Η μάχη με το διάβασμα συνεχίζεται για πολλές οικογένειες. Αν και το βλαστάρι σου είναι σήκω-κάτσε στο γραφείο του, αν όλο τρέχει στο ψυγείο ή στο μπάνιο για δήθεν ξαφνικές επείγουσες ανάγκες, και αν έχεις ήδη αρχίσει τα παρακάλια, τις απειλές, τα παζάρια και τις τιμωρίες υπάρχει σωτηρία αρκεί να κάνεις πράξη τα παρακάτω.
Πότε θα διαβάζει;
Αποφάσισε μαζί με το παιδί πότε θα κάνει τα μαθήματά του. Για πολλά παιδιά το διάβασμα μετά την επιστροφή στο σπίτι είναι μια καλή λύση, αν όμως έχει ανάγκη εκτόνωσης άφησέ το να ξεδώσει. Αρκεί να τελειώνει νωρίς τα μαθήματά του, ώστε να κοιμάται τις ώρες που έχει ανάγκη -τα παιδιά του δημοτικού χρειάζονται οπωσδήποτε 9 με 10 ώρες ύπνου.
Πού θα γράφει;
Τα παιδιά 6 – 8 ετών μπορούν να μελετούν και στη κουζίνα ή και το τραπέζι του σαλονιού αν αυτό σου επιτρέπει να έχεις μια γενική εποπτεία. Βασική προϋπόθεση όμως είναι το παιδί να κάθεται κανονικά σε τραπέζι με την καρέκλα τραβηγμένη ώστε να μη καμπουριάζει.
Εξασφάλισε ησυχία.
Κλείσε το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και μην συνομιλείς στο τηλέφωνο όταν το παιδί διαβάζει κάπου κοντά. Μάζεψε από το τραπέζι μελέτης, άσχετα πράγματα και προσπάθησε να υπάρχει μια σχετική τάξη. Αν το παιδί μελετά καλύτερα με μουσική, φροντίστε η ένταση να είναι σε λογικά επίπεδα (η κλασική μουσική προσφέρεται για συγκέντρωση και κατανόηση, καθώς και το…. μάσημα τσίχλας!). Ξεκαθάρισε πως όταν αρχίσει η μελέτη δεν θα υπάρχουν διακοπές, γι αυτό θα πρέπει να κάνει από πριν ότι θέλει.
Μείνε πιστή στο ρόλο σου.
Στις πρώτες τάξεις του δημοτικού τα παιδιά χρειάζονται κάποια βοήθεια ώστε να χωρίζουν τη μελέτη σε μικρές ενότητες και να ξεκολλάνε. Μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να χρήζουν παρόμοιας βοήθειας μέχρι να μάθουν μόνα τους να οργανώνουν την ύλη, να την κατανέμουν, να προχωρούν και να ξεκολλούν μόνα τους. Και στις δύο περιπτώσεις όμως ισχύει το εξής: Μην διαβάζεις το παιδί σου! Το διάβασμα είναι δική του ευθύνη.
Προτίμησε παρεμβάσεις του τύπου μπράβο, ωραία, προχώρα στο επόμενο. Ποτέ μη δίνεις τις λύσεις και απαντήσεις. Δώσε τα μασημένα μόνο ως έσχατη λύση και σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις. Προτίμησε την παρότρυνση: Ψάξε, κοντά είσαι, Μέχρι εδώ τα πας καλά, για δες όμως παρακάτω!
Δώσε ζωντανά παραδείγματα.
Με κάθε ευκαιρία δείξε στο παιδί πως και που εφαρμόζονται ή παρουσιάζονται αυτά που μαθαίνει. Στην εκδρομή δείξε πως αλλάζει η χλωρίδα και η πανίδα με την αύξηση του υψομέτρου, κοιτάξτε μαζί τα λουλούδια για να βρείτε τα σέπαλα, τα πέταλα, τον ύπερο, τους στήμονες. Επισκεφτείτε το Μουσείο που καλύπτει την ιστορική περίοδο του σχολικού βιβλίου. Έτσι θα του δώσεις τη μαγεία και τον ενθουσιασμό για μάθηση μέσα από την ανακάλυψη και την παρατήρηση.
Μην διαπραγματεύεσαι.
Τα παιδιά συχνά βαριούνται να ασχοληθούν με ένα μάθημα που δε συμπαθούν λέγοντας πως «αυτό μας είπε να μη το διαβάσουμε» ή «αυτά θα τα λύσουμε στην τάξη». Η σωστή απάντηση; Καλά, κάν' το εσύ έτσι κι αλλιώς για να 'σαι προετοιμασμένος. Επικοινώνησε όμως και με τη δασκάλα αν το παιδί συχνά εμφανίζεται να μην έχει καταλάβει ποια είναι η δουλειά του για το σπίτι.
Μην τσακώνεστε.
Προσπάθησε να αντισταθείς στις εντάσεις, τις διαλέξεις, τα λογύδρια και οπωσδήποτε το ξύλο και τις ετικέτες: είσαι βλάκας, είσαι τεμπέλης, είσαι ψεύτης. Πριν πάθεις όμως υστερία δοκίμασε να:
- Πας σε άλλο χώρο λέγοντας πχ :Θα είμαι δίπλα, όταν θα είσαι έτοιμη/μος, φώναξέ με.
- Δώσεις επιλογές: Θέλεις να διαβάσεις τώρα τη Φυσική ή να ξυπνήσεις αύριο νωρίτερα να την κάνεις πριν πας σχολείο;
- Τόνισε τις επιπτώσεις: Αν δεν τελειώσεις τώρα με τη Γραμματική δεν θα προλάβεις να δεις DVD.
- Προειδοποίησε: Αρχίζω να κουράζομαι. Αν συνεχίσεις έτσι θα σταματήσουμε.
- Αντάλλαξε: Θα σε βοηθήσω για το τεστ αλλά και εσύ θα σφουγγαρίσεις τη κουζίνα ή Αν σε βοηθήσω εσύ τι θα μου κάνεις;
Δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο.
- Κάνε το διάβασμα δημιουργικό και χαρούμενο.
- Βοήθησε το παιδί μαθαίνοντάς του να υπογραμμίζει τα σημαντικά σημεία στο βιβλίο του, να χρησιμοποιεί χρωματιστούς μαρκαδόρους, να μαθαίνει κάτι παραστατικά, κινητικά, τραγουδιστά.
- Να φτιάχνει χαρούμενους πίνακες προπαίδειας και γραμματικής καθώς και δημιουργικές σελίδες περίληψης του μαθήματος.
Να έχεις λογικές προσδοκίες και απαιτήσεις
Θυμήσου πως τα παιδιά, όπως και οι μεγάλοι, δυσκολεύονται να κατανοήσουν την άγνωστη ύλη με τη πρώτη ανάγνωση. Ενθάρρυνε το στο να επιμένει, κι αν το παιδί είναι μικρό εξήγησέ του υπομονετικά τις απορίες που έχει. Μην το πιέζεις να μάθει κάτι με το δικό σου τρόπο, γιατί θα μπερδευτεί χειρότερα! Επίσης, δεν χρειάζεται να τα έχει όλα σωστά για να πάει στο σχολείο. Άφησε το δάσκαλο να κάνει τις διορθώσεις του. Μετά μπορείτε να κοιτάξετε το τετράδιο παρέα με το παιδί επιβραβεύοντας το έστω για τη προσπάθεια και δίνοντάς του κουράγιο: Την άλλη φορά θα τα πας καλύτερα, είμαι σίγουρη!
Αν είσαι εργαζόμενη μητέρα
Αποφάσισε πότε θα είσαι διαθέσιμη στα περί διαβάσματος. Μοίρασε με τον άντρα σου αρμοδιότητες και ευθύνες σπιτιού και παιδιών. Εξέτασε, την πιθανότητα ενός πιο ελαστικού ή διαφορετικού εργασιακού ωραρίου, πχ, να πηγαίνεις στη δουλειά νωρίτερα για να φεύγεις και νωρίτερα ορισμένες φορές την εβδομάδα. Αντιμετώπισε τα πράγματα με χιούμορ και καλή διάθεση. Εφ’ όσον όμως νιώσεις πως «σου τελείωσε» και δεν έχεις άλλες αντοχές επικοινώνησε με το παιδί: σήμερα είμαι πολύ κουρασμένη και θέλω να με βοηθήσεις για να σε βοηθήσω. Και, αν κάποια φορά ξεπεράσεις τα όρια… καλύτερα να πάει και αδιάβαστο προς όφελος όλων!
ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΡΑΣΙΔΑΚΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία τεύχος 58.
Update:Οκτώβριος 2015.
