Μία έκθεση έργων διεθνούς σημασίας, καταγραμμένων έγκυρα στην ιστορία της τέχνης επαναλειτουργεί από τις 30 Απριλίου ως τις 30 Αυγούστου 2004 στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και πιο συγκεκριμένα στους εκθεσιακούς χώρους της Μονής Λαζαριστών στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για την έκθεση "Ρωσική Πρωτοπορία. Επιλογές από τη συλλογή Κωστάκη".

Στην έκθεση θα περιλαμβάνονται περίπου 120 έργα (πίνακες ζωγραφικής, κολλάζ, σχέδια, κατασκευές) των δεκαετιών 1900 - 1930, πολλά από τα οποία δεν είχαν έως τώρα παρουσιαστεί στο κοινό.
Πρόκειται για έργα καλλιτεχνών της ρωσικής πρωτοπορίας (Kazimir Malevich, Aleksandr Rodchenko, Liubov Popova, Olga Rozanova, Ivan Kliun, Pavel Filonov, Alexandra Exter, Nadezhda Udaltsova, Solomon Nikritin κ.ά.) που αποτέλεσαν σταθμό στην εξέλιξη του ευρωπαϊκού μοντερνισμού.
Η έκθεση θα είναι εμπλουτισμένη από αρχειακό υλικό (επιστολές, χειρόγραφα, κάρτες, αφίσες, φωτογραφίες, εκδόσεις) καθώς και με βίντεο προβολές που αναφέρονται στη Συλλογή Κωστάκη και στη συγκεκριμένη καλλιτεχνική περίοδο.
Η ρωσική πρωτοπορία, γεννιέται στο σημείο εκείνο του χρόνου, όπου η πρωθύστερη τέχνη της ιστορίας γίνεται με την πρωθύστερη δράση της κοινωνίας. Στην ατμόσφαιρα που προετοιμάζει την ουτοπία της ρωσικής επανάστασης, οι καλλιτέχνες που επαναστατούν στην παραδοσιακή τέχνη, δημιουργούν από κοινού το όραμα που, λίγα χρόνια αργότερα θα καταπνιγεί στο ρεύμα του σταλινικού συντηρητισμού. Η τέχνη που γεννήθηκε στα χαρακώματα του πολέμου και του ονείρου για ένα διαφορετικό μέλλον δεν δοξάστηκε στον τόπο της, όταν η επανάσταση έγινε επίσημο καθεστώς.

Οι καλλιτέχνες της που, είχαν επιστρέψει στη γενέτειρα χώρα, από τα ευρωπαϊκά κέντρα της τέχνης των αρχών του 20ου αιώνα για να πυροδοτήσουν με την τέχνη την Οκτωβριανή επανάσταση δεν έμελλε να συνθέσουν τις "συμφωνίες από τις σειρήνες των εργοστασίων" που ονειρεύτηκε ο ποιητής. Αυτόχειρας ο Μαγιακόφσκι, αυτοεξόριστος ο Καντίνσκυ και ο Γκάπο, απαγορευμένη τέχνη και σκέψη η δική του στην ανατολή ενός ρητορικού σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Τα έργα της ρωσικής πρωτοπορίας δέθηκαν άρρηκτα με την Ελλαδα, χάριν του ανθρώπου που τα συγκέντρωνε κομμάτι- κομμάτι, αφιερώνοντας τη ζωή του σ' αυτά.

Οι πρώτες μεγάλες εκθέσεις που διεθνοποίησαν τη συλλογή Κωστάκη, στην Ευρώπη και στη Νέα Υόρκη συμπίπτουν χρονικά, η πρώτη με την εγκατάσταση του συλλέκτη στην Ελλάδα, η δεύτερη με τις προθέσεις του για μια γενναιόδωρη προσφορά προς το ανέτοιμο, τότε, ελληνικό κράτος.
Ο συλλέκτης, πέθανε το 1990. Το ΥΠ.ΠΟ τίμησε τη μνήμη του το 1995 με τη μεγάλη έκθεση της συλλογής Κωστάκη που οργάνωσε η Εθνική Πινακοθήκη με την επιμέλεια της ιστορικού της τέχνης Αννας Καφέτση και τρία χρόνια αργότερα, το ελληνικό όνειρο της κοινότητας της τέχνης, γινόταν πραγματικότητα, όταν έφτασαν στη Μονή Λαζαριστών, στο χώρο του νεοσύστατου Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, τα κιβώτια με το πολύτιμο υλικό. Εκτέθηκαν το 2000 με τη στοργή και τη φροντίδα του διευθυντή του μουσείου καθηγητή Μιλτιάδη Παπανικολάου, ενώ το 2001 η έκθεση παρουσιάστηκε στην Κρήτη, στο Κέντρο Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας Ρεθύμνης.

Η έκθεση θα λειτουργεί από τη Δευτέρα μέχρι την Κυριακή τις ώρες 10.00 - 18.00 και η γενική είσοδος είναι 3 ευρώ, μαθητικά - φοιτητικά 1,5 ευρώ και ομαδικές επισκέψεις 1 ευρώ.