Τον τελευταίο καιρό, ανακάλυψα νέες συνομοταξίες συνομιλητών καταστροφολόγων. Υπάρχουν, για παράδειγμα, οι «άγγελοι φορολογικών ειδήσεων», που βλέπουν συνέχεια ειδήσεις, αλλά επεξεργάζονται ελάχιστα τις πληροφορίες και σπέρνουν μικρούς πανικούς για το αν πρέπει ή όχι να κρατάμε αποδείξεις και ποιες τελικά εκπίπτουν. Οι αγαπημένοι μου, όμως, είναι οι «καταστροφολόγοι σε επίπεδο συντέλειας». Kι αυτοί βλέπουν ειδήσεις, αλλά επεξεργάζονται υπερβολικά τις πληροφορίες -προσθέτουν και έναν επικείμενο παγκόσμιο πόλεμο στις καθημερινές τους κουβέντες.
*Αλλάξτε κανάλι και κουβέντα
Ακόμα, όμως, και οι θεωρητικά «φυσιολογικοί» μας φίλοι μπορεί να μας βουλιάξουν με δυο κουβέντες. Γιατί είναι γεγονός πως «ο κόσμος δεν είναι καλά» και πως «όλοι έχουν προβλήματα», κι αυτό είναι λογικό πως μεταφράζεται σε ένα μαύρο, γρουσούζικο σύννεφο.
Προσπαθήστε, λοιπόν, να αλλάξετε συζήτηση. Βέβαια, ακόμα κι αν δεν σας καταθλίψουν συγγενείς και φίλοι, η ελληνική τηλεόραση είναι αρκετή για να κάνει όλη τη δουλειά, αφού οι δυσοίωνες πληροφορίες παίρνουν ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις -συχνά στον βωμό της τηλεθέασης. Οι εξελίξεις τελικά τις περισσότερες φορές δεν είναι καθημερινά τόσο ραγδαίες. Μη σας πιάνει αμόκ με τα «νέα» της ημέρας.
*Και πριν από την κρίση είχαμε προβλήματα
Δείτε τι πραγματικά συμβαίνει: Πριν από την κρίση, είχαμε άλλη κρίση και πριν από αυτήν είχαμε μια οικονομικά ανθηρή σχετικά περίοδο κατά την οποία υπήρχαν και τομείς που αντιμετώπιζαν δυσκολίες. Με λίγα λόγια, είμαστε βετεράνοι ενός οικονομικού μαρασμού που επί χρόνια μας περικυκλώνει, αλλά τελευταία μας πλησίασε περισσότερο -δεν αντιμετωπίζουμε κάτι τόσο καινούργιο. Κανονικά θα έπρεπε να βρεθούμε περισσότερο προετοιμασμένοι, όμως αυτό που μας μπερδεύει περισσότερο είναι πως το χρήμα δεν πάψαμε ποτέ να το έχουμε σε υπόληψη. Πιστέψαμε πως ποτέ δεν πάψει να υπάρχει η θεωρητική δυνατότητα να το αποκτήσουμε. Γίναμε σπάταλοι.
*Τελικά, είμαι ό,τι ξοδεύω;
Παλαιότερα ίσως να το νιώθαμε κι αυτό. Πολλές φορές, τα χρήματα που κερδίζουμε, η δουλειά που κάνουμε αλλά και η αγοραστική μας δύναμη διαμορφώνουν την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας. Αν όλα είναι αυτά που θέλουμε και πηγαίνουν καλά, νιώθουμε ισχυροί, αν κάτι χαλάσει, στεναχωριόμαστε, φοβόμαστε και χάνουμε την αυτοπεποίθησή μας. Στην κρίση, το φαινόμενο είναι πιο γενικό. Ολοι βγάζουμε λιγότερα χρήματα. Πολλοί έχουν μείνει χωρίς δουλειά. Πολλοί κάνουν μια δουλειά που δεν τους ικανοποιεί γιατί δεν βρίσκουν άλλη. Το γενικευμένο πρόβλημα κάνει όλο αυτό να είναι λίγο πιο ανακουφιστικό, γιατί είναι πιο πιθανό να μη φταίει πως κάναμε εμείς κάτι λάθος -βρισκόμαστε στην ίδια κατάσταση με πολλούς έξυπνους, αξιόλογους ανθρώπους.
*Στην κρίση μετράμε τα θέλω και τις δυνάμεις μας
Για να αποφύγουμε πρόσθετο βάρος, συχνά αρκεί να εστιάσουμε διαφορετικά. Οταν όλα πήγαιναν καλά, μπορεί ποτέ να μην αναρωτηθήκαμε: «Είμαι πραγματικά ικανοποιημένη στη δουλειά μου;» ή «έχει τελικά τόση σημασία να έχω περισσότερα χρήματα;». Η κρίση, όμως, δίνει ευκαιρίες να επαναπροσδιορίσουμε βασικές προτεραιότητες. Μήπως τελικά το προτιμώ που δουλεύω από το σπίτι, παρότι βγάζω λιγότερα χρήματα; Μήπως η νέα δουλειά που ξεκίνησα γιατί έχασα την προηγούμενη είναι αυτή που πραγματικά μου ταιριάζει; Μήπως έκρυβα μέσα μου ένα επιχειρηματικό μυαλό που τώρα αποδίδει, ενώ όσο ήμουν υπάλληλος βρισκόταν σε λήθαργο; Η κρίση μπορεί να μας κάνει να αποκτήσουμε μια άλλη οπτική και νέες δυνατότητες που πριν δεν φανταζόμασταν καν.
*Αναζητώντας τις νέες ευκαιρίες
Πολλοί κλάδοι αποδείχθηκαν ιδιαίτερα προβληματικοί, την ίδια στιγμή άνοιξαν ευκαιρίες -όλοι περιμένουμε να τις ανακαλύψουμε. Αφιερώστε χρόνο στο να διακρίνετε τι «τελικά πάει καλά». Η διαπίστωση θα σας φτιάξει τη διάθεση (ω ναι, δεν βυθίζεται τελικά το σύμπαν) και ίσως σας ανοίξει την πόρτα σε μια νέα ζωή. Ισως, μάλιστα σας ωθήσει να ανακαλύψετε και ταλέντα σας που είχατε για χρόνια ανεκμετάλλευτα.
*Οι δυσκολίες μας φέρνουν πιο κοντά
Ναι, οι σχέσεις υποφέρουν όταν οι σύντροφοι νιώθουν πως ο ουρανός θα πέσει όπου να ναι στο κεφάλι τους. Αν, όμως, ενώσουμε τις δυνάμεις μας στα δύσκολα, αυτό θα μας βοηθήσει να δεθούμε -άλλωστε, το πραγματικό νόημα των σχέσεων είναι οι κοινοί στόχοι. Μην ντρέπεστε να ζητήσετε υποστήριξη. Ειναι κάτι που ξεχάσαμε να κάνουμε όσο νιώθαμε δυνατοί.
*Παιδιά και οικονομικό άγχος
Αν η δική μας σχέση με τα χρήματα δεν είναι απολύτως αληθινή, τότε των παιδιών είναι ακόμα πιο πλασματική. Τα παιδιά δεν χρειάζονται λεφτά για να είναι χαρούμενα, εκτός αν εμείς τους διαμηνύσουμε έστω και άθελά μας πως κάτι τέτοιο ισχύει. Μη συζητάτε για δουλειές και χρήματα μπροστά τους, ειδικά αν αυτό γίνεται με ένταση. Περάστε τους το μήνυμα πως πρέπει να έχουμε μέτρο. Αγοράζουμε ό,τι πραγματικά χρειαζόμαστε, αξιοποιούμε ότι ήδη έχουμε, φροντίζουμε τα παιχνίδια μας, χαρίζουμε σε παιδάκια που έχουν ανάγκη ό,τι δεν χρειαζόμαστε πια. Περάστε ένα μήνυμα αντίστασης στον άκρατο καταναλωτισμό και κάντε τα να νιώθουν περήφανα και πιο έξυπνα για το ότι μπορείτε να τα καταφέρετε με λιγότερα. Η διαδικασία θα τα κάνει και πιο δημιουργικά.
Πώς να το χειριστώ;
Συμβουλές ψυχραιμίας από την ψυχολόγο Ελενα Αρετάκη
Είναι καλό να ξέρετε ακριβώς τι έχετε χάσει. Ετσι θα βάλετε ρεαλιστικούς στόχους. Αποδεχθείτε την πραγματικότητα για να μπορέσετε να την αντιμετωπίσετε.
Αφήστε το facebook και ξαναβρείτε φίλους με τους οποίους έχετε χαθεί.
Αν έχετε χάσει τη δουλειά σας, μέχρι να έρθει η επόμενη, ο εθελοντισμός μπορεί να σας βοηθήσει να ξαναβρείτε την αυτοεκτίμησή σας.
Αν είστε υποχρεωμένοι να επιστρέψετε στο πατρικό σας, δείτε την καλή πλευρά: Ετοιμο φαγητό, στρωμένο κρεβάτι και άνθρωποι που σας αγαπούν, άσχετα αν δεν σας καταλαβαίνουν πάντα.
Βρείτε νέα χόμπι. Κοιτάξτε και τα προγράμματα του δήμου σας -σε πολλές περιπτώσεις, με μικρές μηνιαίες συνδρομές προσφέρουν διάφορες δραστηριότητες.
Κάντε σεξ. Τονώνει την αυτοπεποίθηση, φτιάχνει τη διάθεση.
Η αλλαγή δουλειάς ή γειτονιάς μπορεί να σας φοβίζει, όμως το νέο περιβάλλον δίνει τη δυνατότητα να συστηθείτε από την αρχή.
Πείτε μπράβο στον εαυτό σας για όσα έχετε καταφέρει στο παρελθόν και για όσα καταφέρνετε σήμερα.
Αν νομίζετε πως η κρίση σάς έχει προκαλέσει σοβαρή κατάθλιψη, ζητήστε βοήθεια. Σε πολλούς δήμους λειτουργούν συμβουλευτικά κέντρα ψυχολογικής υποστήριξης που παρέχουν δωρεάν βοήθεια.
Αθηναΐδα Νέγκα
