Στα χνάρια του Κουστό

24.11.2010
Στο βυθό ανακάλυψε έναν υπέροχο σιωπηλό κόσμο, που κρύβει πολλά μυστήρια και εκπλήξεις. Η μεγάλη αδυναμία όμως του δύτη και ερευνητή Κώστα Θωκταρίδη είναι τα ναυάγια και, όπως τονίζει, καθένα από αυτά κρύβει τη δική του συγκλονιστική ιστορία. Ο ίδιος έχει να διηγηθεί πολλές από τις καταδύσεις του, στο υποβρύχιο «Περσεύς», στο «Βρετανικό», στο «Σάμινα», στο αντιτορπιλικό «Ύδρα», στο «Βασίλισσα Όλγα» και σε πολλά ακόμη.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ

Oλα ξεκίνησαν το 1986. Μέχρι τότε ακολουθούσε τον πατέρα του στις καταδύσεις εντελώς ερασιτεχνικά. Η μεγάλη του αγάπη για το βυθό τον έκανε να πάρει την απόφαση και να εκπαιδευτεί ως αυτοδύτης. Ταξίδεψε στη Γαλλία και την Αγγλία, παρακολούθησε μαθήματα, πήρε διπλώματα. Για να επιστρέψει στην Ελλάδα και να κάνει, όπως ο ίδιος λέει, το χόμπι του επάγγελμα. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι ανακριτικές αρχές τον έχουν καλέσει προκειμένου να βοηθήσει στη διερεύνηση διάφορων ναυαγίων: «Το αντικείμενό μου είναι η εκπαίδευση και η συνοδεία εκπαιδευμένων δυτών, ενώ παράλληλα κάνω πραγματογνωμοσύνες, διερεύνηση δηλαδή καταδυτικών και ναυτικών ατυχημάτων».

Στην πορεία όλων αυτών των χρόνων ο Κώστας Θωκταρίδης ένιωσε δέος πολλές φορές. Όταν πρωτοαντίκρισε το υποβρύχιο «Περσεύς», ένα από τα μεγαλύτερα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, το οποίο βρίσκεται σε βάθος 52 μέτρων νότια της Κεφαλονιάς. Προσεγγίζοντας το «Βρετανικό», υποβρύχιο που βρίσκεται μεταξύ Τζιας και Μακρονήσου, που βυθίστηκε το 1916. Όταν εξευρεύνησε στη Λέρο το ναυάγιο του αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα», που έγραψε μία από τις πιο ένδοξες σελίδες στη ναυτική μας ιστορία. «Κάθε εμπειρία είναι μοναδική», τονίζει ο ίδιος, από το «Σάμινα» μέχρι το γερμανικό υποβρύχιο «U133» και το αντιτορπιλικό «Ύδρα» κάθε βυθισμένο πλοίο κρύβει τη δική του ιστορία: «Εάν γνωρίζουμε την ιστορία του πλοίου κι έχουμε μελετήσει το τι έχει συμβεί τότε, μπορούμε να ταξιδέψουμε με τη φαντασία μας και να δούμε πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα».

Ένας μαγικός κόσμος

Αλήθεια, τι σας μαγεύει στο βυθό;

«Είναι πολλά. Με το που ξεκινάω μια κατάδυση αυτόματα όλες οι σκέψεις μου μένουν στην επιφάνεια. Κατά κάποιον τρόπο ξεκουράζεται το μυαλό σου, δεν σκέφτεσαι τίποτα άλλο παρά μόνο αυτό που βλέπεις εκείνη τη στιγμή. Ο μόνος ήχος που ακούς είναι η αναπνοή σου και αυτό σε βοηθάει να συγκεντρωθείς και να χαλαρώσεις. Επίσης, είναι μοναδικό το συναίσθημα να κινείσαι πολύ άνετα προς όλες τις κατευθύνσεις, λόγω έλλειψης βαρύτητας. Προσωπικά με ηρεμεί πολύ και η εικόνα του μπλε. Αυτό όμως που με συναρπάζει περισσότερο είναι να βρίσκομαι σε ναυάγια, καθώς και σε περιοχές που δεν έχει ξαναβρεθεί άνθρωπος. Το συναίσθημα της ανακάλυψης στο άγνωστο έχει μεγάλο ενδιαφέρον».

Υπάρχει το συναίσθημα του φόβου;

«Βέβαια, και είναι καλοδεχούμενο. Ο φόβος είναι ένα... χρήσιμο συναίσθημα που λειτουργεί σαν ρυθμιστικός παράγοντας, που δείχνει πότε μια κατάσταση γίνεται ανεξέλεγκτη, πότε δηλαδή αρχίζεις να βγαίνεις εκτός δυνατοτήτων. Πιστεύω ότι ο φόβος κάνει το δύτη καλύτερο. Έχει τύχει να ακυρώσω πολλές καταδύσεις επειδή οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν κατάλληλες ή δεν ένιωθα εγώ καλά. Προτιμώ να μην το κάνω καθόλου, εάν δεν είμαι 100% έτοιμος».

Στις καταδύσεις βρίσκεται πάντα και κάποιος άλλος μαζί σας;

«Ναι, οι δύτες πρέπει να είναι ζευγάρια. Ουσιαστικά, η κατάδυση είναι λίγο μοναχική. Στην πραγματικότητα το πιο επικίνδυνο πράγμα κάτω από το νερό είναι ο ίδιος μας ο εαυτός, ο τρόπος που σκεφτόμαστε. Ωστόσο, είναι υποχρεωτικό από το νόμο οι δύτες να είναι πάντα ζευγάρια».

Όταν ένας άνθρωπος βρίσκεται στο βυθό, βγάζει κάποια χαρακτηριστικά που ίσως στην επιφάνεια να μην έβγαζε ποτέ;

«Όταν κατέβει αρκετά βαθιά με ατμοσφαιρικό αέρα στη φιάλη, λόγω της νάρκωσης του αζώτου, αντιδρά όπως κάποιος που έχει κάνει υπερκατανάλωση αλκοόλ. Γι’ αυτό και δεν επιτρέπεται να περνάμε τα 40 μέτρα χωρίς τις κατάλληλες αναπνευστικές συσκευές».

Η σύζυγος και η κόρη σας ανησυχούν όταν ξέρουν ότι είστε σε ένα ναυάγιο;

«Όχι, γιατί δεν έχω πάθει τίποτα όλα αυτά τα χρόνια. Και ίσως αυτό να τους έχει δημιουργήσει ένα αίσθημα ασφάλειας».

Ποια είναι η πιο όμορφη εικόνα που έχετε δει στο βυθό;

«Μου αρέσουν πάρα πολύ τα ναυάγια, θεωρώ συγκλονιστική τη σιλουέτα των πλοίων, όπως και το εσωτερικό τους. Είναι ένας κόσμος μαγικός, που έχει τρομερό ενδιαφέρον. Η κατάδυση είναι κάτι σχετικά καινούργιο, τα τελευταία χρόνια επιτρέπεται στην Ελλάδα και παρουσιάζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από πλευράς ανάπτυξης. Θεωρώ ότι τα ναυάγια είναι πολύ σημαντικά και μελλοντικά μπορεί να παρουσιάσουν και τουριστικό ενδιαφέρον. Υπάρχουν χώρες που δίνουν μεγάλη σημασία στον καταδυτικό τουρισμό».

Έχετε δημιουργήσει τη δική σας σχολή καταδύσεων (Planet Blue). Σας αρέσει να μεταφέρετε τις γνώσεις και την εμπειρία σας σε νέους ανθρώπους;

«Είναι πολύ ωραίο να μεταφέρεις αυτά που ξέρεις, αλλά και δύσκολο, γιατί κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικό χαρακτήρα και χρειάζεται διαφορετικό χειρισμό. Από την άλλη, τα προγράμματα εκπαίδευσης είναι τυποποιημένα, απλώς σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται περισσότερος χρόνος, υπομονή και επιμονή τόσο από τους εκπαιδευόμενους όσο και από τους εκπαιδευτές τους».

Εκπαιδεύετε και την κορούλα σας;

«Η Αγάπη-Ωκεανίς είναι μόλις 8 ετών και έχει ήδη ξεκινήσει τις καταδύσεις με μάσκα και αναπνευστήρα. Είναι μικρή ακόμη για να κάνει με αναπνευστικές συσκευές, αλλά της αρέσει πολύ».