Βασιλόπιτα: Η τέχνη που μυρίζει... παράδοση

29.12.2008
Πώς να υποδεχτούμε τον καινούργιο χρόνο χωρίς να κόψουμε και να μοιράσουμε τη βασιλόπιτα; Την πίτα του Αϊ-Βασίλη, που παρασκευάζεται κυρίως από αλεύρι, αβγά, ζάχαρη, γάλα και γίνεται φουσκωτή, αφράτη και γλυκιά.

Πώς να υποδεχτούμε τον καινούργιο χρόνο χωρίς να κόψουμε και να μοιράσουμε τη βασιλόπιτα; Την πίτα του Αϊ-Βασίλη, που παρασκευάζεται κυρίως από αλεύρι, αβγά, ζάχαρη, γάλα και γίνεται φουσκωτή, αφράτη και γλυκιά. Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές βασιλόπιτας για κάθε γούστο και κάθε... φλουρί! Οι βασικές, ωστόσο, κατηγορίες είναι τρεις: Η πολίτικη βασιλόπιτα, η βασιλόπιτα τσουρέκι και το κέικ, που «υποδύεται» τη βασιλόπιτα.

Στην Αθήνα συνηθίζεται η λεγόμενη «πολίτικη» βασιλόπιτα, ενώ σε άλλα μέρη επικρατούν άλλοι τρόποι κατασκευής, με μπαχαρικά κ.ά. Βασικό όμως κοινό γνώρισμα είναι ότι σε όλες μπαίνει μέσα χρυσό νόμισμα (κωνσταντινάτο) ή ασημένιο ή και απλό κοινό κέρμα. Στην ελληνική επαρχία, ανάλογα με τα έθιμα της περιοχής, στις βασιλόπιτες βάζουν μέσα και ένα κομμάτι άχυρου κληματόβεργας ή ελιάς ή, σε κτηνοτροφικές περιοχές, ένα μικρό κομμάτι τυρί που θα φέρει καλή τύχη στην παραγωγή.

Συνήθως για το στόλισμα της βασιλόπιτας και την αρίθμηση του νέου έτους χρησιμοποιούνται αποφλοιωμένα και καβουρδισμένα αμύγδαλα, ενώ κατά το ελληνικό έθιμο κόβεται σε οικογενειακή συγκέντρωση αμέσως με τον ερχομό της καινούργιας χρονιάς. Το έθιμο επίσης θέλει τον νοικοκύρη, αφού τη σταυρώσει με το μαχαίρι τρεις φορές, να την κόβει σε τριγωνικά κομμάτια και να τα προσφέρει σε κάθε έναν από τους παρευρισκομένους (μέλη της οικογένειας, φίλους και συγγενείς με πρώτα κομμάτια του σπιτιού, του Χριστού της Παναγίας και του Αϊ Βασίλη...).

Βασιλόπιτα κέικ

Υλικά:

  • 1 κιλό αλεύρι (για όλες τις χρήσεις)
  • 1/4 κιλού βούτυρο γάλακτος ή βιτάμ
  • 6 αβγά
  • 1 φλιτζάνι του καφέ κονιάκ
  • 1/2 κιλό ζάχαρη
  • 1 κουταλάκι κοφτό σόδα
  • 1 κουταλάκι ξύσμα πορτοκαλιού
  • χυμό 6 πορτοκαλιών
  • 2 κουταλάκια μπέικιν πάουντερ

Εκτέλεση

1. Βάζετε το βούτυρο σε πήλινη λεκάνη και το χτυπάτε πολύ καλά ν ασπρίσει.

2. Δουλεύετε τους κρόκους με τη ζάχαρη και τους προσθέτετε στο βούτυρο.

3. Ρίχνετε το κονιάκ και τον χυμό των πορτοκαλιών, μέσα στο οποίο διαλύετε τη σόδα.

4. Χτυπάτε τα ασπράδια να γίνουν μαρέγκα.

5. Κοσκινίζετε το αλεύρι και το ανακατεύετε με το ξύσμα του πορτοκαλιού και το μπέικιν πάουντερ.

6. Προσθέτετε εναλλάξ το αλεύρι και τη μαρέγκα και ανακατεύετε με το χέρι μέχρι να γίνουν όλα τα υλικά ένας πηχτός χυλός.

7. Ρίχνετε σε βουτυρωμένο ταψί και ψήνετε σε μάλλον δυνατό φούρνο για μία ώρα.

8. Πασπαλίζετε με άχνη ζάχαρη.

9. Από πάνω με καβουρδισμένα αμύγδαλα μπορείτε να σχηματίσετε τη νέα χρονολογία.

Βασιλόπιτα πολίτικη

Υλικά:

  • 1 κιλό αλεύρι
  • 250 γρ. βούτυρο (φρέσκο ή βιτάμ)
  • 350 γρ. ζάχαρη
  • 4 αβγά
  • 75 γρ. νωπή μαγιά
  • 1/4 κουτ. γλυκού μαστίχα
  • 1 κουτ. γλυκού μαχλέπι
  • 1 φλιτζάνι γάλα βρασμένο με 2 κουταλιές γλυκάνισο ή ποσότητα κατά προτίμηση
  • 2 κουτ. σούπας γάλα για να διαλύσετε τη μαγιά
  • 1-2 κρόκους αβγών για άλειμμα
  • Μαύρο και άσπρο σουσάμι για το πασπάλισμα

Εκτέλεση

1. Διαλύετε τη μαγιά στις 2 κουταλιές από το γάλα με λίγο από το αλεύρι και λίγη από τη ζάχαρη και αφήνετε το μίγμα να φουσκώσει.

2. Αφού φουσκώσει, βάζετε όλα τα υλικά στο μίξερ το βούτυρο χλιαρό και σιγά σιγά όλα τα άλλα και χτυπάτε μέχρι να ξεκολλάει η ζύμη από τα τοιχώματα.

3. Την αφήνετε να φουσκώσει και μετά βάζετε σε ταψί με πάχος το ζυμάρι ενάμισι δάχτυλο.

4. Αλείφετε με τον κρόκο και πασπαλίζετε με τα σουσάμια.

5. Αν θέλετε με λίγο αλεύρι και νερό φτιάχνετε ένα ζυμάρι ίσα για να στολίσετε την πίτα με τη χρονολογία (δεν χρησιμοποιούμε το ζυμάρι της πίτας, γιατί μαυρίζει, ενώ με αυτό τον τρόπο παραμένει λευκό (το οποίο βέβαια δεν τρώγεται). 6. Ψήνετε την πίτα στους 160 βαθμούς μέχρι να ροδίσει καλά.

7. Βγάζετε την πίτα από το ταψί, αφού κρυώσει. 8. Βάζετε το κέρμα τυλιγμένο σε αλουμινόχαρτο.

ΕΛΣΑ ΣΥΜΕΩΝΙΔΟΥ