H ψυχογενής ανορεξία και η ψυχογενής βουλιμία είναι πολύπλοκες διαταραχές, με κοινό παρανομαστή την έμμονη ενασχόληση με το σωματικό βάρος και τα διατροφικά πρότυπα που συνδέονται με βαθιά σωματική και ψυχοκοινωνική νοσηρότητα.

«Η νευρογενής ανορεξία είναι μια επικίνδυνη διατροφική διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος, εμμονή με το φαγητό και το σωματικό βάρος, δραστική μείωση πρόσληψης τροφής- συχνά σε σημείο παρατεταμένης ασιτίας -και ακραίας απώλειας βάρους. Η νευρογενής βουλιμία είναι μια διατροφική διαταραχή που περισσότερο χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια ανεξέλεγκτης υπερφαγίας που ακολουθείται από πρόκληση εμετού ή κατάχρηση καθαρτικών ή διουρητικών» εξηγεί η προϊσταμένη του Τμήματος Διατροφής Ιατρικού Διαβαλκανικού, διαιτολόγος- διατροφολόγος Μαρία Κοκκίνου τονίζοντας παράλληλα ότι πολλά όργανα επηρεάζονται από την παρατεταμένη ασιτία.

Στους ασθενείς με διατροφικές διαταραχές παρατηρούνται βιοχημικές ανισορροπίες, οι κυριότερες από τις οποίες, όπως αναφέρει η κ. Κοκκίνου, είναι:

Η ανισορροπία επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και ινσουλινοαντίσταση λόγω αποφυγής γευμάτων ή υπερφαγίας με τροφές πλούσιες σε ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες.

Οι ανισορροπίες των νευροδιαβιβαστών λόγω ελλιπούς πρόσληψης πρωτεΐνης, με συνέπεια όχι μόνο τη μείωση της ικανότητας τους σώματος να επιδιορθώσει τους κατεστραμμένους ιστούς, αλλά και τη διαταραχή παραγωγής και μεταβολισμού της σεροτονίνης.

Η διαταραχή των ηλεκτρολυτών λόγων συχνών εμετών σε βουλιμικούς ασθενείς, με συνέπεια την υποκαλιαιαιμία, τη μεταβολική αλκάλωση και την υπονατριαιμία.

Η αλλαγή της λειτουργίας του θυρεοειδή. Ο οργανισμός, στην προσπάθειά του να προστατέψει το σώμα από τον υποσιτισμό, μειώνει τον μεταβολικό του ρυθμό, ελαττώνοντας την παραγωγή Τ3 για να εξοικονομεί όσο το δυνατόν την ενεργειακή διαθεσιμότητα.

Οι εξαντλητικές δίαιτες στερούν τον οργανισμό από τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να μην λειτουργεί αποτελεσματικά και το σώμα να αδυνατεί να παράγει ικανοποιητικά επίπεδα σεξουαλικών και άλλων ορμονών, να μειώνεται η σεξουαλική επιθυμία και να εξαφανίζονται τα σημάδια της σεξουαλικής ωρίμανσης, δηλαδή η έμμηνος ρύση στις γυναίκες και η στύση στους άντρες.

Η διαταραχή της ισορροπίας του ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση οστεοπενίας ή οστεροπόρωση. Εάν λόγω της κακής διατροφής η ποιότητα των οστών δεν είναι καλή κατά την εφηβική ηλικία, δεν μπορεί να διορθωθεί μεταγενέστερα.

Η ενδογενής αύξηση παραγωγής χοληστερόλης, δηλαδή η υπερχοληστεριναιμία λόγω ασιτίας και χαμηλής πρόσληψης λιπαρών, είναι ένα συχνό εύρημα, κυρίως στη νευρική ανορεξία, αλλά η σημασία του για τον καρδιαγγειακό κίνδυνο είναι αβέβαιη.

Η μη σωστή λειτουργία των επινεφριδίων αδένων που καταπονούνται από τις εναλλαγές μεταξύ δίαιτας και υπερφαγίας. Η υπερφαγία και οι εμετοί είναι στρεσογόνες καταστάσεις για τα επινεφρίδια, με συνέπεια πολλά άτομα με βουλιμία να έχουν είτε πολύ υψηλά είτε πολύ χαμηλά επίπεδα κορτιζόνης ακόμη και όταν σταματήσουν την υπερφαγία.

Να σημειωθεί ότι υψηλά επίπεδα κορτιζόλης παρατηρούνται σε περιπτώσεις νευρικής ανορεξίας και κατάθλιψης.