Ορισμένοι έχουν έμφυτο ταλέντο στην εκμάθηση γλωσσών, όπως άλλοι μπορεί να έχουν στη μουσική, στο χορό ή τον αθλητισμό. Όμως όλοι μας, ακόμα και αυτοί με γλωσσικά προβλήματα, μπορούν να μάθουν παραπάνω από μία ξένες γλώσσες.
Η κ. Τώνη Ευαγγελοπούλου, ψυχολόγος - ακουστικοψυχοφωνολόγος, επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Ακουστικο - Ψυχο - Φωνολογίας Αθηνών της μεθόδου «Τοματίς», διευκρινίζει ότι «υπάρχουν άνθρωποι που έχουν το χάρισμα να μαθαίνουν εύκολα μία ή και περισσότερες ξένες γλώσσες. Οι άνθρωποι αυτοί διαθέτουν εύπλαστο αυτί, που τους επιτρέπει να εισέρχονται εύκολα στο ακουστικό σύμπαν της προς μελέτη γλώσσας».
Μέχρι την ηλικία των τριών ετών περίπου η μάθηση μιας γλώσσας γίνεται χωρίς να το καταλάβει κανείς. Ο διάσημος γλωσσολόγος Νόαμ Τσόμσκι είχε πει ότι τα νήπια «συμπεραίνουν» τους κανόνες χωρίς να χρειάζεται να τους διδαχτούν.
«Στην πραγματικότητα τα παιδιά ξεκινούν να μαθαίνουν από τη στιγμή της γέννησης», λέει ο Ντέιβιντ Σίνγκλετον στο βιβλίο του “Language acquisition: The age factor”, «αλλά δεν καταφέρνουν να τελειοποιήσουν τη γνώση της γλώσσας τους πριν την ηλικία των δέκα. Στην πραγματικότητα δεν σταματάμε ποτέ να μαθαίνουμε.»
Μπορεί να μάθει ταυτόχρονα δύο γλώσσες
Η κ. Ευαγγελοπούλου μάς παραπέμπει στο βιβλίο του Α. Τοματίς «Το μυστικό των ξένων γλωσσών», όπου μαθαίνουμε ότι «το μικρό παιδί διαθέτει εύπλαστο αυτί, ικανό να αφομοιώσει οποιοδήποτε ηχητικό σύμπαν, τόσο αυτό της μητρικής όσο και εκείνο μιας ξένης γλώσσας». Αυτός είναι και ο λόγος που μπορεί, αν οι γονείς του έχουν διαφορετικές μητρικές γλώσσες, να μάθει ταυτόχρονα και τις δύο, χωρίς ποτέ να μπερδευτεί.
Βέβαια, η κ. Ευαγγελοπούλου τονίζει ότι σε αυτή την περίπτωση «οι γονείς οφείλουν να απευθύνονται στο παιδί ο καθένας στη δική του μητρική γλώσσα. Το μωρό γνωρίζει πολύ καλά πώς να καταγράφει τις ουσιώδεις διαφοροποιήσεις κάθε εθνότητας. Δεν μπερδεύεται. Δεν του δημιουργείται καμιά σύγχυση. Είναι βασικό για το παιδί ο ενήλικος να μιλά στη γλώσσα της καταγωγής του».
Και όσον αφορά τη σωστή ηλικία για να αρχίσει το παιδί να μαθαίνει μια ξένη γλώσσα, εφόσον και οι δυο γονείς του έχουν την ίδια μητρική: «Θα ήταν καλό να ξεκινήσει γύρω στα 5 με 6 του χρόνια, όταν πια έχει μια ικανοποιητική γνώση της μητρικής του γλώσσας», λέει η κ. Ευαγγελοπούλου.
Μαθαίνοντας με τις αισθήσεις
Σύμφωνα με τον καθηγητή Τζόι Ράιντ, η σωστή μέθοδος εκμάθησης ξένων γλωσσών θα πρέπει να περιλαμβάνει ασκήσεις που να απευθύνονται σε όλες τις αισθήσεις, κάνοντας τη μάθηση μια διαδικασία διασκεδαστική και κυρίως εμπειρική και χρήσιμη. Με άλλα λόγια θα πρέπει να είναι:
- Οπτική: η πιο συνηθισμένη περιλαμβάνει διάβασμα, εκμάθηση γραμματικής, γραπτές ασκήσεις κ.ά.
- Ακουστική: περιλαμβάνει ακρόαση διαλέξεων, συνομιλιών, τραγουδιών.
- Κιναισθητική: απαιτείται η συμμετοχή όλου του σώματος σε καταστάσεις που μιμούνται τις πραγματικές, όπως για παράδειγμα το να παραγγείλεις σε ένα εστιατόριο ή να ζητήσεις από μια πωλήτρια να σε βοηθήσει να αγοράσεις ένα φόρεμα.
- Απτή: να βάλουμε δηλαδή «χέρι» στη γνώση, κατασκευάζοντας, π.χ., διάφορα αντικείμενα ή μαγειρεύοντας φαγητά και γλυκά της χώρας που μας ενδιαφέρει και ταυτόχρονα μαθαίνοντας τα υλικά και τις οδηγίες στην ξένη γλώσσα.
6 βήματα για ευκολότερη εκμάθηση μικρών & μεγάλων
Ακούμε… τραγούδια! Μελέτες του καθηγητή Ντάνιελ Σόν, έδειξαν ότι η ακρόαση ξένων λέξεων σε τραγούδια βοηθάει στην απομνημόνευση. Οι ερευνητές κατέληξαν ότι «η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας, ιδιαίτερα στο επίπεδο των αρχαρίων, μπορεί να ενισχυθεί από τη χρήση της μουσικής και του τραγουδιού».
Κάνουμε όσο το δυνατόν περισσότερες συνδέσεις όταν μαθαίνουμε καινούριες λέξεις. Αν π.χ. πρέπει να μάθουμε την λέξη «κίτρινο», τη λέμε πρώτα δυνατά, την γράφουμε λέγοντάς την, σκεφτόμαστε ότι και ο «ήλιος» είναι κίτρινος, την ηχογραφούμε και την ακούμε.
Διαβάζουμε τακτικά βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες αν κατέχουμε καλά μια γλώσσα και κόμικς αν είμαστε ακόμα στο στάδιο των αρχαρίων.
Κάθε γλώσσα προφέρεται χρησιμοποιώντας διαφορετικό σημείο του στόματος, για παράδειγμα, άλλες πιο κοντά στα δόντια, άλλες στο πίσω μέρος προς το λάρυγγα, άλλες ψηλά στην μύτη κ.α. και έτσι παίρνει την χαρακτηριστική προφορά της. Επικεντρώνουμε την προσοχή μας όχι μόνο στο πως μιλάνε οι ίδιοι τη γλώσσα τους αλλά και πως προφέρουν τη δική μας. Έτσι είναι ευκολότερο να προσέξουμε τις ιδιαιτερότητες τους και να τις μιμηθούμε.
Έρευνες έδειξαν ότι τείνουμε να ξεχάσουμε το 70% απ’ ότι μαθαίνουμε μέσα στις πρώτες 24 ώρες, ιδιαίτερα μάλιστα μέσα στην πρώτη μία ώρα. Το αποτελεσματικότερο λοιπόν είναι να επαναλάβουμε, αυτά που μάθαμε μέσα στα πρώτα 20 λεπτά. Χρειάζονται τουλάχιστον 7 επαναλήψεις για να γίνει κτήμα μας η νέα γνώση.
Δοκιμάζουμε τη μέθοδο TOMATIS. Η διαδικασία είναι απλή, σε κάθε συνεδρία που έχει διάρκεια δύο ώρες, κάθε άτομο φοράει ένα ζεύγος ακουστικά με ένα δονητή στο άνω μέρος της σύνδεσης των ακουστικών. Οι ήχοι που αποστέλλονται στα ακουστικά περνούν μέσω του Ηλεκτρονικού Αυτιού και άλλοτε είναι φιλτραρισμένοι, άλλοτε όχι. Έτσι εθίζεται το αυτί του μαθητή στους χαρακτηριστικούς ήχους και στις ζώνες συχνοτήτων της γλώσσας που επιθυμεί να μάθει και που προοδευτικά την αναπαράγει σωστά με την ανάλογη προφορά.
ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΤΙΤΣΙΑ ΜΟΥΣΤΑΚΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 104
Update: Φεβρουάριος 2016.
