Σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα, οι άνδρες ζουν κατά μέσο όρο 4 έως 5 χρόνια λιγότερα από τις γυναίκες. O λόγος; Οι γυναίκες προσέχουν περισσότερο την υγεία τους. Επιπλέον οι άνδρες θεωρούν ακόμα, κάποια θέματα ταμπού. Μπορεί να περάσουν μέρες ή και μήνες, με ενοχλήσεις μέχρι να αποφασίσουν να απευθυνθούν στο γιατρό. Ετσι η διάγνωση διαφόρων ασθενειών να γίνεται κατά πολύ αργότερα. Δες λοιπόν ποιες εξετάσεις περιλαμβάνει ο προληπτικός έλεγχος για τον αντρικό πληθυσμό και ενθάρρυνε τον σύντροφό σου να τις κάνει!
Οι τρεις απαραίτητες εξετάσεις
1. Έλεγχος της τεστοστερόνης
Για την αποφυγή καρδιοαγγειακού κινδύνου, οι γιατροί συνιστούν ετήσιο έλεγχο της λεγόμενης τεστοστερόνης (ορμόνη, που το ανδρικό σώμα παράγει 40 με 60 φορές μεγαλύτερη ποσότητα από ότι το γυναικείο). Ο έλεγχος γίνεται με μια απλή αιματολογική εξέταση, περίπου στην ηλικία των 45-50 ετών. Σύμφωνα με μελέτη της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιπποκράτειο ΓΝΑ: Η χαμηλή τεστοστερόνη σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση στυτικής δυσλειτουργίας αγγειακής αιτιολογίας, που όπως έχει αποδειχθεί, αυξάνει κατά 44 %, 62 % και 39% τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακών νοσημάτων, εμφράγματος μυοκαρδίου και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου αντιστοίχως. Επίσης η πτώση των επιπέδων της, δημιουργεί μείωση της μυϊκής μάζας και της πυκνότητας των οστών. Από την άλλη, υψηλή τεστοστερόνη σημαίνει αυξημένη πίεση και χοληστερίνη, υπερτροφία του προστάτη, μεταλλάξεις στο συκώτι και τα νεφρά, ψυχικές διαταραχές.
2. PSA & δακτυλική εξέταση
Κάθε άνδρας από τα 50 και μετά πρέπει μία φορά το χρόνο να επισκέπτεται τον ουρολόγο για εξέταση του προστάτη του, που είναι ένα όργανο ευάλωτο σε τρεις παθήσεις (την καλοήθη υπερπλασία, την προστατίτιδα και τον καρκίνο του προστάτη) υπογραμμίζουν από την Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία. Ειδικά για τον καρκίνο αλλά και για την καλοήθη διόγκωση του προστάτη η κλινική εξέταση σε συνδυασμό με τη μέτρηση του PSA εξασφαλίζουν έγκαιρη διάγνωση και επομένως καλύτερη θεραπεία (Το PSA είναι μια απλή αιματολογική εξέταση).
3. Έλεγχος και στους πνεύμονες
Για τους υγιείς και τους μη καπνιστές συνιστάται μια ακτινογραφία θώρακος κάθε 2-3 χρόνια μετά την ηλικία των 45 ετών. Ωστόσο τα δεδομένα αλλάζουν εντελώς για όσους καπνίζουν. Όπως επισημαίνει ο κ. Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, καθηγητής Πνευμονολογίας, διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας: «Η σπιρομέτρηση είναι απαραίτητη κάθε χρόνο για τους καπνιστές από την ηλικία κατά την οποία αρχίζουν να καπνίζουν. Στους καπνιστές είναι επίσης απαραίτητη και η ετήσια ακτινογραφία θώρακος μετά την ηλικία των 35-40 ετών».
Tι πρέπει ακόμα να ξέρεις
«Σωσίβιο» στην κοιλιά;
Κίνδυνος για μεταβολικό σύνδρομο
Πέρα από το –προφανές– κίνητρο της εμφάνισης, το περιττό λίπος στην περιοχή της κοιλιάς θα πρέπει να απασχολεί κάθε άνδρα και για άλλους, σοβαρότερους λόγους. Όπως εξηγεί ο κ. Παύλος Τούτουζας, ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας του Παν/μίου Αθηνών και διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας: «Το γνωστό “σωσίβιο” στην κοιλιά χαρακτηρίζει το λεγόμενο μεταβολικό σύνδρομο (που περιλαμβάνει αυξημένη περίμετρο μέσης, αυξημένη αρτηριακή πίεση, χαμηλή “καλή” χοληστερίνη (HDL) και αυξημένο σάκχαρο αίματος)». Σύμφωνα με τα επιστημονικά κριτήρια, κάθε άνδρας είναι σχεδόν βέβαιο ότι πάσχει από το μεταβολικό σύνδρομο:
- Αν έχει HDL («καλή» χοληστερίνη) μικρότερη από 40 mg/dl.
- Αν οι τιμές των τριγλυκεριδίων στο αίμα του είναι μεγαλύτερες από 150 mg/dl.
- Αν η αρτηριακή του πίεση είναι μεγαλύτερη από 130/80 mmHg (13 η «μεγάλη» συστολική και 8 η «μικρή» διαστολική).
- Αν το πρωινό του σάκχαρο νηστείας είναι μεγαλύτερο από 110 mg/dl.
- Αν έχει περίμετρο μέσης μεγαλύτερη από 100 εκατοστά.
Η αντιμετώπιση: Σύμφωνα με τους ειδικούς, η απώλεια βάρους, η υγιεινή διατροφή, η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και η αντιμετώπιση με ειδική φαρμακευτική αγωγή των διαφόρων παραγόντων κινδύνου (σάκχαρο, αρτηριακή πίεση, δυσλιπιδαιμία) είναι αυτά που θα πρέπει να ακολουθήσει για να απομακρυνθούν όλα όσα συνοδεύουν την ύπαρξη του συνδρόμου.
Καρκίνος του πέους;
Γνώρισε τα σημάδια του
Μπορεί να μην τον ακούμε συχνά, όμως όλοι οι άνδρες πρέπει να γνωρίζουν τους παράγοντες κινδύνου αλλά και τα συμπτώματα αυτού του όχι τόσο γνωστού καρκίνου. Όπως επισημαίνει o κ. Θωμάς Αρβανιτάκης, χειρουργός ουρολόγος, διευθυντής της Ουρολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας»: «Στο πέος ο καρκίνος μπορεί να αναπτυχθεί σε διάφορα σημεία, αλλά πιο συχνά κάτω από την ακροποσθία και στη βάλανο. Στα ύποπτα συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται ένα ανώδυνο εξόγκωμα ή μια πληγή που δεν επουλώνεται, αιμορραγία, κόκκινο εξάνθημα, επίπεδα σημάδια με καφέ χρώμα, δυσκολία στο να τραβηχτεί προς τα πίσω η ακροποσθία, ασυνήθιστο έκκριμα που μυρίζει έντονα κάτω από την ακροποσθία, ανεξήγητη αλλαγή στο χρώμα του δέρματος και διογκωμένοι λεμφαδένες στη βουβωνική περιοχή. Επίσης ο ασθενής μπορεί να έχει φαγούρα, αίσθημα καύσου ή αιμορραγία στην περιοχή της βλάβης». Σύμφωνα με τα επιστημονικά κριτήρια:
- Σημαντικός αιτιολογικός παράγοντας για τον καρκίνο του πέους είναι ο χρόνιος ερεθισμός από το σμήγμα που παράγεται φυσιολογικά στην περιοχή.
- Η πιθανότητα του συγκεκριμένου καρκίνου αυξάνεται όταν συνυπάρχει φίμωση που δεν επιτρέπει την απομάκρυνσή του ή αν δεν εφαρμόζονται οι κανόνες τοπικής υγιεινής.
- Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) έχει συνδεθεί επίσης με την ανάπτυξη καρκίνου του πέους και ειδικά οι υποτύποι 16 και 18, οι οποίοι προκαλούν καρκίνο και στις γυναίκες στον τράχηλο της μήτρας.
Αντιμετώπιση: O γιατρός θα εξετάσει κλινικά τον ασθενή και αν κρίνει ότι η βλάβη είναι ύποπτη, θα τον υποβάλει με τοπική αναισθησία σε βιοψία της βλάβης, θα στείλει δηλαδή ένα μικρό τεμάχιο για οριστική διάγνωση. Οι ειδικοί συνιστούν στους άνδρες με ύποπτα συμπτώματα στο πέος να απευθύνονται αμέσως στον ουρολόγο (όχι στο δερματολόγο), διότι αν ο καρκίνος διαγνωσθεί εγκαίρως, έχει υψηλό ποσοστό ιάσεως.
«Bigorexia» όταν το ωραίο σώμα γίνεται εμμονή
Μπορεί οι γυναίκες να είχαν επί χρόνια εμμονή με την εμφάνισή τους, αλλά τώρα στην ίδια κατάσταση βρίσκονται πολλοί άνδρες. Η κατάσταση πλέον περιγράφεται με τον όρο μεγαλορεξία (bigorexia) ή αλλιώς «σύνδρομο του Αδωνη» και συμπεριλαμβάνει όλες τις διαταραχές που σχετίζονται με την αντίληψη της εικόνας του σώματος, όπως:
- Σωματικές δυσμορφοβίες (θέματα ύψους, βάρους, μυϊκής δυσμορφίας, μεγέθους πέους, χαρακτηριστικών προσώπου και γενικά την έντονη ανησυχία και την εμμονή σε ζητήματα εμφάνισης).
- Παθολογικές συμπεριφορές που απορρέουν από αυτές, όπως υπερβολικός καλλωπισμός, ασκησιομανία, χρήση φαρμάκων, διορθωτικές επεμβάσεις κ.ά.
- Διάφορες διατροφικές διαταραχές (βουλιμία, ορθορεξία, υπερβολική δίαιτα κ.λπ.), που κάποτε ήταν «άγνωστες» στον ανδρικό πληθυσμό.
Αντίθετα λοιπόν με ό,τι συνέβαινε πριν από τριάντα χρόνια, όπου σπάνια θα συναντούσες έναν άνδρα που θα ενδιαφερόταν τόσο πολύ για το σώμα του ώστε να του γίνει εμμονή, οι στατιστικές δείχνουν ότι σήμερα τουλάχιστον το 40% των ανδρών ηλικίας 20-45 ετών δεν είναι ικανοποιημένοι από το σώμα τους, ενώ 1 στους 4 ανησυχεί «διαρκώς» ή «συχνά» για την εμφάνισή του. Όπως όμως οι γυναίκες, έτσι και οι σύγχρονοι άνδρες κυνηγούν μια σωματική εικόνα-πρότυπο, που τους ξεφεύγει συνέχεια: λίγοι αισθάνονται ικανοποίηση με τους καρπούς της επίπονης προσπάθειάς τους και ακόμα λιγότεροι νιώθουν σιγουριά με το αποτέλεσμα που βλέπουν στον καθρέφτη. Αρκετοί μεταφέρουν την εμμονή τους σε ένα είδος παραμορφωμένης σωματικής εικόνας ή ανύπαρκτης δυσμορφίας, η οποία κυβερνά πλέον τη ζωή τους. Κι ορισμένοι από αυτούς αναπτύσσουν νευρωτικές συμπεριφορές και μανίες, διαταράσσουν τις προσωπικές τους σχέσεις και τελικά βιώνουν το δράμα της κατάθλιψης.
Δύο βασικές εξετάσεις για τους άνδρες των 50 +
- Καρδιολογικός έλεγχος: Σε όλους τους άνδρες πάνω από 50 οι γιατροί συνιστούν και ένα τεστ της C αντιδρώσας πρωτεΐνης, της ομοκυστεΐνης και της λιποπρωτεΐνης LP. Τα υψηλά επίπεδά της C αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP) στο αίμα αποτελούν δείκτη πρόγνωσης μιας καρδιοπάθειας, ενώ η ομοκυστεΐνη είναι ένα αμινοξύ το οποίο επικολλάται στα τοιχώματα των αρτηριών και αυτό που προκαλεί ουσιαστικά είναι να αυξάνει τις πιθανότητες καρδιακής προσβολής!
- Έλεγχος στο παχύ έντερο: Ακόμα αν δεν συντρέχει κάποιος ειδικός λόγος, μετά τα 50 (και αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό μετά τα 45) χρειάζεται και μια κολονοσκόπηση κάθε πέντε χρόνια. Πρόκειται για εξέταση ιδιαίτερα σημαντική, καθώς μπορεί να ανιχνεύει φλεγμονώδεις ιστούς, έλκη, ανώμαλα εξογκώματα, πολύποδες και καρκίνο του εντέρου στα πρώτα ακόμα στάδια.
Η λίστα του τσεκάπ με μια ματιά
Οι εξετάσεις που χρειάζεται να συζητήσει με το γιατρό ανάλογα με την ηλικία του σε γενικές γραμμές είναι:
20 ΕΩΣ 39 ΧΡΟΝΩΝ
Μία φορά το χρόνο: Οδοντιατρική εξέταση
Κάθε 2 έως 3 χρόνια: Γενικό τσεκάπ – Γενική αίματος, ούρων και έλεγχος του λιπιδαιμικού προφίλ (εξετάσεις που δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας).
40 ΕΩΣ 50 ΧΡΟΝΩΝ
Κάθε 3 με 4 χρόνια: Υπέρηχο καρδιάς – διερευνάται τυχόν υπερτροφία της καρδιάς, καθώς και η κατάσταση των βαλβίδων και του μυός της καρδιάς. Η εξέταση αυτή –εφόσον είναι καλά τα αποτελέσματά της– είναι σκόπιμο να επαναλαμβάνεται κάθε 3 με 4 χρόνια.
Κάθε 2-3 χρόνια: Στην ηλικία των 45 ετών (και οι καπνιστές μετά τα 35) μια ακτινογραφία θώρακος.
Κάθε χρόνο: Γενικό τσεκάπ και έλεγχο των επιπέδων τεστοστερόνης (μέσω αιματολογικής εξέτασης).
ΜΕΤΑ ΤΑ 50
Κάθε χρόνο: Γενικό τσεκάπ και μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA), καθώς και κλινική εξέταση σε ουρολόγο (για τον έλεγχο του προστάτη).
Κάθε 5 χρόνια: Εξέταση κολονοσκόπησης – αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό κακοήθειας στο παχύ έντερο η εξέταση πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 45 ετών. Επίσης, μετά τα 50 θα πρέπει ο άνδρας ελέγχει τακτικά την αρτηριακή του πίεση και να υποβάλλεται σε τεστ C αντιδρώσας πρωτεΐνης, ομοκυστεΐνης και λιποπρωτεΐνης LP.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 164
Update: Οκτώβριος 2015.
