξίας. Αυτή δεν μπορεί να φτιάξει σχέση βαθιά. Και δεν τη θέλουν τη βαθιά σχέση. Να επενδύσουν σε πολύ καλό παρουσιαστή, τύπου Κορομηλά ή Μενεγάκη, θέλει πολλά χρόνια. Τώρα είναι ότι αρπάξουμε το επόμενο δίμηνο. Δεν είναι οι εποχές τέτοιες που θέλει να φτιάξει κάτι που θα παραμείνει τα επόμενα πέντε χρόνια. Αλλά αν δούμε τον τομέα της τηλεόρασης καταδεικνύει ποιο είναι το παιχνίδι που παίζεται τώρα ακόμα και σε οικονομικό παιχνίδι. Εγώ δεν βλέπω την τηλεόραση απαξιωτικά.
-Καθρεφτίζει την κοινωνία...
Είναι ένας φοβερός καθρέφτης για το τι γίνεται γύρω. Δεν μας αφορά πια ποιος είναι πραγματικά κάτι. Αρχίζει και φαίνεται να μας αφορά ένα παιχνίδι εξουσίας. Το ίδιο είναι και η τηλεόραση. Βλέπεις το «Dancing with the stars» και είναι ένα σύστημα σαν χρηματιστήριο. Και από την ώρα που γίνονται μετοχές και χρηματιστήριο, παύουν να είναι άνθρωποι. Εγώ δεν μπορώ να δω εκεί ανθρώπους. Μπορώ να δω κέρινα ομοιώματα ανθρώπων. Από την τόση παραφιλολογία από το ποιος τσακώνεται με ποιον, έχεις ξεχάσει ποιος χορεύει καλά. Που είναι ένα παιχνίδι που υποτίθεται - και με πιάνουν τα γέλια - ότι έχει και φιλανθρωπικό χαρακτήρα. Είδες στο τέλος να παίζει ρόλο ποιος χορεύει καλά; Ποιος παίρνει τηλέφωνο, από πού βγαίνουν τα χρήματα, το γύρω γύρω βλέπουμε.
-Τα χρόνια της αθωότητας έχουν παρέλθει προ πολλού;
Ναι. Κι εγώ σε αυτήν τη φάση έχω μεγάλη ανάγκη να επιστρέψω στην αθωότητα. Κι αυτό που σκέφτομαι είναι και στο θέατρο, να βρω 5-6 νέους ανθρώπους και μέσα σε αυτήν τη μιζέρια να ξαναθυμηθούμε πώς είναι η αγνότητα.
-Το κοινό δεν έχει μερίδιο ευθύνης;
Και βέβαια έχει. Οταν είχαν έρθει τα ριάλιτι, εγώ είχα πει ότι η Ελλάδα δεν θα μασήσει. Τελικά είναι πολύ πιο έξυπνο το σύστημα από το κοινό. Γι’ αυτό και το σύστημα επιβιώνει και το κοινό τραβάει τα μαλλιά του. Αλλά αν η τηλεόραση ήταν κάτι σημαντικό, δεν θα μας τη δίνανε τζάμπα. Εννοώ ότι αυτήν τη στιγμή υπάρχουν τόσα ιδιωτικά κανάλια που δεν τα πληρώνουμε. Μην πληρώνοντας λοιπόν, ο καθένας κάνει ένα παιχνίδι και προσπαθεί να πάρει με οποιοδήποτε τρόπο ένα μερίδιο από το κοινό. Είναι κλασικοί οι τρόποι που μπορείς να απευθυνθείς στα κατώτερα ένστικτα του ανθρώπου. Γιατί σαφέστατα όλοι οι άνθρωποι έχουν κατώτερα ένστικτα και είναι πολύ πιο λίγα και σπάνια τα ανώτερα που θέλουν και πολλή δουλειά για να τα ξυπνήσεις. Για να ξυπνήσεις τα κατώτερα χρειάζεται μόνο μία εκπομπή.
-Αλήθεια, πώς βλέπετε που οι επώνυμοι φοροφυγάδες έχουν μπει στο στόχαστρο;
Πάντα είναι τα δολώματα οι επώνυμοι. Αναμενόμενο, διότι εμείς είμαστε οι κλόουν πάντα της ιστορίας. Οταν θέλουμε να γελάσουμε πετάμε έναν τέτοιο κλόουν στη σκηνή, όταν θέλουμε να δαγκώσουμε πάλι έναν τέτοιο πετάμε. Το να ακούσεις στις ειδήσεις ότι ο τάδε έφαγε λεφτά, δεν ταυτίζεις τον κόσμο. Πιστεύω δηλαδή ότι αυτές τις εποχές το να είσαι επιτυχημένος κρύβει πολλές παγίδες. Μακάριοι οι αποτυχημένοι. Δηλαδή ο τρόπος που ασχολούνται δεν είναι του θαυμασμού αλλά το αντίστροφο, το πώς πάνω του μπορούμε να στήσουμε δυσάρεστες ιστορίες.
-Υπάρχει και η «δικαιολογία», το άλλοθι, ότι «πουλάει» το θέμα και έτσι υπεισέρχονται στην προσωπική ζωή.
Είδες τι ασυδοσία έχει φτιάξει το «πουλάει». Αλλά υπάρχουν και ζωές πίσω από αυτό. Τι πάει να πει πουλάει;
-Ακριβώς. Και με τη δικαιολογία ότι η Ράντου πουλάει ασχολούνται με την προσωπική σας ζωή.
Το να είσαι προβεβλημένος τέτοιες εποχές είναι μια τεράστια ευθύνη, αλλά είναι και μία παγίδα τρελή. Νιώθεις ότι όλα αυτά τα αντέχεις, αν δεν είσαι ψώνιο δηλαδή, γιατί παίρνεις από τον κόσμο μία μεγάλη δύναμη. Οταν δεν υπάρχει εκτίμηση γύρω γιατί κανείς δεν εκτιμά τίποτα, από πού να το αντέξεις; Πρέπει να είσαι ψώνιο. Οπότε μεγαλώνουν τα ψώνια και αρχίζουν και υποχωρούν οι άνθρωποι οι οποίοι θέλουν πραγματικά να προβληθούν.
-Στην τηλεόραση υπάρχει η ανθρωποφαγία; Π.χ η Ρούλα Κορομηλά έκανε comeback και έπεσαν να τη φάνε.
Ανθρωποφαγία δεν υπάρχει στην τηλεόραση, υπάρχει στην κοινωνία. Η τηλεόραση είναι καθρέφτης της κοινωνίας και της ταιριάζει. Οταν ξεκινούσα η πραγματικότητα ήταν μακριά από την τηλεόραση. Τώρα είναι πολύ κοντά. Θα σου πω ένα περιστατικό. Οταν ο μπαμπάς μου έπαθε καρκίνο και στην αρχή νομίζαμε ότι είναι η καρδιά του, στο νοσοκομείο έκανε εξετάσεις καρδιολογικές. Ομως η καρδιά του ήταν μια χαρά, περδίκι. Ο διπλανός του είχε κάνει πολύ σοβαρό καρδιακό επεισόδιο και ήταν ο άνθρωπος σε πολύ δύσκολη θέση. Οταν είπαν στον πατέρα μου μέσα στο νοσοκομείο ότι δεν πάσχετε από καρδιά αλλά έχετε κάτι πολύ χειρότερο, είδα στο βλέμμα της γυναίκας δίπλα μια ανακούφιση. Οτι δεν είναι χειρότερα ο δικός της άντρας από τον πατέρα μου. Αυτό είναι μια ανθρωποφαγία που είναι κοινωνική. Δεν είναι της τηλεόρασης. Δεν αισθανόμαστε εμείς καλά, ας μην είναι καλά και ο άλλος. Και ακόμα χειρότερο είναι ότι έχουμε πάθει μια λαγνεία στην τρομοκρατία. Μας αρέσει να παραμένουμε τρομοκρατημένοι. Το σύστημα το τηλεοπτικό θα αναλύει μια καταστροφή για έναν μήνα. Μια ευχάριστη είδηση δεν μας λέει τίποτα, ενώ μια δυσάρεστη μας τραβάει με μια λαγνεία περίεργη. Σαν καρκινογενή κύτταρα που αισθάνονται καλά μεταξύ τους και το υγιές δεν το θέλουν.
Οπως όταν έχεις κατάθλιψη και ακούς γέλια παιδιών και θέλεις να βγεις να τα σκοτώσεις. Η είδηση ενός που είναι πολύ ευτυχής πες μου αν πουλάει.
Γιατί σταμάτησαν τις εκπομπές τύπου lifestyle και το έχουν ρίξει στο infotainment; Γιατί το γκλάμουρ είναι απωθητικό. Είναι αντι-τρέντι. Δηλαδή όταν παλιά υπήρχαν οι άμαξες των βασιλέων και δεν ήταν πλούσιος ο κόσμος αλλά αυτό το θαυμάζανε.
Δεν σου λέω αν ήταν σωστό. Μιλάω ως τάση. Τώρα θα το ξεσκίσει ο άλλος.
-Τι παρακολουθείτε στην τηλεόραση; Βλέπετε, κατ’ αρχάς;
Η τηλεόραση είναι κάτι που σε ακολουθεί ακόμα και όταν δεν βλέπεις. Δεν υπάρχει περίπτωση κάποιος να πει ότι δεν βλέπει. Τον θεωρώ τον μεγαλύτερο ψεύτη.
-Επικρατεί η άποψη ότι υπάρχει χώρος στην τηλεόραση για όλα τα προγράμματα. Οτι ακόμα και οι μεσημεριανές εκπομπές εξυπηρετούν κάποιες ανάγκες...
Ναι, απλώς όταν μεταξύ 10 και 7 είναι μόνο αυτά ενώ παλιά υπήρχανσε ένα κανάλι, και τώρα είναι 3-4. Επίσης τώρα το υπαινίσσονται χωρίς να το κάνουν και τα υπόλοιπα.
-Υπάρχει και τεράστια αναπαραγωγή πλέον. Οπως με τον Λαζόπουλο που την επομένη η εκπομπή είναι... διακαναλική.
Ναι, θα το δεις αλλού. Συνήθως δεν βλέπεις το ίδιο αλλά από αλλού. Είναι φτηνός τηλεοπτικός χρόνος. Το «βάζω τον οποιοδήποτε να ανοίγει το στόμα του και να λέει ό,τι θέλει», αυτό είναι φτηνός τηλεοπτικός χρόνος και άρα θα επιβιώσει.
-Υπάρχει κάποια εκπομπή στην τηλεόραση που αντιστέκεται; Οι Ράδιο Αρβύλα, ο Λάκης ο Λαζόπουλος που σατιρίζουν και καυτηριάζουν τα κακώς κείμενα;
Δεν έχουν τάσεις αντίστασης αυτά τα προγράμματα, έχουν τάσεις διαφορετικότητας.
-Εκ των έσω δεν επέρχεται η αλλαγή; Δηλαδή όταν καταδεικνύουν και σατιρίζουν παθογένειες της τηλεόρασης, οι Ράδιο Αρβύλα και ο Λαζόπουλος δεν μπορούν να αλλάξουν κάτι;
Νομίζω ότι αν τα δεις από απόσταση, επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός συστήματος. Γιατί ένα σύστημα πρέπει να έχει και τον αντίλογό του. Αρα δυναμώνουν το σύστημα. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχει ευθύνη, αλλά οτιδήποτε λειτουργεί μέσα σε ένα σύστημα λειτουργεί υπέρ του.
Μπορείς απλώς να πεις ότι, τουλάχιστον , το πρόγραμμα που έκανα εγώ δεν προσέβαλλε την αισθητική και τη νοημοσύνη του κόσμου. Αλλά την ίδια ώρα που εσύ παίζεις και πριν έχεις παίξει το μαγείρεμα και οι πεθερές και πώς θα ξεκατινιαστούμε και μετά επίσης πώς θα ξεκατινιαστούμε, όσο και να είσαι ένα κομμάτι που διαφέρει, που δεν διαφέρει και πολύ. Απλώς με διαφορετική νοημοσύνη φέρει το ίδιο πρόγραμμα.
Ενισχύει το σύστημα. Η αμερικανική εξυπνάδα είναι ότι μην κάνεις πόλεμο την ώρα που μπορείς να βάλεις από μία τηλεόραση σε κάθε σπίτι. Ο πόλεμος γίνεται την ώρα που μπορώ να σου βάλω μία τηλεόραση.
-Δούρειος ίππος δηλαδή...
Ακριβώς. Μπορούν να κατευθύνουν τη γνώμη σου όπου θέλουν. Να εξουσιάζει μυαλά. Είναι οργουελικό αλλά είναι πραγματικότητα. Δεν γίνεται με 3-4 εξαιρέσεις να πεις ότι αυτό το πράγμα καταλύεται γιατί αυτό δυναμώνει το ίδιο το τέρας. Αν το τέρας το αποστρέφεσαι αλλά έχει και δύο κεφάλια στα δέκα που είναι συμπαθητικά, κάνεις το τέρας γοητευτικό.
«ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΗ...» ΧΩΡΙΣ... ΝΑ ΠΛΗΡΩΝΟΜΑΙ
-Υπήρχε η αίσθηση ότι με την «Εργαζόμενη γυναίκα» σας πίκρανε η τηλεόραση.
Δεν ήταν ακριβώς πίκρα. Ηταν ένα συμπέρασμα και μάλιστα είναι και ατάκα έργου, δεν είναι καν δική μου: «ότι δεν υπάρχεις εφόσον δεν την εξυπηρετείς και υπάρχεις όσο την εξυπηρετείς». Είναι σαν το χρηματιστήριο, σαν μια μετοχή που όταν βαρέσει κόκκινο δεν αφορά κανέναν. Με την «Εργαζόμενη» λοιπόν συνέβη ότι τα παιδιά που το έγραφαν κουράστηκαν. Από την ώρα που είπαν ότι δεν έχουν επεισόδια, η συμπεριφορά του καναλιού απέναντι σε ένα πρόγραμμα που τιμούσε το κανάλι, ήταν βάλ’ το όπως να ‘ναι, κλείσε όποια τρύπα. Και νιώθεις ότι μέσα σε έξι μήνες από κει που λέγαμε πως θα το προσέξουμε, την πλήρη απαξίωσή του. Για ευθύνη που πραγματικά δεν την είχε κανένας. Δεν κινήθηκε καν το κανάλι σε μια γραμμή να αγκαλιάσει το πρόβλημα. Ηταν «δεν παραδίδονται επεισόδια, πέτα το όπου να ‘ναι».
Στην «Εργαζόμενη» η αντιμετώπιση ήταν ότι η αξία δεν παίζει μεγάλο ρόλο. Στον δεύτερο χρόνο άλλαξε τελείως η νοοτροπία (σ.σ.: του καναλιού). Ασε που εγώ κατά πάσα πιθανότητα από την «Εργαζόμενη» δεν θα πληρωθώ γιατί φαλίρισε η εταιρεία παραγωγής.
Τελικά είναι πολύ πιο έξυπνο το σύστημα από το κοινό. Γι’ αυτό και το σύστημα επιβιώνει και το κοινό τραβάει τα μαλλιά του. Αλλά αν η τηλεόραση ήταν κάτι σημαντικό, δεν θα μας τη δίνανε τζάμπα
Αρβύλα και Τσαντίρι... αν τα δεις από απόσταση, επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός συστήματος. Γιατί ένα σύστημα πρέπει να έχει και τον αντίλογό του. Αρα δυναμώνουν το σύστημα
Λευτέρης Μπιντέλας
Φωτό: Χάρης Γκίκας
