Η βία, η προδοσία, η αδικία αφήνουν έντονα τα σημάδια τους σε αυτούς που τα υφίστανται. Δύσκολο να συγχωρήσεις, πώς αλλιώς όμως να προχωρήσεις; Πώς γίνεται να κλείσουμε ανοιχτές πληγές και να βαδίσουμε στο μέλλον πιο ανάλαφροι;
Μια νέα αρχή
Η παροχή άφεσης αμαρτιών, ιδιαίτερα αν μας ενδιαφέρει να διατηρήσουμε τη σχέση μας με τον άλλο, ωφελεί σώμα και ψυχή. Κατ’ αρχάς όταν προέρχεται από ειλικρινή, βαθιά και ολόψυχα αισθήματα για ποια άλλα να μιλήσει κανείς εξάλλου;– Μας επιτρέπει να κλείσουμε τους λογαριασμούς μας με το παρελθόν και να συνεχίσουμε σε μια πιο ειλικρινή βάση τη σχέση μας με τον άλλο. Γιατί τα κακώς κείμενα ανάλογα με τη βαρύτητά τους δύνανται να αποτελέσουν πηγή άγχους και ρήγμα διαφυγής της πολύτιμης ενέργειάς μας. Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν αν, παρά την αδικία που νιώθουμε, θέλουμε να διατηρήσουμε τη σχέση και να επαναφέρουμε την τάξη και την ισορροπία;
Ωριμότητα & ενσυναίσθηση
Αρχικά τίθεται το ερώτημα του κατά πόσο μπορείς να δεχθείς ότι αυτός που σε αδίκησε ή που σε πόνεσε δεν είναι άτρωτος ούτε αλάθητος. Όπως και εσύ έτσι και αυτός είναι άνθρωπος, κάνει λάθη, έχει τα δικά του προβλήματα και βιώματα, καθώς και τους δικούς του περιορισμούς. Θα μπορούσες να κάνεις χώρο και γι’ αυτά; Αυτό άλλωστε σημαίνει και η λέξη «συν-χωρώ». Εδώ χρειάζεται να μπει σε λειτουργία η ενσυναίσθηση, να ασκήσεις δηλαδή την ικανότητά σου να βλέπεις τα πράγματα κι από τη σκοπιά του άλλου. Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα που ισχύουν και γι’ αυτόν, θα είσαι πιο πρόθυμοι να τον συναντήσεις σε μια μέση οδό, ώστε έπειτα από μια ειλικρινή συζήτηση να ξεπεράσεις τον ύφαλο και να έρθεις πιο κοντά.
Δούλεψε με τον εαυτό σου
Αν δεν είσαι ακόμη έτοιμη να έρθεις πρόσωπο με πρόσωπο με τον άλλο και να συζητήσεις, υπάρχει μια χρήσιμη διαδικασία με χαρτί και μολύβι, που μπορείς να κάνεις μόνη σου και που βοηθά να εστιάσεις στα θετικά που ενδεχομένως προέκυψαν για εσένα από την όλη ιστορία. Γράψε για το περιστατικό με λεπτομέρειες, όπως θα έκανες αν κρατούσες ημερολόγιο, αναφέροντας όλα τα συναισθήματα και τις σκέψεις σου. Η μέθοδος αυτή θα σε βοηθήσει ώστε να δεχτείς αυτό που έγινε, να το αφομοιώσεις και να βρεις τη δύναμη να συνεχίσεις. Προσοχή, όμως, μια σημαντική παράμετρος είναι να μπορέσεις να εντοπίσεις όχι μόνο τα αρνητικά αλλά και τα θετικά που σου άφησε η περιπέτεια που πέρασες. Μπορεί, για παράδειγμα, να νιώθεις ότι τώρα την εμπιστοσύνη σου θα την κερδίζουν μόνο όσοι αποδείξουν πως την αξίζουν ή ότι από εδώ και πέρα θα διεκδικείς ισότιμη θέση, παύοντας να φέρεσαι ανώριμα.
Μίλησε και άκουσε
Αφού κάνεις την προεργασία σου και το αρχικό «τσούξιμο» έχει κάπως καταλαγιάσει, επιδίωξε να μιλήσεις με τον άλλο. Έκφρασέ του τα συναισθήματά σου. Πες του με απλά λόγια τον ψυχολογικό αντίκτυπο που είχαν οι πράξεις του πάνω σου, χωρίς να προβείς σε αρνητικούς χαρακτηρισμούς για το άτομό του. Κάνε το προφορικά ή γραπτά, σίγουρα πάντως όχι με μηνύματα στο κινητό. Μια τέτοια κίνηση δίνει την ευκαιρία στον άλλο να ανταποκριθεί και, εφόσον και αυτός ενδιαφέρεται να μην ψυχρανθείτε, μπορεί να σου ζητήσει συγγνώμη, να εξηγήσει τις αιτίες, τις πράξεις του, να πει τη δική του εκδοχή που ίσως δεν την είχες καταλάβει.
Συνειδητοποίηση & αυτογνωσία
Ενδεχομένως όμως να διαπιστώσεις πώς ό,τι και αν σου πει ο άλλος δεν σου αρκεί και πως ό,τι και να γράψεις, τα φουρτουνιασμένα συναισθήματά σου δεν καταλαγιάζουν. Αξίζει τότε να αναλογιστείς τι σου προσφέρει το να συνεχίζεις να το κρατάς μέσα σου και να υποφέρεις. Εντοπίζοντας την αιτία του θυμού σου θα σου δοθεί η ευκαιρία να μάθεις κάτι πολύ χρήσιμο για τον εαυτό σου, που ενδεχομένως να αποκαλύπτει το μερίδιο ευθύνης που σου αναλογεί σ’ αυτό που έγινε. Αν παρ’ όλα αυτά συνεχίζεις πεισματικά να αρνείσαι να συγχωρέσεις τον άλλο, ίσως η βοήθεια από κάποιον ειδικό να αποβεί σημαντική.
Όχι δεν μπορώ να συγχωρέσω
Πολλά από τα παραπάνω μπορεί να μην είναι εφικτά, είτε γιατί το άτομο που ευθύνεται για το κακό που σου έγινε δεν βρίσκεται πια εν ζωή είτε επειδή αυτό που έγινε ήταν... ασυγχώρητο. Πράγματι, η συγχώρεση μπορεί να τακτοποιεί όσα έγιναν και να μας δίνει τη δυνατότητα να συνεχίσουμε χωρίς ψυχικά βάρη τη ζωή μας, αλλά όχι σε όλες τις περιπτώσεις. Κάποιοι, στην προσπάθειά τους να συγχωρέσουν, ζουν μόνιμα με τύψεις γιατί δεν το καταφέρνουν. Τότε τον ήδη πονεμένο ψυχικό κόσμο τους επιβαρύνουν οι ενοχές, υποθάλποντας υπόνοιες ότι ίσως και να άξιζαν τα όσα τους συνέβησαν. Όμως δεν είναι πάντα έτσι! Αν κακοποιηθήκες ως παιδί, αν η ζημιά ή η απώλεια δεν αναπληρώνεται, τότε και η μη συγχώρεση μπορεί να φέρει τη λύση. Όταν αποτελεί θέση συνειδητής επιλογής μπορεί να ενδυναμώσει και να διαφοροποιήσει κάποιον από το παρελθόν του. Να αποδώσει δικαιοσύνη στο παιδί μέσα του ή στον πληγωμένο ενήλικο για όσα πέρασε. Αν πράγματι πέρασες ή περνάς δύσκολα, με αυτή την ξεκάθαρη τοποθέτηση μπορείς να αφήσεις πίσω σου για πάντα τα άτομα που πρωτοστάτησαν σε βάρος σου ή να τους κρατήσεις σε απόσταση ώστε να αποκομίζεις αυτά που θέλεις από τη σχέση, χωρίς να κινδυνεύεις.
Η συγχώρεση ωφελεί σώμα & πνεύμα:
- Προσφέρει καλύτερη ποιότητα ύπνου
- Συνεπάγεται λιγότερα φάρμακα
- Ωθεί σε θετικότερες σκέψεις
- Χαρίζει αίσθηση ενδυνάμωσης
- Οπλίζει με θετική συμπεριφορά
- Στέλνει μηνύματα αλτρουισμού
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 146
Update: Απρίλιος 2016.
