Η 9η διοργάνωση της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιηθεί από τις 24 έως τις 27 Μαΐου 2012, στις εκθεσιακές εγκαταστάσεις της HELEXPO, με οργανωτές το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) / Υπουργείο Πολιτισμού, την Helexpo και την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών (ΠΟΕΒ).

Η Έκθεση εδώ και 8 χρόνια είναι το ετήσιο ραντεβού των εκδοτών και των αναγνωστών. Φέτος δυστυχώς τα πράγματα είναι πιο δύσκολα λόγω της βαθιάς κρίσης που πλήττει τη χώρα. Έξι εκδότες δήλωσαν ότι δεν θα μπορέσουν να είναι παρόντες στο ραντεβού, 60 όμως ήδη, και παρά τις τεράστιες οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, έχουν κάνει την εγγραφή [εκδόσεις: Πατάκη, Εστία, Μεταίχμιο, Ίκαρος, Gutemberg, Ποταμός, Ιανός, Ίων, Κυριακίδης, Καπόν, Καλέντη, Γαβριηλίδης, Σουσαέτα, Ζήτη, Κίρκη, Παρίκος, Αιώρα, Διάπλαση, Κόκκινο, Εκδοτική Αθηνών κ.λπ.] γιατί θεωρούν ότι η Έκθεση πρέπει να γίνει και ότι αν δεν διοργανωθεί θα «γυρίσουμε 10 χρόνια πίσω».

Όμως, οι διοργανωτές της Έκθεσης, κατανοώντας απόλυτα τα ασφυκτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο εκδοτικός κόσμος, ερευνούν ακόμη τα περιθώρια των δυνατοτήτων προκειμένου να διευκολύνουν ακόμη περισσότερο τους εκδότες και όσους έχουν ήδη εγγραφεί αλλά και όσους επιθυμούν να εγγραφούν.

Για τις προσπάθειες αυτές μίλησε ο Γενικός διευθυντής της Helexpo κ. Γιάννης Παπακωνσταντίνου: «H Helexpo, ανταποκρινόμενη στο αίτημα των εκδοτών για βελτίωση της αρχικής πρότασης προς τους εκδότες σχετικά με την τιμολογιακή πολιτική της ΔΕΒΘ, προχώρησε σε παροχή έκπτωσης 20% σε όσα περίπτερα έχουν περισσότερες από 2 όψεις και σε έκπτωσης 10% για όσα περίπτερα έχουν 2 όψεις.

Παράλληλα, βελτίωσε την αρχική της απόφαση για δωρεάν παροχή 6 τετραγωνικών μέτρων με δομή, με την παροχή δωρεάν 7,5 τ.μ. με δομή, ούτως ώστε να διευκολύνει τις εκδοτικές εταιρείες και να περιορίσει στο ήμισυ την επιβάρυνσή τους».

Να διευκρινίσουμε ότι η ΔΕΒΘ χρηματοδοτείται από ένα πρόγραμμα ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, κάτι που της επιτρέπει να διατηρήσει το υψηλό επίπεδο (με την οργάνωση μεγάλων και ουσιαστικών παιδικών και εφηβικών γωνιών, με θεματικά περίπτερα με πλούσιο πολιτιστικό πρόγραμμα, τη διοργάνωση πολλών αμφιθεάτρων για να φιλοξενήσει το πρόγραμμα των εκδοτών, το διεθνές άνοιγμα με την τιμώμενη χώρα και την ευκαιρία να ανοίξει μέσω πολλών εκδηλώσεων ένα παράθυρο στον έξω κόσμο, κ.λπ.).

Το ΕΣΠΑ δεν καλύπτει όλες τις ανάγκες της Έκθεσης αλλά είναι ένα «δυνατό χέρι βοηθείας». Στην Αθήνα δεν υπάρχει η δυνατότητα για ανάλογο πρόγραμμα ΕΣΠΑ και δεν υπάρχει η δυνατότητα εξασφάλισης άλλων πόρων.

Τα 5 δυνατά σημεία της Έκθεσης

- Τιμώμενη χώρα η Σερβία και ο Εμίρ Κουστουρίτσα στα εγκαίνια

Η Σερβία, χώρα με μεγάλη λογοτεχνική παράδοση (Ίβο Άντριτς, Ντανίλο Κις, Μίλοραντ Πάβιτς) και λαμπερό παρόν και μέλλον (Ντούσαν Κοβάσεβιτς, Βλάντισλαβ Μπάγιατς, Ντράγκαν Βέλικιτς, Βίντα Ογκνιένοβιτς, Γκόραν Πέτροβιτς, κ.ά.), θα είναι φέτος η τιμώμενη χώρα της ΔΕΒΘ ανταποδίδοντας παράλληλα τη φιλοξενία της Ελλάδας ως τιμώμενης χώρας στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Βελιγραδίου το 2009. Δέκα από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους Σέρβους συγγραφείς θα συναντηθούν με το ελληνικό κοινό, ενώ πρόσωπο-έκπληξη αποτελεί η παρουσία του διεθνούς, πολυβραβευμένου σκηνοθέτη Εμίρ Κουστουρίτσα (Emir Kusturica), με την ιδιότητα αυτή τη φορά του συγγραφέα (εκτός από αυτές του σκηνοθέτη και μουσικού), για την παρουσίαση του πρώτου αυτοβιογραφικού βιβλίου του «Εγώ πού βρίσκομαι σε αυτή την ιστορία;» (προσωρινός τίτλος) που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη λίγες ημέρες πριν από την Έκθεση. Ακόμη το Σερβικό περίπτερο θα φιλοξενήσει την έκθεση «Ίβο Άντριτς – λογοτέχνης και/ή διπλωμάτης» με εκθέματα από το Μουσείου Ίβο Άντριτς, με τη επιμέλεια της διευθύντριας του Μουσείου και συγγραφέως Tatjana Koricanac.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Σερβία διατηρεί έντονο ενδιαφέρον για την ελληνική λογοτεχνία, είναι η χώρα που μεταφράζει τα τελευταία χρόνια τα περισσότερα λογοτεχνικά έργα (457 τίτλους ελληνικών βιβλίων στη σερβική γλώσσα καταγράφει το αρχείο μεταφρασμένων βιβλίων του ΕΚΕΒΙ) ενώ δεν παύει να μας τροφοδοτεί με νέο λογοτεχνικό υλικό (περισσότερα από 100 μεταφρασμένα σερβικά βιβλία κυκλοφορούν στην Ελλάδα).

- Focus στα Βαλκάνια με τη διοργάνωση του 1ου Διαβαλκανικού Φεστιβάλ Ποίησης

Ποιητές και ποιήτριες από εννιά χώρες των Βαλκανίων (Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, Αλβανία, ΠΓΔΜ, Μαυροβούνιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη) θα συμμετάσχουν στο 1ο Διαβαλκανικό Φεστιβάλ Ποίησης που διοργανώνει η Εταιρεία Συγγραφέων με τη συνεργασία του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου και του Δήμου Θεσσαλονίκης, στις 24 και 25 Μαΐου, στο πλαίσιο της 9ης ΔΕΒΘ. Η ιδέα και πρωτοβουλία είναι της Εταιρείας Συγγραφέων με σκοπό το Διαβαλκανικό Φεστιβάλ Ποίησης να πάρει τη μορφή ενός ετήσιου πολιτιστικού θεσμού, ικανού να ανοίξει και να εδραιώσει έναν δημιουργικό διάλογο ανάμεσα στις χώρες των Βαλκανίων, να αναδείξει τα κοινά τους πολιτισμικά στοιχεία, να γεφυρώσει τις τυχόν διαφορές τους, να προβάλει το ποιητικό και λογοτεχνικό τους πρόσωπο, να προωθήσει τη σύσφιγξη των σχέσεων των βαλκανικών χωρών μέσα από την ποίηση, τη λογοτεχνία, τη σκέψη, τη δημιουργία, τον πολιτισμό.

- Θεματική έκθεση: «Θεσσαλονίκη – 100 χρόνια από την απελευθέρωσή της», και οργάνωση κύκλου συναντήσεων «Μνήμη και Ιστορία»

Αφιερωμένη στη Θεσσαλονίκη με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης και την ένωσή της με την υπόλοιπη Ελλάδα είναι φέτος η θεματική έκθεση. Στο ειδικά διαμορφωμένο περίπτερο 150 τ.μ. θα διοργανωθούν μεταξύ άλλων: έκθεση βιβλίων για τη Θεσσαλονίκη (σε συνεργασία με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης/Αντιδημαρχία Πολιτισμού, Παιδείας και Τουρισμού Θεσσαλονίκης), έκθεση τεκμηρίων από τους Βαλκανικούς Πολέμους (σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών – Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη), έκθεση εφημερίδων εποχής που παρουσιάζουν τα εκατό σημαντικά γεγονότα του αιώνα στη Θεσσαλονίκη (σε συνεργασία με την ΕΣΗΕΜ-Θ), έκθεση καρτ ποστάλ εποχής που απεικονίζουν την καθημερινή ζωή της εβραϊκής κυρίως κοινότητας της πόλης, 1897-1917 (από την προσωπική συλλογή του Γιάννη Μέγα σε συνεργασία με τις εκδόσεις Καπόν). Επίσης σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο θα προβάλλεται σπάνιο τηλεοπτικό υλικό και αφιερωματικά ντοκιμαντέρ που έχει δημιουργήσει η ΕΤ3 με αφορμή την επέτειο.
- Στο πλαίσιο της θεματικής οι εκδότες θα διαμορφώσουν ένα πρόγραμμα σχετικών εκδηλώσεων, ενώ το ΕΚΕΒΙ, σε συνέχεια του περσινού -εξαιρετικά επιτυχημένου- Φεστιβάλ Μέσης Ανατολής («Όταν οι Ιδέες Εξεγείρονται») θα οργανώσει έναν κύκλο συναντήσεων με τίτλο «Μνήμη και Ιστορία»: ξεκινώντας από την Κλινική Μνήμη με τον Έλληνα καθηγητή Νευροχειρουργικής στο Πανεπιστημίου του Τέξας Andrew Papanikolaou και περνώντας στην Ψυχαναλυτική Μνήμη με τον ψυχίατρο, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Θανάση Τζαβάρα, θα διανύσουμε το ταξίδι της μνήμης με Έλληνες και ξένους συγγραφείς και ιστορικούς.

Στον τομέα της Ιστορίας Τέχνης και Μνήμης ο Τούρκος συγγραφέας Metin Arditi θα παρουσιάσει το βιβλίο του «Το Τουρκέτο» (εκδ. Καλέντη), η ιστορία του πίνακα «ο Άνθρωπος με το γάντι» του Τιτσιάνο, ένα έργο του 16oυ αιώνα. Ένας πίνακας που βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου και τον περιβάλλει ένα μυστήριο που προσπαθούν από τη μια πλευρά οι ιστορικοί της τέχνης να ξεδιαλύνουν και από την άλλη πλευρά ένας συγγραφέας που δίνει τη δική του εξήγηση.

Η Πολωνή Agata Tuszyńska (Αγκάτα Τουσίνσκα), με αφορμή το βιβλίο της Βιέρα Γκραν, Η κατηγορούμενη ( εκδ. Καπόν) θα μιλήσει για την ιστορία της τραγουδίστριας Βιέρα Γκραν στενής συνεργάτιδας του Βλάντισλαβ Σπίλμαν, ανατρέποντας τη γνωστή ιστορία του «Πιανίστα» όπως τη μετέφερε στον κινηματογράφο ο Ρομάν Πολάνσκι: μια άλλη όψη της μνήμης. Στο πλαίσιο αυτό έχει προγραμματιστεί να προβληθεί το νέο εξαιρετικό ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού «Σμύρνη: Η καταστροφή μιας Κοσμοπολίτικης Πόλης, 1900-1922».

- Αφιερωματικό περίπτερο στον Νικηφόρο Βρεττάκο: 100 χρόνια από τη γέννησή του και μια συναυλία με μελοποιημένη ποίηση

Με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων* από τη γέννηση του Λάκωνα ποιητή, πεζογράφου, δοκιμιογράφου, μεταφραστή και ακαδημαϊκού, το ΕΚΕΒΙ σε συνεργασία με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης διοργανώνει ειδικό αφιέρωμα στον Νικηφόρο Βρεττάκο που θα παρουσιάσει σε ξεχωριστό περίπτερο σημαντικά τεκμήρια (φωτογραφικό και αρχειακό υλικό) από το προσωπικό του αρχείο. Στον ίδιο χώρο θα παρουσιαστεί έκθεση βιβλίων που θα περιλαμβάνει εκτός από τα έργα του ποιητή και μεταφράσεις τους, βιβλία που έχουν γραφτεί για τη ζωή και το έργο του, αλλά και ηχητικό και οπτικοακουστικό υλικό (μελοποιημένη ποίηση, ηχογραφημένες απαγγελίες με τη φωνή του ποιητή, ντοκιμαντέρ, ταινίες κ.ά.).
Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα πραγματοποιηθεί μουσική εκδήλωση με μελοποιημένη ποίηση του Νικηφόρου Βρεττάκου από τον συνθέτη Παναγιώτη Κωνσταντακόπουλο, ο οποίος συνεργάστηκε στενά μαζί του κατά την τελευταία δεκαετία της ζωής του για τη μελοποίηση έργων του. Θα παρουσιαστούν μουσικά θέματα από τον δίσκο «Πικραμένος αναχωρητής» από το ομώνυμο ποιητικό έργο, σε μουσική σύνθεση Π. Κωνσταντακόπουλου, (απαγγελία: Νικηφόρος Βρεττάκος, τραγούδι: Βασίλης Σκουλάς).
* Το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού έχει ανακηρύξει το 2012 «Έτος Νικηφόρου Βρεττάκου».

- Παιδική Γωνιά με άρωμα Αρχαίας Αιγύπτου - και γωνιά για τους εφήβους – και μια γωνιά για τη φιλαναγνωσία
Με ένα πρωτότυπο αφιέρωμα στην Αρχαία Αίγυπτο θα υποδεχθεί φέτος η Παιδική Γωνιά της ΔΕΒΘ τους μικρούς βιβλιόφιλους που την επισκέπτονται κατά χιλιάδες κάθε χρόνο. Αρχαίοι μύθοι και ιστορίες για φαραώ, μούμιες και πυραμίδες θα δώσουν την αφορμή για γνωριμία με έναν από τους πιο σημαντικούς αρχαίους πολιτισμούς μέσα από παρουσιάσεις βιβλίων, συζητήσεις, αφηγήσεις, εργαστήρια ιερογλυφικών, προβολές ντοκιμαντέρ, μουσικά δρώμενα κ.ά. [με τη συνεργασία της Εταιρείας Αιγυπτιακών Μελετών].
Παράλληλα θα πραγματοποιηθούν δεκάδες εκδηλώσεις με τους αγαπημένους συγγραφείς και εικονογράφους που θα δώσουν το «παρών» στο καθιερωμένο τους ραντεβού με τους μικρούς αναγνώστες.

Η Γωνιά των Εφήβων θα λειτουργήσει για τρίτη χρονιά με την υποστήριξη της αλυσίδας βιβλιοπωλείων ΙΑΝΟS ως ανοιχτό φόρουμ επικοινωνίας, προβληματισμού, ανταλλαγής απόψεων της νέας γενιάς.
Και η μεγάλη καμπάνια για την Ενίσχυση της Φιλαναγνωσίας των Μαθητών θα έχει φέτος τη δική της γωνιά, με δράσεις, εκδηλώσεις, προβολές οπτικοακουστικού υλικού, σεμινάρια ενημέρωσης για εκπαιδευτικούς, γονείς και παιδιά.

2 επιτυχημένες συνεργασίες συνεχίζονται…
- «Περίπατος Πολιτισμού» - Η Έκθεση στους δρόμους
Για δεύτερη χρονιά, θα πραγματοποιηθεί ο «Περίπατος Πολιτισμού» με παράλληλα πολιτιστικά δρώμενα στην πόλη (σε δημόσιους χώρους, πάρκα, αστικές και θαλάσσιες διαδρομές κ.ά.) σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης/Αντιδημαρχία Πολιτισμού, Παιδείας και Τουρισμού. Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε πέρυσι με τη διοργάνωση πρωτότυπων εκδηλώσεων που βρήκαν μεγάλη ανταπόκριση στο κοινό (εικαστικές εκθέσεις με θέμα τη λογοτεχνία, μουσικο-λογοτεχνικές εκδηλώσεις σε εξωτερικούς χώρους των Μουσείων καθώς και την πρωτοποριακή ιδέα «Μια νύχτα στο Μουσείο» για παιδιά που αγαπήθηκε, σχολιάστηκε, διαδόθηκε σε όλη την Ελλάδα).
- Τα ΜΜΕ Θεσσαλονίκης στηρίζουν ενεργά την Έκθεση
Για δεύτερη χρονιά, τόσο η ΕΤ 3 όσο και το TV 100 στήνουν ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά στούντιο στους χώρους της Έκθεσης για να αναμεταδίδουν ζωντανά τη ροή του πολιτιστικού προγράμματος μέσα από παρουσιάσεις, ενδιαφέρουσες συζητήσεις και συνεντεύξεις. Μια σημαντική πρωτοβουλία των δημόσιων ΜΜΕ της πόλης που δίνει το «μικρόφωνο» στον πολιτισμό.

Στις 31 Μαρτίου ολοκληρώνεται η υποβολή προτάσεων για λογοτεχνικές εκδηλώσεις και συνεργασίες.

Γ.Οικονόμου