Εάν νιώθεις συχνά συμπτώματα δυσπεψίας, τα έχεις διερευνήσει ιατρικώς και δεν οφείλονται σε κάποια υποκείμενη πάθηση, χρήση φαρμάκων ή παρατεταμένο άγχος, τότε η βελτίωση των διατροφικών σου συνηθειών, ο περιορισμός ή, αν είναι απαραίτητο, ο αποκλεισμός τροφίμων και φαγητών που υποπτεύεσαι ότι επιδεινώνουν τα πεπτικά σου προβλήματα, καθώς και μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής σίγουρα θα σε βοηθήσουν.

Βελτίωσε τις διατροφικές σου συνήθειες

Μικρές αλλαγές που κάνουν τη διαφορά…

• Γεύματα

Μην παραλείπεις γεύματα και μην αφήνεις το στομάχι σου άδειο για πολλές ώρες. Τα γεύματά σου πρέπει να είναι συχνά, τουλάχιστον 4-5 ημερησίως, αν γίνεται σε συγκεκριμένες ώρες, με μικρές μερίδες φαγητού το καθένα και απλούς συνδυασμούς τροφίμων –μην αναμειγνύεις πολλά διαφορετικά τρόφιμα, μην τρως μεγάλες ποσότητες! Φρόντισε το τελευταίο γεύμα της ημέρας να είναι ιδιαίτερα ελαφρύ, εύπεπτο και να γίνεται τουλάχιστον 2-3 ώρες προ του ύπνου.

• Επιλογή τροφίμων

Η επιλογή της τροφής πρέπει να προσαρμόζεται στην ατομική σου ανεκτικότητα, να καταναλώνεις δηλαδή τρόφιμα και φαγητά που γίνονται καλύτερα ανεκτά από το πεπτικό σου σύστημα και να αποφεύγεις όσα υποπτεύεσαι ότι σου προκαλούν ενοχλήσεις, τουλάχιστον μέχρι να βελτιωθεί αρκετά η κατάσταση.

• Τρόπος μαγειρέματος

Προετοίμαζε κατάλληλα τα τρόφιμα πριν τα μαγειρέψεις, π.χ. μούλιαζε καλά τα όσπρια, απομάκρυνε το δέρμα από τα πουλερικά. Επίλεγε ηπιότερους τρόπους μαγειρέματος, π.χ. βράσιμο, απόφυγε τσιγάρισμα, τηγάνισμα, ψήσιμο στα κάρβουνα. Μην χρησιμοποιείς λιπαρές ύλες κατά το μαγείρεμα, παρά μόνο στα τελευταία λεπτά λίγο ελαιόλαδο, απόφυγε τις σάλτσες, περιόρισε τη χρήση αλατιού και καρυκευμάτων.

• Κατανάλωση φαγητού

Αφιέρωσε αρκετό χρόνο στα γεύματά σου, απόλαυσέ τα καθισμένη αναπαυτικά κι όχι στα όρθια ή κάνοντας παράλληλα και κάτι άλλο, σε ήρεμη ατμόσφαιρα, φορώντας άνετα ρούχα, με μικρές μπουκιές, μασημένες αργά και καλά. Το φαγητό πρέπει να έχει θερμοκρασία δωματίου, ούτε πολύ ζεστό ούτε πολύ κρύο. Απόφυγε τη λήψη νερού κατά τη διάρκεια των γευμάτων.

• Μετά το γεύμα

Μην πίνεις αμέσως μετά το γεύμα νερό ή άλλα υγρά, π.χ. αναψυκτικά, απόφυγε τα σακχαρούχα ή λιπαρά επιδόρπια και μην καπνίζεις. Απέχεις για κάποιες ώρες από έντονες εργασίες, βαριές σωματικές δραστηριότητες, την κατάκλιση και τον ύπνο.

• Σωματικό βάρος

Διατήρησε το βάρος σου σε φυσιολογικά επίπεδα, απόφυγε την παχυσαρκία. Ελάττωσε τη θερμιδική σου πρόσληψη εάν είσαι υπέρβαρη, ώστε να χάσεις κάποια περιττά κιλά.

Το βασικότερο όλων: Να τρως ελαφρά, μην υπερφορτώνεις το στομάχι σου καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες φαγητού.

Σωστό ή λάθος;

Εφαρμόζοντας το σωστό και αποφεύγοντας το λάθος, προλαμβάνεις ή αντιμετωπίζεις καλύτερα τις στομαχικές ενοχλήσεις.

Τα προβλήματα στα δόντια προκαλούν στομαχικές διαταραχές

Σωστό! Η πέψη ξεκινά από το στόμα και βασική προϋπόθεσή της είναι η καλή μάσηση της τροφής. Όταν τα δόντια δεν είναι υγιή και η τροφή δεν μασιέται πολύ καλά ή, χειρότερα, καταπίνεται σχεδόν αμάσητη, τότε το στομάχι αναγκάζεται να εργαστεί εντονότερα και η πέψη δυσχεραίνεται.

Τα αντιόξινα θεραπεύουν τη δυσπεψία

Λάθος! Τα αντιόξινα φάρμακα απλώς ανακουφίζουν προσωρινά τα συμπτώματα δυσπεψίας. Δεν πρέπει όμως να χρησιμοποιούνται πολύ συχνά ή «μόνιμα», γιατί εξασθενούν τα γαστρικά υγρά, με συνέπεια την επιδείνωση της πεπτικής λειτουργίας.

Το μάσημα τσίχλας προκαλεί πρήξιμο στο στομάχι

Και σωστό και λάθος! Με το πολύωρο μάσημα τσίχλας αυξάνεται η κατάποση αέρα, μέρος του οποίου καταλήγει στο στομάχι. Επίσης, η υπερκατανάλωση τσιχλών με υποκατάστατα ζάχαρης υπάρχει πιθανότητα να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές. Στον αντίποδα, η μάσηση τσίχλας για λίγο χρονικό διάστημα μετά το γεύμα μπορεί να διευκολύνει την πέψη και να ανακουφίσει από την καούρα.

Τα πικάντικα και καυτερά φαγητά προκαλούν έλκος

Λάθος! Τα έλκη στο στομάχι προκαλούνται από άλλες αιτίες, π.χ. το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Τα πικάντικα και καυτερά φαγητά δεν προκαλούν έλκη σε υγιή άτομα, ωστόσο μπορεί να επιδεινώσουν τα ήδη υπάρχοντα, γιατί αυξάνουν τις εκκρίσεις του γαστρεντερικού συστήματος.

Το αλκοόλ ερεθίζει το στομάχι

Σωστό! Το αλκοόλ συγκαταλέγεται στις κατεξοχήν ερεθιστικές ουσίες για το στομάχι. Όσο μεγαλύτερη η περιεκτικότητα του ποτού σε αλκοόλ, π.χ. ούζο, τσίπουρο, ουίσκι, βότκα, ρούμι, και όσο μεγαλύτερη η κατανάλωσή του τόσο πιο πολύ βλάπτει.

Πίνοντας αναψυκτικό χωνεύεις ταχύτερα

Λάθος! Τα αναψυκτικά που περιέχουν διοξείδιο του άνθρακα, π.χ. σόδα, ναι μεν προσφέρουν ένα αίσθημα προσωρινής ανακούφισης, αλλά ουσιαστικά επιβραδύνουν την πέψη και δημιουργούν μεγαλύτερη ποσότητα αερίων στο στομάχι, τα οποία εντείνουν το φούσκωμα.

Το άγχος επιδεινώνει τη δυσπεψία

Σωστό! Το άγχος επηρεάζει αρνητικά την πεπτική λειτουργία και αποτελεί συχνή αιτία δυσπεψίας, που συνήθως περιγράφεται ως «κόμπος» στο στομάχι. Επιπλέον, το αγχώδες και γρήγορο μάσημα αυξάνει το πεπτικό στρες, με αποτέλεσμα την ατελή χώνευση του φαγητού.

Αν αισθάνεσαι στομαχικές ενοχλήσεις, καλύτερα να ξαπλώσεις

Λάθος! Η ξαπλωτή, εντελώς οριζόντια στάση του σώματος δυσκολεύει την πέψη. Όταν ξαπλώνετε ανάσκελα, βοηθά να ανασηκώσετε την πάνω πλευρά του κρεβατιού έτσι ώστε το στέρνο και το κεφάλι να βρίσκονται ψηλότερα. Όταν ξαπλώνετε στο πλάι, βοηθά να γυρίσετε στην αριστερή πλευρά του σώματός σας και να χρησιμοποιήσετε μαξιλάρι για προσκέφαλο. Πριν κοιμηθείτε, αφήστε να περάσουν 2-3 ώρες από το φαγητό.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 156

Update: Νοέμβριος 2015.