Η ανάγκη μας να πάρουμε δραστικά μέτρα για να παγώσουμε ή να αναστρέψουμε το χρόνο τις περισσότερες φορές έχει σημείο εκκίνησης ένα σχόλιο για τα μάτια μας που «δείχνουν κουρασμένα» ή μια θλιβερή διαπίστωση μπροστά στον καθρέφτη, ότι τελικά ο χρόνος είναι ανίκητος... Όταν μας κυριεύει η απελπισία και όλα τα άλλα έχουν αποτύχει, έρχεται η αισθητική πλαστική χειρουργική να προτείνει τρόπους που ανάλογα με το βαλάντιό μας αλλά και τη διάθεσή μας να επέμβουμε μπορεί να μας βοηθήσει να απαλλαγούμε από ρυτίδες, σακούλες και μαύρους κύκλους. Ίσως τώρα τα μάτια μας πάψουν επιτέλους να προδίδουν την ηλικία μας!

Οι σακούλες

Μολονότι σπάνια συνδέονται με σοβαρά προβλήματα υγείας, οι αντιαισθητικές σακούλες κάτω από τα μάτια –με την αναπόφευκτη χαλάρωση– είναι συνήθως ο βασικός λόγος για τον οποίο γυναίκες αλλά και άνδρες αποτολμούν μια πρώτη «γνωριμία» με το νυστέρι του πλαστικού χειρουργού.

ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ: Οι σακούλες κάτω από τα μάτια –όταν δεν οφείλονται στα γονίδιά μας ή στις καταχρήσεις της νεανικής ηλικίας– είναι ένα από τα πιο κοινά και δυστυχώς αναπόφευκτα σημάδια γήρανσης. Μια πρόσφατη επιστημονική μελέτη μάλιστα έδειξε ότι οι συσσωρευμένες κυτταρικές βλάβες που προκαλεί το οξειδωτικό στρες και οι ελεύθερες ρίζες κρύβονται πίσω όχι μόνο από τις ρυτίδες αλλά και από τις σακούλες και τη βλεφαρόπτωση στο πρόσωπο. Όταν στους εξωγενείς αυτούς παράγοντες έρχεται να προστεθεί και η βιολογική φθορά, οι ιστοί γύρω από την οφθαλμική κόγχη αλλά και οι μύες που στηρίζουν τα βλέφαρα εξασθενούν και αδυνατούν να συγκρατήσουν το λίπος που φυσιολογικά βρίσκεται γύρω από τα μάτια και βοηθά στην υποστήριξή τους. Έτσι το λίπος μετακινείται προς τα κάτω βλέφαρα –ο αμείλικτος νόμος της βαρύτητας– μη βρίσκοντας αντίσταση από το δέρμα, το οποίο έχει χάσει τη σφριγηλότητα και την ελαστικότητά του... Παράλληλα, εξαιτίας της κακής κυκλοφορίας της λέμφου, με κάθε αλλαγή καιρού (υγρασία ή ζέστη) ή σε κάθε ορμονική διακύμανση, με την κατανάλωση αλατιού ή την έλλειψη ύπνου, ο οργανισμός κάνει κατακράτηση υγρών, με αποτέλεσμα να προκαλούνται οιδήματα και η περιοχή των κάτω βλεφάρων να δείχνει μονίμως πρησμένη και κουρασμένη.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ: Δυστυχώς από τη στιγμή που θα κάνουν την εμφάνισή τους οι σακούλες κάτω από τα μάτια, η αισθητική χειρουργική είναι μονόδρομος. Σε αντίθεση με το οίδημα, δηλαδή το πρήξιμο των βλεφάρων που οφείλεται σε κατακράτηση υγρών, το οποίο μπορεί να καταπολεμηθεί αλλάζοντας συνήθειες στον ύπνο και στη διατροφή ή επιλέγοντας καλλυντικές συνθέσεις για την περιοχή των ματιών με συστατικά που έχουν αποσυμφορητική δράση, οι σακούλες και η χαλάρωση του δέρματος απαιτούν νυστέρι.

Να κάνω βλεφαροπλαστική;

Ο πλαστικός χειρουργός Νίκος Μεταξωτός, MD, PhD, Febopras, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών, ιδρυτής και CEO του ιατρικού κέντρου ομορφιάς Symmetria, μας λύνει όλες τις απορίες...

Ποια σημεία της περιοχής των ματιών μπορούμε να διορθώσουμε με τη βλεφαροπλαστική;

«Η περιοχή γύρω από τα μάτια είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς εκεί αποκαλύπτονται τα πρώτα σημάδια της γήρανσης. Με τη βλεφαροπλαστική διορθώνουμε την περίσσεια του δέρματος του άνω βλεφάρου και το υπερβολικό πρήξιμο, τις γνωστές «σακούλες» που παρουσιάζουν κάποιοι ασθενείς στην περιοχή των κάτω βλεφάρων, με αποτέλεσμα να δείχνουν συνεχώς κουρασμένοι».

Ποια είναι η ιδανική υποψήφια για την επέμβαση;

«Κάθε γυναίκα συνήθως μετά τα 40 που έχει χαλάρωση στο δέρμα του άνω βλεφάρου και έντονες σακούλες στο κάτω βλέφαρο».

Η βλεφαροπλαστική αντιμετωπίζει αποκλειστικά προβλήματα που συνδέονται με τη γήρανση ή μπορεί να έχει και διορθωτικό χαρακτήρα;

«Μπορεί να έχει και διορθωτικό χαρακτήρα σε περιπτώσεις βλεφαρόπτωσης και άλλων παθολογικών καταστάσεων στα βλέφαρα, όμως δεν έχει αποτελέσματα στους μαύρους κύκλους».

Τα «βαθουλωμένα» μάτια (λόγω κληρονομικότητας ή γήρανσης) μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη μέθοδο αυτή;

«Όχι, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει έγχυση λίπους που λαμβάνουμε από το ίδιο άτομο».

Τι θα πρέπει να περιμένουμε ύστερα από μια βλεφαροπλαστική; Σε πόσο χρόνο γίνεται ορατό το τελικό αποτέλεσμα;

«Μετά την επέμβαση παρατηρούνται οίδημα και εκχυμώσεις στην περιοχή γύρω από τα μάτια, που σταδιακά αρχίζουν να υποχωρούν. Συνιστάται η εφαρμογή κρύων επιθεμάτων που θα μειώσουν το οίδημα. Οι ασθενείς επιστρέφουν συνήθως στις δραστηριότητές τους στο τέλος της 1ης εβδομάδας από την επέμβαση και δεν υπάρχει μετεγχειρητικός πόνος».

Ποια βλεφαροπλαστική θεωρείται επιτυχημένη;

«Αυτή που δεν αλλάζει την εικόνα των ματιών και της έκφρασης, αλλά που αναζωογονεί τη γερασμένη εικόνα των βλεφάρων»

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι/επιπλοκές από την επέμβαση; Υπάρχουν αντενδείξεις;

«Η βλεφαροπλαστική είναι μια χειρουργική επέμβαση και πρέπει να λαμβάνει χώρο πάντα σε κατάλληλα εξοπλισμένο χειρουργείο νοσοκομείου ή κλινικής. Όπως σε κάθε επέμβαση υπάρχουν πιθανές επιπλοκές και χρειάζεται ο ασθενής να τις γνωρίζει προτού αποφασίσει να προχωρήσει σε αυτήν, όπως αιμορραγία, αιμάτωμα που μπορεί να απαιτήσει επάνοδο στο χειρουργείο, μόλυνση ή και σπανιότερες επιπλοκές, όπως επιπεφυκίτιδα, πτώση του άνω βλεφάρου, λαγόφθαλμο ή εκτρόπιο και σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις έχει αναφερθεί και τύφλωση ύστερα από επέμβαση».

Πόσο καιρό διαρκούν τα αποτελέσματα; Μπορεί ή, ενδεχομένως, επιβάλλεται να επαναληφθεί;

«Πολλά χρόνια, ακόμα και δεκαετίες. Μπορεί να επαναληφθεί αν υπάρχει λόγος».

Μπορεί να συνδυαστεί με άλλες μη επεμβατικές τεχνικές;

«Ναι. Μπορεί να συνδυαστεί με ένα μίνι facelift ή με νήματα στο πρόσωπο. Το lifting με νήματα Silhouette TMSoft ή PDO είναι μια νέα μη επεμβατική τεχνική lifting προσώπου, που διορθώνει τη χαλάρωση χωρίς γενική νάρκωση και χειρουργείο. Πρόκειται για μια νέα πρωτοποριακή μέθοδο ανόρθωσης των ιστών του προσώπου, κατά την οποία χρησιμοποιούμε εξειδικευμένα απορροφήσιμα νήματα. Η θεραπεία απευθύνεται σε ηλικίες από 40 έως 60 ετών με ήπια χαλάρωση δέρματος προσώπου, που δεν θέλουν να υποβληθούν σε lifting, αλλά να διορθώσουν το περίγραμμά του, χωρίς όμως να αλλάξουν την εικόνα τους».

Σύμφωνα με την εμπειρία σας, η βλεφαροπλαστική είναι μια επέμβαση που αποφασίζουν να κάνουν εύκολα οι Ελληνίδες ή προτιμούν τις ηπιότερες, μη επεμβατικές μεθόδους (botox, λέιζερ κ.λπ.), για να διορθώσουν τυχόν προβλήματα στην περιοχή γύρω από τα μάτια;

«Σίγουρα οι μη επεμβατικές θεραπείες είναι πιο ελκυστικές, αφού έχουν εξίσου καλά αποτελέσματα και λιγότερους κινδύνους και επιπλοκές. Η επιλογή μιας μη επεμβατικής θεραπείας και του ειδικού που θα την πραγματοποιήσει απαιτεί προσοχή και σωστή έρευνα, πριν λάβει κάποιος την τελική απόφαση.

Το «πόδι της χήνας»

Οι έντονες και διαρκείς συσπάσεις του κυκλοτερούς μυός –ο μυς που ανοίγει και κλείνει το μάτι– σε συνδυασμό με τις συνήθειες, το lifestyle και το χαρακτήρα μας σχηματίζουν με τον καιρό τις λεπτές ρυτίδες στον έξω κανθό των ματιών, οι οποίες, χάρη στο ακτινωτό τους σχήμα, κέρδισαν το πιο διάσημο... παρατσούκλι στον κόσμο της ομορφιάς.

ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ: Η επιδερμίδα στην περιοχή αυτή είναι λεπτή και ελαστική για να διευκολύνει την κίνηση των ματιών. Σε νεανική ηλικία οι δυναμικές ρυτίδες, όπως αποκαλούνται οι γραμμές έκφρασης που σχηματίζονται με τη σύσπαση των μυών, εξαφανίζονται μόλις πάψει να υπάρχει ερέθισμα και η επιδερμίδα επανέρχεται σε κατάσταση ηρεμίας. Από τα 30 όμως και μετά οι δυναμικές ρυτίδες αρχίζουν να μετατρέπονται σε στατικές. Με το πέρασμα του χρόνου και με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας οι ινοβλάστες εκφυλίζονται και συνθέτουν λιγότερες ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης. Το δέρμα χάνει τα δομικά συστατικά του, λεπταίνει ακόμα περισσότερο και το «πόδι της χήνας» κάνει την εμφάνισή του για να εγκατασταθεί μόνιμα στην εμμηνόπαυση. Η φυσιολογική αυτή διαδικασία επιταχύνεται από τις δικές μας καλές και κακές συνήθειες. Οι καλές είναι μόνο το χαμόγελό μας, οι κακές είναι πολύ περισσότερες: το αυτόματο «ζάρωμα» των ματιών όταν καπνίζουμε για να μείνει ο καπνός μακριά, όταν δεν φοράμε γυαλιά ηλίου και μας ενοχλεί το φως, όταν προσπαθούμε να διαβάσουμε χωρίς γυαλιά όρασης ώστε να εστιάσουμε καλύτερα.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ:

• Βotox: Σύμφωνα με το δρα Νίκο Μεταξωτό, το «πόδι της χήνας» αντιμετωπίζεται κυρίως με το γνωστό σε όλους botox. Η βοτουλινική τοξίνη, η ενεργός ουσία του botox, είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείσαι εδώ και δεκαετίες στην ιατρική για τη θεραπεία των συσπάσεων των μυών του προσώπου, τα «τικ» και το ραιβόκρανο. Η βοτουλινική τοξίνη εγχέεται ενδομυϊκά με τη βοήθεια μιας πολύ μικρής βελόνας. Η διαδικασία είναι σχεδόν ανώδυνη. Στα σημεία του τσιμπήματος δημιουργείται ένα ελαφρύ φούσκωμα, το οποίο υποχωρεί περίπου έπειτα από 15 λεπτά. Ο μυς χρειάζεται 3-4 ημέρες για να ηρεμήσει. Το αποτέλεσμα φτάνει στο καλύτερό του σημείο μετά τις 2-3 πρώτες εβδομάδες και διατηρείται για 4-6 μήνες περίπου.
• Laser: Ορισμένοι τύποι laser, κυρίως όμως οι λεπτές δέσμες ακτίνων του κλασματικού (fractional) laser, που κάνουν επιλεκτική σάρωση στην επιφάνεια της επιδερμίδας και ενεργοποιούν τους ινοβλάστες στις βαθύτερες στιβάδες της, προσφέρουν, όπως έχει αποδειχθεί, ανάπλαση, σφριγηλότητα και λείανση των λεπτών ρυτίδων και στο «πόδι της χήνας».
• Mannequin lift: Είναι μια τεχνική που αναπτύχθηκε από τον πλαστικό χειρουργό Σπύρο Ιωαννίδη, κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου της ICAPS (International Consortium of Aesthetic Plastic Surgeons). Αποτελεί ιδανική επέμβαση για νέους σχετικά ανθρώπους (γυναίκες και άνδρες), που επιθυμούν να δώσουν μια ιδιαίτερη, πιο νεανική εμφάνιση στο πρόσωπό τους, γρήγορα, ανώδυνα, χωρίς τομές και επιδέσμους και με χαμηλό σχετικά κόστος (€950). Με την τεχνική αυτή –μικρές τομές στο τριχωτό–, ανορθώνεται το πάνω μέρος του προσώπου (φρύδια, μέτωπο, βλέφαρα) και πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία. Η διαδικασία διαρκεί 30 λεπτά και η ασθενής μπορεί να επιστρέψει άμεσα στις καθημερινές της δραστηριότητες. Η διάρκεια του mannequin lift εξαρτάται από τους ιστούς αλλά και το lifestyle της ασθενούς.

Οι «μαύροι» κύκλοι

Η περιοφθαλμική υπερμελάγχρωση, όπως αποκαλούν οι δερματολόγοι τους μπλε-μοβ ή καφέ κύκλους (πάντως δεν είναι μαύροι), συγκαταλέγεται στους κύριους «υπευθύνους» για την κουρασμένη και γερασμένη όψη που δίνουν στο πρόσωπο.

ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ: Οι κύκλοι, όταν δεν οφείλονται σε παθολογικά αίτια (π.χ. αναιμία), είναι αποτέλεσμα της αυξημένης υποδερμικής αγγείωσης, δηλαδή της υπερβολικής συγκέντρωσης αίματος στα τριχοειδή αγγεία που βρίσκονται πολύ κοντά στην επιφάνεια της επιδερμίδας κάτω από τα μάτια. Το πρόβλημα αυτό είναι συνήθως κληρονομικό και συνδέεται με το εγγενώς λεπτό και διάφανο δέρμα στην περιοχή, έχει πάχος μόλις 0,5 mm σε σχέση με τα 2 mm σε άλλα σημεία του προσώπου. Στην περίπτωση αυτή το χρώμα τους είναι μπλε-μοβ. Επίσης, η βαθιά ανατομική θέση των οστών, ή η δυσμορφία της δακρυϊκής κοιλάδας δημιουργεί σκίαση, συμβάλλοντας στην εμφάνιση σκούρων κύκλων. Η ενεργοποίησης παραγωγής μελανίνης κατά την έκθεση στον ήλιο ευθύνεται συνήθως για την εναπόθεση χρωστικής στην επιδερμίδα κάτω από τα μάτια και στο σχηματισμό κύκλων καφέ απόχρωσης. Ανάλογη υπερμελάγχρωση μπορεί επίσης να παρουσιαστεί έπειτα από μια αλλεργική ή ατοπική δερματίτιδα. Τέλος, οι σακούλες με συσσωρευμένο λίπος κάτω από τα μάτια, που παρατηρούνται ακόμα και σε νέες γυναίκες, εμποδίζουν τη σωστή αντανάκλαση του φωτός, με αποτέλεσμα η περιοχή να σκιάζεται και οι μαύροι κύκλοι να εντείνονται. Με την πάροδο του χρόνου το δέρμα χάνει μέρος του κολλαγόνου και γίνεται πιο λεπτό και διαφανές, ενώ από τη μείωση του υποδόριου λίπους σχηματίζεται κενό στην περιοχή γύρω από τη κόγχη του ματιού. Οι αλλοιώσεις αυτές ευθύνονται για την εμφάνιση σκούρων κύκλων ή για την επιδείνωση των ήδη υπαρχόντων. Καλό είναι πάντως να γνωρίζετε ότι η έλλειψη ύπνου, το βαρύ φαγητό, οι μέρες της περιόδου ή η αφυδάτωση ενδέχεται να κάνουν τους κύκλους πιο έντονους, σχεδόν ποτέ όμως δεν ευθύνονται για τη δημιουργία τους.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ: Οι μαύροι κύκλοι που οφείλονται στην ανατομία των οστών του προσώπου δεν μπορούν δυστυχώς να καταπολεμηθούν, παρά μόνο να καμουφλαριστούν – με κονσίλερ και μακιγιάζ. Όταν το πρόβλημα οφείλεται σε υπερμελάγχρωση του δέρματος, ο δερματολόγος μπορεί να εφαρμόσει τοπικές θεραπείες με λευκαντικές ουσίες (υδροκινόνη, αζελαϊκό ή κοζικό οξύ κ.ά.). Καλά αποτελέσματα έχει επίσης η αγωγή με ρετινοειδή, όπως και το χημικό peeling με οξέα φρούτων (ΑΗΑ).

Υαλουρονικό οξύ: Αν οι μαύροι κύκλοι οφείλονται στο συσσωρευμένο λίπος κάτω από τα βλέφαρα, η αύξηση του όγκου, το «γέμισμα» δηλαδή των άδειων περιοχών (στην δακρυϊκή αύλακα) με υαλουρονικό οξύ μπορεί να απαλύνει σημαντικά την όψη τους. Τα αποτελέσματα είναι πολύ καλύτερα σε γυναίκες νεότερης ηλικίας (κάτω των 40). Όταν υπάρχει έντονη χαλάρωση, θα πρέπει να αναζητηθούν άλλες λύσεις. Προϋπόθεση για την επιτυχία της λεπτής αυτής τεχνικής και για την αποφυγή ενός αφύσικου αποτελέσματος –λόγω ανομοιόμορφης κατανομής του υλικού– είναι η εφαρμογή της από έμπειρο πλαστικό χειρουργό ή δερματολόγο, γνώστη της ανατομίας του προσώπου και ειδικότερα της περιοφθαλμικής περιοχής.

Laser: Tα δερματολογικά laser αγγειακών βλαβών (για παράδειγμα το Long Pulse Νd: Yag) μπορούν να αντιμετωπίσουν τους μπλε κύκλους που οφείλονται στη διόγκωση των τριχοειδών αγγείων. Τα αποτελέσματα είναι καλύτερα σε ανοιχτόχρωμα δέρματα, γιατί στα σκουρόχρωμα υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να προκληθούν υπερχρωμικές αλλοιώσεις.

ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 169

Επικαιροποίηση: Ιουνίος 2015