Κάποια παιδιά το "έχουν" πιο γρήγορα. Διαβάζουν από τη φύση τους και είναι σχεδόν αυτοδίδακτα από το νηπιαγωγείο ή θα το μάθουν στο σχολείο, ανεξάρτητα από τη μέθοδο που χρησιμοποιεί ο δάσκαλος. Για άλλα παιδιά, χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να αποκωδικοποιήσουν τη γλώσσα κάνοντας τη σύνδεση μεταξύ γραμμάτων και ήχων και ίσως μπορεί να χρειαστούν διαφορετικές μορφές διδασκαλίας, πριν τελικά γίνει το κλικ.
Ωστόσο, οι ειδικοί συμφωνούν ότι μέχρι τη Δευτέρα Δημοτικού, τα παιδιά πρέπει να είναι σε ένα καλό δρόμο όσον αφορά στην ευχέρεια με τα βιβλία.
Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει απόλυτα ότι όλα τα παιδιά επτά ή οχτώ χρονών που δυσκολεύονται να διαβάσουν, έχουν μεγαλύτερα ζητήματα. Δες παρακάτω μερικά προειδοποιητικά σημάδια ότι το παιδί σου μπορεί να αντιμετωπίσει περισσότερες δυσκολίες στην ανάγνωση από τον μέσο μαθητή:
Δυσκολία ανάγνωσης + ένα οικογενειακό ιστορικό δυσκολιών ανάγνωσης
Ο συνηθέστερος δείκτης ότι ένα παιδί θα ταλαιπωρηθεί με την ανάγνωση είναι αν έχει οικογενειακό ιστορικό προβλημάτων ανάγνωσης ή εκμάθησης ή δυσλεξίας, όπως λέει στο Τodays Parents, ο Steve Truch, ιδρυτής και διευθυντής του ιδρύματος The Reading Foundation του Calgary, το οποίο ασχολείται με παιδιά που δυσκολεύονται με την ανάγνωση. «Γνωρίζουμε από την έρευνα τα τελευταία 20 χρόνια ότι υπάρχει μια έντονη γενετική συνιστώσα στις δυσκολίες ανάγνωσης».
2. Δυσκολία για ανάγνωση + προηγούμενη καθυστέρηση ομιλίας
Αν και η καθυστέρηση στην ομιλία αντιμετωπίζεται, ο Truch λέει ότι η δυσκολία ανάγνωσης που σχετίζεται με την καθυστέρηση, μπορεί να βγει αργότερα στην επιφάνεια. Όταν τα παιδιά μαθαίνουν να διαβάζουν, πρέπει να ακούνε τις διαφορές στον ήχο – αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν «φωνολογική συνειδητοποίηση» - και πρέπει να κατανοήσουν πώς λειτουργεί η γλώσσα.
3. Mπέρδεμα γραμμάτων
Όταν παρατηρείται επαναλαμβανόμενη ανάμιξη παρόμοιων γραμμάτων μπορεί να αποτελέσει προειδοποιητικό σημάδι εάν συνεχίζεται για αρκετό χρόνο. Είναι αρκετά συνηθισμένο στην Πρώτη Δημοτικού και ακόμη και στη Δευτέρα Δημοτικού, αλλά εξέτασε το πιο προσεκτικά εάν το παιδί σου περάσει τα οκτώ του χρόνια, συμβουλεύει ο Truch.
4. Όταν το παιδί αποφεύγει την ανάγνωση με κάθε τρόπο
Στο νηπιαγωγείο, η πλειοψηφία των παιδιών τους αρέσει να τους διαβάζουν και δεν μπορούν να ξέρουν πολλά από βιβλία, γράμματα και αριθμούς. Τα περισσότερα θέλουν να πάρουν ένα μαρκαδόρο και να αρχίσουν να προσπαθούν να γράψουν το όνομά τους. Το αντίθετο συμβαίνει στα παιδιά που συνεχίζουν να δυσκολεύονται με την ανάγνωση, λένε οι ειδικοί. «Δεν έχουν περιέργεια να αρχίσουν να μαθαίνουν τα γράμματα καθώς φτάνουν στην ηλικία του σχολείου», λέει στο Τodays Parents η Marianne McTavish, αναπληρώτρια πρόεδρος της Παιδαγωγικής Σχολής του University of British Columbia, σημειώνοντας ότι αυτό είναι επαναλαμβανόμενο.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι υπάρχει επίσης μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην ευαισθητοποίηση για την καθυστέρηση και στην έναρξη της προσπάθειας να κλείσει το χάσμα στην ανάγνωση. Οι γονείς μερικές φορές πανικοβάλλονται και αρχίζουν να πιέζουν τα παιδιά που αποφεύγουν την ανάγνωση, σε μια προσπάθεια να τα παρακινήσουν, κάτι το οποίο μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς εάν υποπτεύονται σοβαρή καθυστέρηση ανάγνωσης
Βασικά, αν διαπιστώσεις σημάδια ότι το παιδί σου δυσκολεύεται να διαβάσει, το πρώτο σου βήμα είναι να μιλήσεις στο σχολείο. «Υποστήριξε το παιδί σου εάν πιστεύεις ότι κάτι δεν πάει καλά», λέει η McTavish. «Υπάρχουν τρόποι να λυθεί το θέμα αλλά πρέπει να επιμείνεις», συμφωνεί και ο Truch. «Τις περισσότερες φορές το προαίσθημα του γονιού είναι σωστό», λέει. «Είτε χαρακτηρίζεται το παιδί σου με μαθησιακές δυσκολίες είτε όχι, χρειάζεται μια παρέμβαση».
