ΕΚΤΑΚΤΗ ΑΝΑΓΚΗ…
ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ
Βρίσκεσαι στα μαγαζιά και ξαφνικά η φίλη σου λιποθυμά. Πώς αντιδράς;
Α. Προσπαθείς να τη συνεφέρεις ρίχνοντας νερό στο πρόσωπό της.
Β. Της δίνεις να μυρίσει κολόνια.
Γ. Την ξαπλώνεις ανάσκελα, με τα πόδια να βρίσκονται ψηλότερα από το υπόλοιπο σώμα.
Η ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ = Γ
Εάν κάποιος χάσει τις αισθήσεις του μπροστά στα μάτια σου, το πρώτο που πρέπει να κάνεις είναι να τον ξαπλώσεις ανάσκελα (σε επίπεδη και σταθερή επιφάνεια), φροντίζοντας τα πόδια του να βρίσκονται ψηλότερα από το υπόλοιπο σώμα. Η κίνηση αυτή επιτρέπει στο αίμα να ρέει προς τον εγκέφαλο, καθώς ο βασικός μηχανισμός που οδηγεί στη λιποθυμία είναι η ξαφνική μείωση της ροής αίματος προς τον εγκέφαλο. Ταυτόχρονα, χαλάρωσε τα ρούχα του, ειδικά αυτά που μπορεί να σφίγγουν το λαιμό, το θώρακα, την κοιλιά και έλεγχε το σφυγμό του.
Πρέπει να ξέρεις: Υπάρχουν περιπτώσεις λιποθυμικών επεισοδίων που συνδυάζονται με σοβαρές παθολογικές καταστάσεις (όπως π.χ. ανωμαλίες του ρυθμού της καρδιάς). Όμως λιποθυμίες συμβαίνουν και σε απόλυτα υγιή άτομα (π.χ. λόγω εξάντλησης, συγκίνησης, αφυδάτωσης κ.ο.κ.). Υπολογίζεται ότι περίπου 30% του πληθυσμού έχει υποστεί τουλάχιστον ένα λιποθυμικό επεισόδιο.
ΕΚΤΑΚΤΗ ΑΝΑΓΚΗ…
ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ
Τρέχεις και ξαφνικά «γυρνάει» ο αστράγαλός σου. Πώς αντιδράς;
A. Τοποθετείς παγοκύστη στην άρθρωση.
Β. Εφαρμόζεις ελαστική επίδεση στην πονεμένη περιοχή.
Γ. Τοποθετείς το πόδι σε υψηλότερο επίπεδο από την οριζόντια θέση.
Η ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ = Α
Η πρώτη βοήθεια που μπορείς να προσφέρεις στο εαυτό σου, ώστε να αποφύγεις το πρήξιμο στη συγκεκριμένη άρθρωση, είναι να τυλίξεις μερικά παγάκια σε μια πετσέτα και να την τοποθετήσεις στο πόδι σου για 15-30 λεπτά. Εάν δεν έχεις παγάκια ή κάτι παγωμένο στη διάθεσή σου (π.χ. ένα μπουκάλι νερό), τότε πίεσέ το με το χέρι, ώστε να προλάβεις το οίδημα. Στη συνέχεια, τύλιξε την πονεμένη περιοχή με έναν ελαστικό επίδεσμο, όχι πολύ σφιχτά, για περίπου δύο μέρες και παράλληλα απόφυγε την ορθοστασία και το περπάτημα, μέχρι να υποχωρήσουν ο πόνος και το πρήξιμο.
Πρέπει να ξέρεις: Εάν παθαίνεις συχνά διαστρέμματα, φόρεσε παπούτσια που δένονται στον αστράγαλο, έχουν σκληρό πέλμα και στηρίζουν επαρκώς τα πόδια σου.
ΕΚΤΑΚΤΗ ΑΝΑΓΚΗ…
ΠΝΙΓΜΟΝΗ
Τρως στο εστιατόριο και το παιδί σου «στραβοκαταπίνει». Πώς αντιδράς;
A. Χτυπάς την πλάτη του.
Β. Του δίνεις ψίχα από ψωμί.
Γ. Του δίνεις νερό να πιει.
Η ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ = Α
Εάν έχει στραβοκαταπιεί, βήχει ή προσπαθεί να βήξει και «κρατάει» το λαιμό του, αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να το βοηθήσεις να σκύψει ελαφρώς μπροστά και να του δώσεις μερικά δυνατά χτυπήματα στο κέντρο της πλάτης με τη βάση της παλάμης. Στην περίπτωση που αυτό δεν έχει αποτέλεσμα, τότε πρέπει να σταθείς πίσω του και να πιέσεις δυνατά και απότομα το στομάχι του με φορά προς εσένα. Με τον τρόπο αυτό προκαλείται απότομη εκπνοή και «εκτόξευση του ξένου σώματος, όπως είναι στην προκειμένη περίπτωση η τροφή. Εάν παρ’ όλα αυτά το παιδί δεν συνέρχεται, κάλεσε το 166 (ΕΚΑΒ).
Πρέπει να ξέρεις: Τα πρώτα λεπτά είναι ιδιαίτερα κρίσιμα, γι’ αυτό και η βοήθεια των παρισταμένων αλλά και η διατήρηση της ψυχραιμίας είναι καθοριστικής σημασίας.
ΕΚΤΑΚΤΗ ΑΝΑΓΚΗ…
ΕΓΚΑΥΜΑ
Μια απρόσεκτη κίνηση και... καις το δάχτυλό σου στην ψηστιέρα. Πώς αντιδράς;
A. Τοποθετείς στο σημείο που κάηκες παγάκι.
Β. Βάζεις το δάχτυλό σου κάτω από δροσερό τρεχούμενο νερό.
Γ. Απλώνεις γιαούρτι.
Η ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ = Β
Η πρώτη κίνηση είναι να βάλεις το δάχτυλο κάτω από δροσερό νερό (θα ανακουφίσει το έγκαυμα που έχει προκληθεί). Στη συνέχεια βάλε τοπικά μια κορτιζονούχα αλοιφή. Αν δεν έχεις στο φαρμακείο σου μια τέτοιου τύπου αλοιφή, μπορείς να βάλεις στο έγκαυμα φρέσκια ντομάτα, αγγούρι ή γιαούρτι, τα οποία όμως συστήνονται μόνο για απλά, επιφανειακά εγκαύματα, γιατί δεν έχουν θεραπευτική δράση, αλλά απλώς ανακουφίζουν το πονεμένο σημείο μέχρι να αναζητήσεις βοήθεια.
Πρέπει να ξέρεις: Σε κάθε περίπτωση απόφυγε να χρησιμοποιήσεις παγάκια, γιατί το ήδη υπάρχον έγκαυμα θα γίνει σοβαρότερο και πιο εκτεταμένο.
ΕΚΤΑΚΤΗ ΑΝΑΓΚΗ…
ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ
Το παιδί σου παρουσίασε αλλεργική αντίδραση ύστερα από τσίμπημα μέλισσας. Πώς αντιδράς;
A. Του κάνεις ένεση κορτιζόνης.
Β. Του δίνεις κάποιο αντιισταμινικό (σιρόπι ή χάπι).
Γ. Του κάνεις ένεση αδρεναλίνης και το πηγαίνεις άμεσα στο πλησιέστερο νοσοκομείο.
Η ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ = Γ
H αλλεργική αντίδραση από τσίμπημα (μέλισσας ή σφήκας) είναι επείγουσα κατάσταση, που συχνά εξελίσσεται αστραπιαία. Εάν γνωρίζεις ήδη ότι το παιδί σου είναι αλλεργικό στα υμενόπτερα, θα πρέπει να έχεις πάντα κοντά σου ένα σετ φαρμάκων, το οποίο μεταξύ άλλων πρέπει να περιλαμβάνει συσκευή αυτόματης έκχυσης αδρεναλίνης. Και αυτό γιατί αν προκύψει αλλεργικό σοκ, εξελίσσεται μέσα σε 10-20 λεπτά. Το φάρμακο λοιπόν επιλογής σε αυτή την περίπτωση είναι η αδρεναλίνη (επειδή δρα μέσα σε 5 λεπτά έναντι της κορτιζόνης που δρα σε 20 λεπτά). Έτσι, εάν μετά το τσίμπημα το παιδί παρουσιάζει εξανθήματα σε όλο του το σώμα ή παρατηρήσεις ότι το εξάνθημα και το πρήξιμο στο σημείο του τσιμπήματος είναι πολύ μεγαλύτερο από το αναμενόμενο (π.χ. έπειτα από τσίμπημα στο δάχτυλο του χεριού το παιδί πρήζεται μέχρι τον αγκώνα) και, τέλος, αν εμφανίζει επιδείνωση (πρήξιμο προσώπου, άκρων και βλεννογόνων, δύσπνοια κ.ά.), θα πρέπει να κάνεις την ένεση αδρεναλίνης και να επισκεφθείς άμεσα το πλησιέστερο νοσοκομείο.
Πρέπει να ξέρεις: Εάν δεν υπάρχει ένεση αδρεναλίνης, δέσε ένα κομμάτι ύφασμα ή ένα λάστιχο πάνω από το τσίμπημα, ώστε να περιορίσεις όσο είναι δυνατόν την απορρόφηση του δηλητηρίου του εντόμου. Θα πρέπει να χαλαρώνεις το λάστιχο για λίγο –περίπου κάθε 5 λεπτά– και να το ξαναδένεις, ώστε να μην εμποδίζεται τελείως η κυκλοφορία.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 152
Update: Ιανουάριος 2016.
