Οι αναμνήσεις ξεκινούν από την... κούνια!

Μέχρι πρότινος οι επιστήμονες θεωρούσαν πως τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 ή 4 ετών δεν έχουν αναπτύξει γλωσσικές αλλά και γνωστικές δεξιότητες που θα τους επέτρεπαν να έχουν αναμνήσεις από την περίοδο αυτή της ζωής τους. Ωστόσο, έρευνα που διεξήχθη υπό τον Δρ Κάρολ Πίτερσον καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Μεμόριαλ του Καναδά απέδειξε ότι τα παιδιά αυτής της ηλικίας όχι μόνο έχουν αναμνήσεις αλλά και μπορούν να τις διηγηθούν λεπτομερώς.

Για να αντιληφθεί τη διαδικασία και τον τρόπο με τον οποίο γίνεται ο σχηματισμός των αναμνήσεων σε αυτό το στάδιο της παιδικής ηλικίας η Πίτερσον και η ομάδα της μελέτησαν δείγμα 140 παιδιών σε μια διαχρονική μελέτη. Ζητήθηκε από τα παιδιά να ανακαλέσουν στην μνήμη τους τις 3 παλαιότερες αναμνήσεις τους και να τις τοποθετήσουν χρονικά. Οι απαντήσεις στη συνέχεια διασταυρώθηκαν από τους γονείς που κλήθηκαν να επιβεβαιώσουν τα γεγονότα. Μετά την έλευση δύο ετών το δείγμα επανακλήθηκε να απαντήσει στην ίδια ερώτηση.

Αυτό που διαπιστώθηκε ήταν ότι τα μικρότερα παιδιά έδωσαν διαφορετικές απαντήσεις από τις αρχικές ενώ τα παιδιά ηλικίας άνω των 10 ετών δεν διαφοροποίησαν τις απαντήσεις τους. Η μνήμη δηλαδή φαίνεται να αποκρυσταλλώνεται στην ηλικία μετά τα 10 έτη.

Ποιές είναι οι μνήμες που μένουν & ποιές υποχωρούν;

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός πως στην μεγαλύτερη πλειοψηφία τους τα παιδιά δεν είχαν μνήμες από τραυματικές εμπειρίες. Αντίθετα θυμούνταν περισσότερο καθημερινές σκηνές ή γεγονότα που τους έκαναν εντύπωση όπως για παράδειγμα την ανάπτυξη ενός λουλουδιού στο περβάζι του πεζοδρομίου ή το παιχνίδι στην αυλή του σπιτιού τους.

Άλλες μνήμες δείχνουν ότι τα παιδιά ήδη από μικρή ηλικία έχουν πολύπλοκη σκέψη οργανώνοντας σκανταλιές ή σκεπτόμενα τις συνέπειες. Το παράδειγμα παιδιού που θυμόταν τα σχέδια που οργάνωνε για να κρύψει το σκυλάκι που περιμάζεψε από το δρόμο ή η μνήμη ενός άλλου αγοριού που φοβισμένο έχοντας καταπιεί ένα τουβλάκι από λέγκο σιωπούσε φοβούμενο την αντίδραση των γονιών δείχνουν ξεκάθαρα πως οι ενθυμίσεις των παιδιών δεν σχετίζονται με το συγκινησιακό πεδίο.

Η ψυχολόγος - ερευνήτρια ελπίζει μελλοντικά να βρει τις απαντήσεις σε νέα ερωτήματα αναφορικά με το ποια κριτήρια καθορίζουν αν μια ανάμνηση "μένει" ή "αποχωρεί" αποθηκευόμενη για πάντα στο χρονοντούλαπο του υποσυνειδήτου, χάνοντας ένα μέρος της παιδικής μας ηλικίας.

Επιμέλεια:
Δήμητρα Γκούντρα