Με άξονα την εμβληματική φράση «Στη Μόσχα, στη Μόσχα...» ο θίασος Δρόμος με Δέντρα παρουσιάζει το έργο του Άντον Τσέχωφ «Οι τρεις αδελφές» από 9 Ιουνίου 2012 για 3 βδομάδες στο Baumstrasse.
Ο Δημήτρης Αγαρτζίδης που μαζί με τον υπόλοιπο θίασο έκανε τη δραματουργική έπεξεργασία, τη σκηνοθεσία και πρωταγωνιστεί στην παράσταση, μας μίλησε για το πώς προσέγγισε η ομάδα το κλασικό αυτό έργο – ορόσημο της παγκόσμιας δραματουργίας και για την πρωτότυπη σύνδεση του τότε με το σήμερα…
e-go: Πως προσεγγίσατε το κλασικό αυτό έργο του Τσέχωφ;
Η πρώτη σκέψη που μας οδήγησε στις «Τρεις αδελφές» του Τσέχωφ ήταν η έννοια του "στόχου" σήμερα. Ο στόχος που βάζει ο καθένας στη ζωή του και τον παρακινεί να συνεχίσει. Οι τρεις αδελφές ονειρεύονται να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Στηρίζουν σε αυτή την επιστροφή όλα τους τα όνειρα. τις ελπίδες, τους έρωτές τους, τη ζωή τους.
Σήμερα ζούμε σε μια εποχή ανακατατάξεων που αυτά που θεωρούσαμε βέβαια κλονίζονται και η ανάγκη να πιστέψεις σε κάτι, να βάλεις ένα καινούριο στόχο γίνεται επιτακτική, και μάλιστα σε επίπεδο όχι μόνο υπαρξιακό, αλλά και επιβίωσης. Μέσα από το πρίσμα αυτό η παράσταση επικεντρώνεται στις τρεις αδερφές σαν σύμβολα παντοτινά. Όλος ο υπόλοιπος θίασος παρατηρεί και κινείται μέσα και έξω από τον κόσμο τους. Προσπαθούμε να τις καταλάβουμε, να ανακαλύψουμε το μυστήριο που τις δικαιώνει μέσα στο χρόνο, παρότι ο δικός τους στόχος, η δική τους Μόσχα ματαιώθηκε.
-Ποιος ο ρόλος της μουσικής στην παράσταση;
Το κείμενο του Τσέχωφ είναι μουσικό. Είναι μια παρτιτούρα από μουσικές, ήχους και λόγια. Εμείς επικεντρωθήκαμε στη μουσική αυτή ανάγνωση. Στην παράσταση όλες οι εξομολογήσεις των ηρώων είναι τραγούδια. Σαν να φτάνει ένα σημείο που ο ήρωας δεν μπορεί πια να εκφραστεί παρά μουσικά. Σαν ένα κομμάτι παράλληλης ζωής, σαν ένα μιούζικαλ, ή μία όπερα. Η μουσική αυτή προσέγγιση δίνει μια διάσταση της ζωής των ηρώων τόσο ελαφριά, όσο και δραματική. Σαν να καθρεφτίζεται μα ένα τρόπο η καθημερινότητά μας που τα περιέχει όλα.
-Μόσχα – Αθήνα, Τότε- Σήμερα: Πως συνδέεται στην παράσταση το παρελθόν με το ελληνικό παρόν;
Στην παράσταση οι Τρεις αδελφές ζουν στις αρχές του εικοστού αιώνα που γράφτηκε το έργο. Από τότε μέχρι σήμερα δραματικά ιστορικά γεγονότα έχουν αλλάξει τις ζωές μας, με τρόπο που εξωτερικά μοιάζει να μη συνδέονται με τη ζωή τότε. Η Μόσχα ήταν πάντα ένας τόπος ονείρου για τους Ρώσους. Ο Μοσχοβίτης είχε άλλη αίγλη από άλλους κατοίκους της Ρωσίας. Αντίστοιχα εδώ η Αθήνα συγκέντρωσε σχεδόν το μισό πληθυσμό της Ελλάδας τις τελευταίες δεκαετίες. Πάντα υπάρχει ένα όνειρο, μια ελπίδα ότι η ζωή θα αλλάξει αν μεταφερθείς στη Μόσχα, στην Αθήνα αντίστοιχα. Σήμερα στη Μόσχα υπάρχει πολύς πλούτος και μαζί πολλή φτώχια και στην Αθήνα και σε όλη τη χώρα μια αβεβαιότητα και ένα άνοιγμα της ψαλίδας καθώς οι μεσαία τάξη και οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες οι άνθρωποι έχουν πάντα ανάγκη να συνεχίζουν να ζουν, να παλεύουν, να αντιστέκονται, να ελπίζουν, να αναζητούν μια "Μόσχα" σαν αυτή που ονειρεύονται οι τρεις αδελφές. Νομίζω αυτή η ανάγκη συνδέει το τότε με το τώρα , το εκεί με το εδώ.
-Πείτε μας λίγα λόγια για την εργασία σας πάνω στην «Παγκόσμια Ιστορία της Αϋπνίας» του Μπόρχες και στην «Αραβική Νύχτα» του Σιμελπφένιχ και πως αυτή συνδέεται με τις «Τρεις Αδελφές».
Οι εργασίες αυτές ξεκίνησαν από την ανάγκη να ερευνήσουμε τη λειτουργία του ηθοποιού ως δημιουργού μιας παράστασης. Σε μία συνθήκη σκηνοθέτη υπάρχει ένας εξωτερικός παράγοντας που ορίζει τα πράγματα. Μας ενδιέφερε να αναλάβουμε όλη την ευθύνη. Τα κείμενα τα επιλέγουμε με βάση τις αγωνίες μας την κάθε περίοδο. Έτσι ο Σιμελπφένιχ, ο Μπόρχες και τώρα ο Τσέχωφ σηματοδοτούν μια εποχή για μας τόσο προσωπικά, όσο και στη ζωή μας με τους άλλους ανθρώπους . Η κάθε παράσταση είναι το μέσο για να επικοινωνήσουμε αυτά που μας απασχολούν.
-Πως είναι να συσκηνοθετείται και να αναπτύσσεται μία παράσταση από όλους τους ηθοποιούς;
Είναι μια διαδικασία σύνθετη, καθώς πολλές ιδέες, πολλές γνώμες πρέπει να συγκλίνουν για να βρεθεί την κάθε φορά το κλειδί που οδηγεί σε μία καθαρή πρόθεση όσον αφορά στην παράσταση και στο να είναι η πρόθεση αυτή καθαρή στους θεατές που θα τη δουν. Στην πορεία έρχεσαι αντιμέτωπος με όλες σου τις αδυναμίες, τεχνικές και προσωπικές και είναι ένας κοινός αγώνας που στόχο έχει να βρεθεί μια κοινή σκέψη από όλους μας σε σχέση με το κείμενο που είναι πάντα οδηγός. Αυτό πολλές φορές μπορεί να δημιουργήσει συγκρούσεις καθώς όλοι εμπλεκόμαστε προσωπικά εξ ολοκλήρου στην κάθε παράσταση, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί μια συλλογική ευθύνη και αγάπη για την καθεμιά παράσταση πολύ συγκινητικη και ενδιαφέρουσα.
-Οι «Τρεις Αδελφές» φώναζαν το διάσημο πια «Στη Μόσχα στη Μόσχα». Οι Έλληνες του σήμερα τι φωνάζουν; Μπορούν να ελπίζουν και σε τι;
Όπως λέει και το έργο: "Ο άνθρωπος πρέπει να έχει πίστη". Μέσα σε αυτή τη στενόχωρη κατάσταση πρέπει να βρούμε αυτό μας παρακινεί να δουλεύουμε, να κάνουμε παιδιά, να τρώμε, να πίνουμε, να ζούμε… Το καινούριο σύνθημα θα εφευρεθεί. Ο καθένας ελπίζει σε αυτό που θέλει για τον εαυτό του, τους φίλους του, τους ανθρώπους γύρω του.
Γεωργία Οικονόμου
