Τo πρόβλημα των παγωμένων άκρων είναι αρκετά συνηθισμένο το χειμώνα και οφείλεται σε μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού, ο οποίος προσπαθεί να διατηρήσει σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος, μειώνοντας τη θερμοκρασία των άκρων. Σε κάποιες περιπτώσεις, όμως, τα κρύα άκρα μπορεί να οφείλονται σε άλλες καταστάσεις (υπερβολικό στρες, χαμηλά επίπεδα σιδήρου, παρενέργειες ορισμένων φαρμάκων) ή να είναι σύμπτωμα κάποιας πάθησης (όπως διαβήτης, αρτηριακή νόσος αλλά και νόσος Raynaud).
Όταν το πρόβλημα δεν οφείλεται μόνο στις χαμηλές θερμοκρασίες
Τα κρύα χέρια και πόδια δεν οφείλονται μόνο στις χαμηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος. Έντονα συμπτώματα κρύων χεριών π.χ. μπορεί να προέρχονται από μια αυτοάνοση ασθένεια, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Επίσης μπορεί να αποτελούν σύμπτωμα παρενέργειας σε φάρμακα όπως αυτά της ημικρανίας, οι βήτα αναστολείς και το αντισυλληπτικό χάπι. Ακόμα, οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στο κρύο απ' ό,τι οι άνδρες, καθώς έχουν διαφορετικό σύστημα θερμοκρασίας στο σώμα τους. Αυτό σημαίνει πως ρέει περισσότερο αίμα προς τα βασικά εσωτερικά τους όργανα και λιγότερο προς τα χέρια και τα πόδια.
Για τα κρύα πόδια σας ίσως φταίει το κυκλοφορικό...
«Κρύα πόδια, ζεστή καρδιά», λένε και επιβεβαιώνεται επιστημονικά. Συχνά τα κρύα πόδια είναι αποτέλεσμα κακής κυκλοφορίας του αίματος και τότε ο οργανισμός προτιμά να στέλνει περισσότερο αίμα στην καρδιά για την ομαλή λειτουργία της παρά στα άκρα. Αν παρά τις προσπάθειές σας να ζεστάνετε τα πόδια σας εκείνα παραμένουν κρύα, μπορεί το πρόβλημά σας να είναι κυκλοφορικό. Η κακή κυκλοφορία πολλές φορές σχετίζεται με το κάπνισμα, την υψηλή αρτηριακή πίεση ή τα καρδιακά προβλήματα. «Επιπροσθέτως, η περιφερική αρτηριακή νόσος και διάφορες άλλες μορφές καρδιακής νόσου μπορεί να προκαλέσουν στένωση των αρτηριών, πάθηση που εμποδίζει τη ροή του αίματος σε όλο το σώμα με επακόλουθο και στα κάτω άκρα», επισημαίνουν οι ειδικοί από την Ελληνική Αγγειολογική Εταιρεία.
Και οι ασθενείς με ΧΑΠ έχουν κρύα πόδια
Μια βαθύτερη και σοβαρή αιτία που η θερμοκρασία στα πόδια σας είναι χαμηλή μπορεί να οφείλεται σε πρόβλημα στους πνεύμονες. Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) οδηγεί σε αδυναμία των πνευμόνων να απορροφήσουν οξυγόνο, καθώς και σε μειωμένα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα. Τα άκρα –όπως τονίζουν από την Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία (ERS)– είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε αυτή την κατάσταση και γι' αυτόν το λόγο μπορεί να μην αιματώνονται σωστά και ως εκ τούτου να μη θερμαίνονται αρκετά.
Μπορεί να είναι ένδειξη νευρικής βλάβης λόγω διαβήτη
Αρκετοί ασθενείς με διαβήτη εκδηλώνουν μούδιασμα και χαμηλή θερμοκρασία τοπικά στα άκρα, τόσο στα χέρια όσο και στα πόδια. Αυτό, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, μπορεί να είναι αποτέλεσμα βλάβης στα νεύρα (νευροπάθειας). Δεν είναι πλήρως κατανοητό πώς ο διαβήτης οδηγεί στη νευροπάθεια, ωστόσο είναι γνωστό πως τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα εμποδίζουν τα νεύρα να αποστέλλουν σωστά τα απαραίτητα σήματα, με επακόλουθο τα άκρα να παγώνουν ή να πονούν. Η νευρική βλάβη του μη ελεγχόμενου διαβήτη μπορεί επίσης να προκαλεί κρύα αίσθηση στα πόδια.
Η θερμοκρασία πέφτει στον υποθυρεοειδισμό & στην αναιμία
Ο θυρεοειδής αδένας παράγει ορμόνες που ελέγχουν το ρυθμό με τον οποίο λειτουργούν τα κύτταρα. Όταν ο θυρεοειδής υπολειτουργεί (υποθυρεοειδισμός), επιβραδύνονται οι βιολογικές και πνευματικές λειτουργίες και το άτομο εκδηλώνει ευαισθησία στο κρύο. Επίσης τα κρύα πόδια είναι χαρακτηριστικό και της σιδηροπενικής αναιμίας, καθώς και όσων έχουν το στίγμα της μεσογειακής αναιμίας.
Σύνδρομο Ρέινο (Raynaud's disease) τι ακριβώς είναι;
Είναι μια πάθηση που επηρεάζει την παροχή αίματος σε διάφορα μέρη του σώματος, κυρίως στις παλάμες και τα πέλματα. Έτσι σε μερικούς ανθρώπους, ακόμη και όταν πέσει λίγο η θερμοκρασία, τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών τους αλλάζουν χρώμα, μελανιάζουν, γίνονται μπλε ή άσπρα. Σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, η διαταραχή αυτή οφείλεται στο σπασμό που κάνουν λόγω του ψύχους οι αρτηρίες, οι οποίες τροφοδοτούν με αίμα τα δάχτυλα. Καθώς η ροή του αίματος επανέρχεται, τα άκρα παίρνουν πάλι το φυσιολογικό χρώμα. Το σύνδρομο, συνήθως εκδηλώνεται για πρώτη φορά σε νεαρή ηλικία και είναι 10 φορές πιο συχνό στις γυναίκες απ' ό,τι στους άνδρες.
Πώς αντιμετωπίζεται; Η αντιμετώπιση βασίζεται κατ' αρχάς στην καλή προστασία από το κρύο, με θερμικές κάλτσες και ένα καλό ζευγάρι γάντια. Ωστόσο υπάρχουν και φάρμακα που διεγείρουν την κυκλοφορία του αίματος και τα οποία μπορεί να σας χορηγήσει ο γιατρός σας εάν το πρόβλημα επιμένει.
ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΒΟΗΘΟΥΝ
- Η αντιμετώπιση την παγωμένων άκρων βασίζεται κατ’ αρχάς στην καλή προστασία από το κρύο, με θερμικές κάλτσες και ένα καλό ζευγάρι γάντια.
- Εάν νιώθετε τα πόδια σας παγωμένα και θέλετε να τα ζεστάνετε άμεσα, μπορείτε να κάνετε ένα θερμό ποδόλουτρο.
- Σε κάθε περίπτωση το μασάζ και οι ασκήσεις στα πόδια βοηθούν στην ενίσχυση της κυκλοφορίας του αίματος και αν αναγκάζεστε να κάθεστε για ώρες σε ακινησία, καλό είναι να σηκώνεστε συχνά και να κάνετε μικρές βόλτες στο χώρο.
- Άλλα μέτρα είναι η διακοπή του καπνίσματος και η ρύθμιση νοσημάτων που επηρεάζουν την κυκλοφορία του αίματος, λ.χ. διαβήτης, υπέρταση και αυξημένη χοληστερόλη.
- Προσοχή Εάν το πρόβλημά σας είναι συνεχόμενο και δεν βρίσκετε λύση, επισκεφθείτε κάποιον αγγειοχειρουργό. Επίσης, επειδή υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να διαταράξουν την κυκλοφορία του αίματος, πρέπει πάντα να ενημερώνετε το γιατρό για τη φαρμακευτική αγωγή που τυχόν ακολουθείτε, εάν πάσχετε από κάποια πάθηση.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 175
Update: Ιανουάριος 2017
