Λίγο αφού συμπληρώθηκαν φέτος, στις 18 Φεβρουαρίου, τα 130 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη κάποιοι αφαίρεσαν την μπρούτζινη προτομή του από τον περίβολο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων, στο κέντρο της πόλης.
Σύμφωνα με το Εθνος, μαζί έκανε φτερά και η προτομή του άλλου μεγάλου Κρητικού, Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Εμειναν μόνο οι μαρμάρινες βάσεις. Θύματα της κρίσης οι μπρούντζινες προτομές, που ίσως πήραν τον δρόμο προς τα χυτήρια; Αλλά πού βρίσκεται η προστασία των μνημείων εκ μέρους των αρμοδίων; Μήπως κινδυνεύουν και οι υπόλοιπες προτομές στην Αθήνα;
Ωστόσο, πριν από την κλοπή της προτομής του πιο γνωστού Ελληνα λογοτέχνη στο εξωτερικό, είχαν προηγηθεί βεβηλώσεις και άλλα ευτράπελα. Το γλυπτό τοποθετήθηκε το 1998 σε περίοπτη θέση από την οδό Ακαδημίας, κοντά στον Ελ Γκρέκο, που θαύμαζε πολύ ο Καζαντζάκης, με αποκαλυπτήρια από τον τότε δήμαρχο Δημήτρη Αβραμόπουλο. Οκτώ χρόνια μετά, το 2006, η προτομή του συγγραφέα της «Ασκητικής» παραγκωνίστηκε πίσω, ανάμεσα σε δέντρα και πρασιές. Στην αρχική θέση εμφανίστηκε μια πολύχρωμη... αγελάδα. Ηταν η εποχή της έκθεσης «Cow Parade», με δεκάδες αγελάδες-γλυπτά σε δημόσιους χώρους της Αθήνας.
Την κακοποίηση της προτομής, ο νέος χώρος της οποίας προσφερόταν ως κρυψώνα για δράση και συναλλαγές ναρκομανών, ήρθε να συμπληρώσει ένα σύνθημα με μαύρο μαρκαδόρο: «Από τον καρκίνο του πνεύματος στον καρκίνο του πνεύμονος» (χορηγός της προτομής ήταν η Philip Morris). «Το είδα για πρώτη φορά στις 18 Φεβρουαρίου του 2012, ημέρα επετείου της γέννησης του Καζαντζάκη και του θανάτου της γυναίκας του Ελένης. Ενιωσα φρικτά, προσπαθούσα να το σβήσω με μαντιλάκια...» μας λέει η Νίκη Σταύρου, υπεύθυνη των Εκδόσεων Καζαντζάκη.
Ο Δήμος Αθηναίων τι έκανε; Η αρμόδια Διεύθυνση Κοινόχρηστων Χώρων - Τμήμα Γλυπτών και Μνημείων αρκέστηκε σε μια απάντηση (29.10.2012) προς τη φιλόλογο Κατερίνα Ταρλή, η οποία είχε εγγράφως διαμαρτυρηθεί: «Στη σημερινή θέση τοποθετήθηκε από το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ, το οποίο είχε την ευθύνη διαμόρφωσης του πεζοδρόμου της οδού Μασσαλίας, το έτος 2006». «Αναγνωρίζοντας την προσφορά του Νίκου Καζαντζάκη» όπως αναφέρει, θα υπέβαλλε «στα αρμόδια όργανα πρόταση για την καταλληλότερη θέση της προτομής». Και όσο ο Δήμος Αθηναίων δεν έπαιρνε κανένα μέτρο, η προτομή έκανε φτερά, όπως κι εκείνη του Ελ Γκρέκο (του χρόνου ο εορτασμός για τα 400 χρόνια από τον θάνατό του).
