Ο Στάθης Λιβαθινός, η Αμαλία Μουτούση, η Στεφανία Γουλιώτη, ο Δημήτρης Καραντζάς, ο Νϊκος Καραθάνος, η Όλια Λαζαρίδου, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, ο Δημήτρης Κολλάτος,η Εύα Ναθένα, ο Θανάσης Σαράντης, η Αλεξία Κατσίκη, η Λένα Παπαληγούρα, ο Γιώργος Νανούρης, ο Στέλιος Μάινας, η Αννα Κοκκίνου, η Αλεξάνδρα Αϊδίνη, η Ιωάννα Παππά, ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, ο Αργύρης Πανταζάρας, ο Γιάννης Καλαβριανός, ο Γιάννης Χουβαρδάς, η Αντζελα Μπρούσκου και πολλοί πολλοί άλλοι.

Ολος ο αφρός του νεοελληνικού θεάτρου είχε κατακλύσει το θέατρο, το φουαγιέ και το δρόμο απ΄έξω δημιουργώντας κυριολεκτικά το αδιαχώρητο.

Την ίδια ακριβώς ώρα, το Ελληνικό Φεστιβάλ μας έστελνε δελτίο τύπου πως το διοικητικό του συμβούλιο θα φροντίσει να προστεθούν κάποιες Ελληνικές παραστάσεις και πως θα επικεντρωθεί στους νέους Ελληνες δημιουργούς.

Η συνάντηση που έλαβε χώρα με συντονιστή τον Αργύρη Ξάφη, ήταν άκρως εποικοδομητική και ουσιαστική, καθώς πλήθος ηθοποιών και καλλιτεχνών διατύπωσε τις απόψεις του και στο σύνολό τους συμφώνησαν πως το μείζον πρόβλημα δεν είναι ο Γιαν Φαμπρ αυτός καθεαυτός. Είναι η ανύπαρκτη πολιτιστική πολιτική της σημερινής κυβέρνησης, οι επιλογές και κινήσεις του Υπουργού Πολιτισμού, κ. Μπαλτά. Αυτός και το επιτελείο του επέλεξαν τον Γιαν Φαμπρ για τη θέση αυτή, αυτοί δέχτηκαν τις προτάσεις του, αυτοί όφειλαν να γνωρίζουν πως ο καλλιτέχνης δεν έχει ιδέα για το σύγχρονο ελληνικό πολιτιστικό γίγνεσθαι. Ο Γιαν Φαμπρ είναι γνωστό πως είναι ένας εξαιρετικός μεν, αιρετικός δε καλλιτέχνης, που δεν διακρίνεται από κάποιο ταλέντο καλλιτεχνικής διοίκησης. Αυτό δήλωσε άλλωστε και ο ίδιος.

Συμπέρασμα; Απαντες ζητούν την παραίτηση του υπουργού Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά και την ανάκληση ανάθεσης της καλλιτεχνικής επιμελητείας του Γιαν Φαμπρ – τον οποίο χαρακτηρίζουν persona non grata.

Οι περισσότεροι εκ των παρισταμένων επικρότησαν το γράμμα του Γιάννη Μαυριτσάκη στον κύριο Φαμπρ, μέσω του οποίου του ζητούσε να επιστρέψει την πράξη διορισμού του στον υπουργό που του την παρέδωσε. Το γράμμα του αποτελείται από 5 σημεία και είναι κανονικός καταπέλτης, καθώς αναφέρει πως ο Φαμπρ «στο σύντομο πέρασμά του από τη χώρα μας πρόλαβε να διαπράξει μία σειρά από σοβαρά ατοπήματα και βαθύτατες προσβολές προς τους Ελληνες καλλιτέχνες».

Συζητήθηκε παράλληλα, η λύση του σαμποτάζ του φεστιβάλ, είτε με την απουσία των θεατών από τις παραστάσεις, είτε μ΄ένα παράλληλο αντιφεστιβάλ και πάνω σ΄αυτές τις δυο εναλλακτικές υπήρχαν και διαφωνίες. Από τις απόψεις που ακούστηκαν προκειμένου να ψηφιστούν θα μείνουμε σ΄αυτές που δημιούργησαν ιδιαίτερη αίσθηση:

Η Στεφανία Γουλιώτη πήρε μία πολύ σαφή θέση απέναντι στο ζήτημα αναφέροντας 3 θέσεις της. «Πρώτον οι ελληνικές παραγωγές θα πρέπει να είναι ίδιες στον αριθμό σε αναλογία με τις πρότερες χρόνιές και με το ίδιο αριθμητικά ανθρώπινο δυναμικό. Δεύτερον πως το διεθνές κομμάτι συμμετοχής θα πρέπει να αποτελείται από τουλάχιστον 19 χώρες, όπως και πέρσι και πως αν επιβληθεί μείωση στον προϋπολογισμό, αυτή πρέπει να είναι αναλογική και στις ελληνικές και στις ξένες παραγωγές. Τρίτον πως ο ίδιος ο καλλιτεχνικός επιμελητής θα πρέπει να μπορεί να ανεβάζει το πολύ μία ή δυο παραγωγές του σε μία μονο παραστατική τέχνη».

Τοποθετήθηκε όμως και ο Στάθης Λιβαθινός, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου λέγοντας πως αυτά που διαδραματίζονται αποτελούν «βαθύ υπαρξιακό θέμα για το ελληνικό θέατρο. Σίγουρα κανείς δεν περιμένει από το Εθνικό Θέατρο να σηκώσει το βάρος όλου αυτού που συμβαίνει. Το Εθνικό θα είναι εδώ με το Σχολείον της Ειρήνης Παππά. Αιχμή μας η εκπαίδευση και το μέλλον των νέων δημιουργών». Ο κ. Λιβαθινός μοιράστηκε μαζί μας και την ξενάγηση του κυρίου Φαμπρ στο κτίριο Τσίλλερ του Εθνικού, αλλά και το διάλογό μεταξύ τους, όταν του εξέθεσαν τα προβλήματα που προέκυψαν από τις ανακοινώσεις του. «Are they angry with me?» Ρώτησε ο Φαμπρ. «Very much» του απάντησε ο Λιβαθινός εξηγώντας του ευγενικά πόσοι άνθρωποι έμειναν ξαφνικά χωρίς δουλειά και κάνοντάς τον ταυτόχρονα κοινωνό του τι συμβαίνει.

Στη συνέχεια ξεκαθάρισε εν μέσω έντονου κλίματος πως το Εθνικό θέατρο θα κατέβει στην Επίδαυρο γιατί «είναι χρέος του. Θα στηρίξουμε την Ελληνική δημιουργία. Δεν θα τη σαμποτάρουμε».

Απολαυστικός και ουσιαστικός ήταν ο Δημήτρης Κολλάτος, που είπε χαρακτηριστικά «Ευχαριστώ τον κύριο Φαμπρ που μας θύμωσε. Κάτι αντίστοιχο έγινε και στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το οποίο πλέον δεν είναι Ελληνικό και κανείς δε θύμωσε. Τον ευχαριστώ που μας θύμωσε και μας ένωσε ταυτόχρονα» ενώ παράλληλα πρότεινε τη δημιουργία ενός αντιφεστιβάλ προκειμένου να πάρουμε πίσω την αξιοπρέπειά μας! «Δεν πρέπει να γίνει αυτό το Φεστιβάλ Αθηνών. Πέη έχουμε και εμείς και μάλιστα καλύτερα!» κατέληξε.

Ο κ. Κεχαγιόγλου, ο γραμματέας της Ελληνικής Ενωσης Θεαμάτων έκανε πρόταση για άμεση κινητοποιήση έξω από το υπουργείο Πολιτισμού τη Δευτέρα 4/4, ώστε να γίνει άμεσος επανασχεδιασμός του Φεστιβάλ. Με την πρότασή σου πολλοί συμφώνησαν

Η Όλια Λαζαρίδου ζήτησε από όλους να υπάρξει μία άμεση αντίδραση σε αυτό που συμβαίνει, να γίνει παντού γνωστό, ακόμη και στο εξωτερικό αυτό που συμβαίνει, να αναρτηθεί μια δημόσια επιστολή στο διαδίκτυο να την υπογράψουν οι πολίτες και παράλληλα να συζητηθεί το οραματικό στοιχείο του Φεστιβάλ.

Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος αναφέρθηκε στο τι συμβαίνει στο εξωτερικό. Πως δηλαδή οι καλλιτεχνικοί διευθυντές διορίζονται ενάμισι χρόνο πριν και συνυπάρχουν αρκετό διάστημα με τους προκατόχους τους προκειμένου να ενημερωθούν. «Αυτό που κάνει ο κύριος Φαμπρ, τον οποίο και εκτιμώ πολύ, το κάνει πάντα και παγκοσμίως. Το έκανε όταν του δόθηκε το Λούβρο, θα το κάνει και στο Ερμιτάζ ως επιμελητής πάντα. Το έκανε και στην Αβινιόν στο πλαίσιο ενός ευρύτερου φεστιβάλ. Δεν αποτέλεσε ο ίδιος το φεστιβάλ» Παράλληλα, σημείωσε πως τον προσέγγισαν να αναλάβει αυτό την καλλιτεχνική διεύθυνση του φεστιβάλ, αλλά αρνήθηκε γιατί ήταν «σίγουρος πως θα τον φάνε οι συντεχνίες».

Ο Νίκος Χατζόπουλος με τη σειρά του προέτρεψε να μην «μένουμε» στο γεγονός πως ο Φαμπρ είναι ξένος. «Δεν είναι του αν είναι Βέλγος ο Φαμπρ, αυτό είναι θέμα του Υπουργού. Οι ευθύνες βαραίνουν το Υπουργείο και μόνο.»

Ο φετινός μεγάλος νικητής του θεατρικού βραβείο Χορν, Αργύρης Πανταζάρας, τόνισε πως «πρέπει οπωσδήποτε να αποπληρωθούν πρώτα τα περσινά χρέη του φεστιβάλ προς τους καλλιτέχνες και εν συνεχεία να συγκροτηθεί μία επιτροπή αξιολόγησης ώστε να διατυπωθούν προτάσεις. Plan B; Το σαμποτάζ».

Ο Οδυσσέας Παπασπηλιώπουλος σε έντονο τόνο είπε πως «δεν έχει ο Φαμπρ με αυτά που συμβαίνουν. Πρέπει άμεσα να τοποθετηθεί το υπουργείο Πολιτισμού για το τι πιστεύει για τον Ελληνικό Πολιτισμό».

Ο Στέλιος Μάινας τέλος, μίλησε για παρελκυστική πολιτική από το ΥΠΠΟ και για κενός εξουσίας, τις συνέπειες του οποίου υφιστάμεθα όλοι. Προέτρεψε να υπογράψουν όλοι το γράμμα του Μαυριτσάκη, να ζητήσουν άμεση αποπληρωμή και δήλωσε κάθετα αντίθετος με το αντιφεστιβάλ, λέγοντας «το κράτος πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του. Δεν μπορούμε μόνοι μας οι καλλιτέχνες».

Τέλος, οι παρόντες στο Θέατρο Σφενδόνη υπογράφει την ακόλουθη ανοιχτή επιστολή προς τον υπουργό Πολιτισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά και τον διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών κ. Jan Fabre:

«Κύριε Υπουργέ,

Συγκεντρωθήκαμε αυθόρμητα σήμερα 1η Απριλίου στο θέατρο ΣΦΕΝΔΟΝΗ, όλοι οι δημιουργοί που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα, εκπρόσωποι του θεάτρου, του χορού, του κινηματογράφου, της μουσικής, των εικαστικών και συζητήσαμε διεξοδικά τόσο τον διορισμό εκ μέρους σας του Φλαμανδού καλλιτέχνη Γιαν Φαμπρ ως διευθυντή, όσο και το πρόγραμμα του αναδομημένου διεθνούς πλέον (;) Φεστιβάλ Αθηνών που από κοινού εξαγγείλατε. Συμφωνήσαμε, με συντριπτική πλειοψηφία, ότι πρόκειται για μια σειρά απαράδεκτων και έκθετων, τόσο νομικά όσο και ηθικά ενεργειών, οι οποίες στρέφονται ευθέως εναντίον της σύγχρονης ελληνικής δημιουργίας και εναντίον των χειμαζόμενων εδώ και χρόνια ή και ανέργων Ελλήνων καλλιτεχνών. Όλα αυτά αποδεικνύουν πως δεν διαθέτετε ούτε συγκεκριμένη πολιτιστική πολιτική, ούτε όραμα για το παρόν και το μέλλον του σύγχρονου πολιτισμού μας.

Επειδή λοιπόν οι συγκεκριμένες αυτές υπουργικές αποφάσεις σας ελέγχονται ως παράνομες και κυρίως ως εχθρικές προς την ζωντανή δημιουργία και τον πολιτισμό του τόπου μας, επειδή με άλλα λόγια δεν μπορείτε πλέον να μας εκπροσωπείτε, ζητάμε την άμεση παραίτησή σας.

Ακολουθεί το ψήφισμά μας για τον κ. Φαμπρ.

Υ.Γ.: Προς ενημέρωσή σας, έστω και πρωθύστερη, παραθέτουμε το προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, το σχετικό με το θέατρο και το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τον πολιτισμό (σύνοψη)

Ελληνικό Φεστιβάλ

* Ριζική αναδιοργάνωση των στόχων των φεστιβάλ, με μια ιδιαίτερη στήριξη των ελληνικών παραγωγών, χωρίς να αποκοπούμε από τον ευρωπαϊκό και διεθνή διάλογο.

* Σύνδεση των δραστηριοτήτων των φεστιβάλ με τις οικονομικές, παραγωγικές και πολιτιστικές δραστηριότητες των περιοχών, όπου γίνονται τα φεστιβάλ.
Κύριε Φαμπρ,

στο σύντομο πέρασμά σας από τη χώρα μας προλάβατε να διαπράξετε μια σειρά από σοβαρά ατοπήματα, τα οποία συνιστούν βαθύτατες προσβολές για όλους εμάς που υπογράφουμε αυτή την επιστολή αλλά και για άλλους πολλούς. Συγκεκριμένα:

1. Συμμετείχατε σε μια 'αριστοκρατικού τύπου' συνέντευξη με carte de visit (συνθήκη πρωτόγνωρη όχι μόνο για τα ήθη του Ελληνικού Φεστιβάλ), από την οποία επιλέξατε να απουσιάζουν οι έλληνες καλλιτέχνες, αγνοώντας ότι το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, όπως και κάθε άλλο φεστιβάλ, είναι, κατά κύριο λόγο, δημιούργημα των καλλιτεχνών που το τροφοδοτούν γενναιόδωρα επί χρόνια, με το ταλέντο, το πάθος τους και τις πρωτοποριακές ιδέες τους.

2. Παραδεχθήκατε ότι δεν έχετε την παραμικρή ιδέα για τη σύγχρονη ελληνική καλλιτεχνική δημιουργία, αλλά, παρ' όλα αυτά, θεωρείτε εαυτόν ικανό να αναλάβει (ως curator!) τον κορυφαίο πολιτιστικό θεσμό της χώρας, υποβιβάζοντας έτσι τους έλληνες δημιουργούς σε μια θολή, καλλιτεχνικά ανυπόληπτη μάζα, που θα 'πρεπε να σας οφείλει και ευγνωμοσύνη.

3. Μας συστήσατε, με το καλημέρα, ένα ανοικονόμητο επιτελείο Βέλγων συνεργατών (οι οποίοι, σημειωτέον, μαζί με εσάς θα μισθοδοτούνται από το χρεοκοπημένο κράτος μας) αποδεικνύοντας έτσι, με τον πιο εύγλωττο τρόπο, ότι η άγνοιά σας περί τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό επιθυμείτε να παραμείνει άγνοια.

4. Προσπαθήσατε, με αξιομνημόνευτο θράσος είναι η αλήθεια, να μας εξαπατήσετε, ισχυριζόμενος ότι θα μετατρέψετε σε Διεθνές, ένα φεστιβάλ που είναι ήδη Διεθνές από τα γεννοφάσκια του, ανακοινώνοντας ταυτόχρονα ένα πρόγραμμα καθαρά βελγοκεντρικό, με εσάς βεβαίως να αποσπάτε την μερίδα του λέοντος.

5. Αποκλείσατε ουσιαστικά από το (δικό μας) Φεστιβάλ, όχι μόνο για φέτος αλλά και για τα επόμενα χρόνια, εμάς, τους έλληνες δημιουργούς, θεωρώντας μας ανάξιους να συμμετέχουμε στην 'εγκατάσταση' που εσείς ο ίδιος θα επιμελείσθε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ίσως μας ξαναδοθεί το βήμα, αφού πρώτα θα έχουμε 'μυηθεί' (με όρους κανονικότατης εκπαίδευσης) στο προσωπικό αισθητικό σας σύμπαν.

Για όλους αυτούς τους λόγους, για την οίηση και τον απροκάλυπτο καλλιτεχνικό ολοκληρωτισμό που επιδείξατε, έχετε καταστήσει τον εαυτό σας, κύριε Φάμπρ, persona non grata.

Και προς αποφυγή παρανοήσεων, με την παρούσα επιστολή δεν επιχειρούμε να διαπραγματευθούμε μαζί σας, όχι, δεν είμαστε συνδικαλιστές, δεν ζητάμε να μας παραχωρήσετε χρόνο και χώρο στην 'εγκατάστασή' σας, ούτε θα φτάναμε ποτέ στο ταπεινωτικό σημείο να διεκδικούμε από σας όσα μας ανήκουν. Με την παρούσα επιστολή σάς κάνουμε γνωστό, αφενός, ότι δεν σας αναγνωρίζουμε ως καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου και αφετέρου, ότι οφείλετε να επανορθώσετε τις προσβολές που διαπράξατε εις βάρος μας, κάνοντας το αυτονόητο: επιστρέφοντας την πράξη διορισμού σας (εσείς και οι συνεργάτες σας) στον υπουργό που σας την παρέδωσε».

Γεωργία Οικονόμου
[email protected]

Ευχαριστούμε για την παραχώρηση των video την Γιώτα Δημητριάδη