Η ιστορία του ξεκινά περίπου πριν από 3.000 χρόνια στην Ασία. Τιμήθηκε ιδιαίτερα στην αρχαία Ρώμη και στην Ευρώπη και μολονότι ήταν ένα είδος που βρισκόταν σε αφθονία, παρ όλα αυτά θεωρούνταν είδος πολυτελείας. Στην Ελλάδα πάλι, η πρόοδος της ορνιθοτροφίας είναι τόσο μεγάλη, που αποτελεί έναν από τους πιο αναπτυγμένους κλάδους της οικονομίας. Συγκεκριμένα, το κοτόπουλο θεωρείται, χωρίς υπερβολές, μία από τρεις μεγαλύτερες επενδύσεις, για τη βιομηχανία τροφίμων.
Το κοτόπουλο στις διάφορες χώρες
Για το κοτόπουλο υπάρχουν πραγματικά αμέτρητες συνταγές τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή κουζίνα. Μπορεί να συνδυαστεί με λαχανικά, με ζυμαρικά, με πατάτες, σε εξωτικές σαλάτες με ρύζι, με λίγα λόγια σχεδόν με τα πάντα!
Στην Αυστραλία συναντάμε το διάσημο «μπάκχελντ», δηλαδή νεαρό ψητό κόκορα, που συνοδεύεται με σαλάτα από λεπτοκομμένες φέτες αγγουριού, ραντισμένες με πάπρικα.
Στη Γαλλία, τα νεαρά κοτόπουλα συνηθίζεται να γίνονται ψητά. Τα μεγαλύτερα, αφού πρώτα τα βράσουν με άφθονα λαχανικά, τα κάνουν νοστιμότατο «πουλ-ο-ποτ», ενώ τους μεγαλόσωμους πετεινούς τους φτιάχνουν γευστικότατο «κοκ-ο-βεν», με την έντονη μυρωδιά του κρασιού, των κρεμμυδιών, των μανιταριών και των υπέροχων αρωματικών χόρτων.
Στην Αγγλία ένα από τα πιο γνωστά πιάτα είναι το γεμιστό κοτόπουλο στο φούρνο, γαρνιρισμένο με λουκάνικα, ρολά από μπέικον, ψητές πατάτες, λαχανάκια Βρυξελλών κ.ά.
Διαλέγοντας κοτόπουλο
Οταν αγοράζουμε κοτόπουλο, για να είμαστε σίγουροι για τη σωστή επιλογή μας, πρέπει να προσέχουμε ορισμένα απλά, αλλά σημαντικά χαρακτηριστικά του κοτόπουλου. Συγκεκριμένα, το στήθος του κοτόπουλου πρέπει να είναι παχουλό, το κόκαλο του στήθους να είναι εύκαμπτο όταν το πιέζουμε και η πέτσα να έχει κρεμώδες χρώμα.
Νεαρό κοτόπουλο: Είναι έως 3 μηνών και ζυγίζει, μέχρι 1 κιλό. Φτάνει για 3-4 άτομα.
Νεοσσός: Είναι 8-10 εβδομάδων, το βάρος του ποικίλλει από 750 έως 900 γραμμάρια και η γεύση του, εξαιτίας της νεαρής του ηλικίας, είναι μάλλον κάπως άτονη. Φτάνει για 2 άτομα και είναι η ιδανική επιλογή για ψητό κατσαρόλας, φούρνου ή στο γκριλ.
Μικρός νεοσσός: Είναι 4-6 εβδομάδων με βάρος περίπου 1/2 κιλό και κατάλληλο για ένα άτομο.
Πουλάδες: Ευνουχισμένες στρογγυλές κότες νεαρής ηλικίας, με ιδιαίτερα τρυφερό και σφιχτό κρέας. Οι πιο γνωστές, μάλιστα, είναι αυτές που προέρχονται από την Μπρες της Γαλλίας.
Καπόνια: Είναι νεαρής ηλικίας ευνουχισμένα κοκόρια, τα οποία έχουν παχύνει συνήθως σε υπερβολικό βαθμό με καλαμπόκι. Θεωρούνται ίσως το καλύτερο είδος κοτόπουλου, γιατί η σάρκα τους περιέχει ραβδώσεις λίπους που λιώνουν με το ψήσιμο, δίνοντας μία μοναδική γεύση.
Κοτόπουλο μεγαλωμένο με καλαμπόκι: Είναι συνήθως κοτόπουλο, μεγαλωμένο κυρίως με καλαμπόκι. Το συγκεκριμένο κοτόπουλο αναγνωρίζεται εύκολα από το έντονο κίτρινο χρώμα του, που οφείλεται στη διατροφή του, το βάρος τους φτάνει 1 με 1 1/2 κιλό και η τιμή του είναι πιο ακριβή από τα υπόλοιπα κοτόπουλα.
Κοτόπουλο για βραστό: Το κοτόπουλο πρέπει να είναι ηλικίας 12 μηνών και να ζυγίζει πάνω από 2-3 κιλά. Το κρέας του είναι αρκετά σκληρό, αλλά αν βράσει για περίπου 2-3 ώρες, σε χαμηλή φωτιά, γίνεται μαλακό. Δίνει γευστικότατο ζωμό, ενώ μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε ιδανικά σε συνταγές για πίτες και σαλάτες.
Κοτόπουλο για ψητό: Είναι το πιο δημοφιλές είδος κοτόπουλου που ταιριάζει στο μεγαλύτερο αριθμό συνταγών. Η ηλικία του πρέπει να είναι από 6 έως 12 μηνών, ζυγίζει 1 1/2 με 2 κιλά και είναι υπεραρκετό, για μία ολόκληρη οικογένεια.
Πώς ψήνουμε σωστά το κοτόπουλο
Είναι απαραίτητο να ψήνουμε πάντοτε το κοτόπουλο πάρα πολύ καλά. Επίσης, όταν τεμαχίζουμε το κοτόπουλο δεν πρέπει στο εσωτερικό του να υπάρχουν ίχνη κοκκινωπού ή ροζ χρώματος, ενώ το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τους χυμούς του ψημένου κρέατος, οι οποίοι θα πρέπει να είναι διαυγείς και άχρωμοι και ποτέ κοκκινωποί.
Συμβουλές για κοτόπουλο γεμιστό: Ευτυχώς, υπάρχουν αρκετοί και διαφορετικοί τρόποι γέμισης που μπορούν να δώσουν μια διαφορετική γεύση στο κοτόπουλο. Το ρύζι, το ψωμί ή οι πατάτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν θαυμάσια ως βάση, για να προσθέσουμε περισσότερα υλικά. Επίσης, καθώς το κοτόπουλο έχει ελάχιστο λίπος, η γέμιση το βοηθά να διατηρεί την υγρασία του, κατά τη διάρκεια του ψησίματος.
Θυμόμαστε πάντα: Εάν θέλουμε το κοτόπουλό μας να ψηθεί σωστά, βάζουμε μόνο ένα μικρό μέρος της γέμισης στο εμπρός μέρος του λαιμού του κοτόπουλου και όχι σε ολόκληρο το εσωτερικό, γιατί η θερμοκρασία του φούρνου δεν θα μπορέσει να διαπεράσει στο εσωτερικό του. Οσο για την υπόλοιπη γέμιση, μπορούμε να τη μαγειρέψουμε ξεχωριστά σε ένα πυρίμαχο σκεύος και να τη σερβίρουμε μαζί με το κοτόπουλο.
Εάν δεν θέλουμε να ανοίξει το κρέας του κοτόπουλου, δεν πιέζουμε ποτέ τη γέμιση για να χωρέσει περισσότερη, γιατί στην περίπτωση που η γέμιση περιέχει τρίμματα ψωμιού, αυτά θα φουσκώσουν κατά το ψήσιμο.
Κοτόπουλο κατσαρόλας ή γάστρας: Σε αυτό τον τρόπο μαγειρέματος επιλέγουμε κομμάτια κοτόπουλου με το κόκαλό τους.
Ο τρόπος: Ξεκινάμε, ζεσταίνοντας λίγο λάδι ελιάς σε μια κατσαρόλα και σοτάρουμε από όλες τις πλευρές τα κομμάτια κοτόπουλου, μέχρι να ροδίσουν. Αφού προσθέσουμε ζωμό, κρασί ή μείγμα και των δύο στο ίδιο επίπεδο με τα κομμάτια, βάζουμε αρωματικά χορταρικά ή καρυκεύματα. Στη συνέχεια, σκεπάζουμε και ψήνουμε, είτε πάνω στο μάτι της κουζίνας είτε στη γάστρα μέσα στο φούρνο, για περίπου 1 1/2 ώρα ή διαφορετικά, μέχρι το κρέας να γίνει τρυφερό.
Τέλος, στα μέσα του χρόνου ψησίματος προσθέτουμε σοταρισμένα λαχανικά, όπως μανιτάρια, πατάτες, καρότα κ.ά.
Ιδανικό για δίαιτα
Χωρίς να περιαυτολογούμε, οι περισσότερες δίαιτες έχουν σαν βάση τους το κοτόπουλο και ειδικότερα το στήθος τους. Εχει πολύ λίγες θερμίδες από οποιοδήποτε άλλο κρέας και είναι γευστικότατο, ενώ σύμφωνα με τους ειδικούς είναι από τα πιο εύκολα, εύπεπτα και υγιεινά φαγητά.
Συγκεκριμένα: Μια μικρή μερίδα κοτόπουλου, εξασφαλίζει μέχρι και το 30% της απαιτούμενης καθημερινής ποσότητας ψευδαργύρου, που χρειάζεται ο οργανισμός μας.
Ενα μέτριο κομμάτι κοτόπουλου την ημέρα ισοδυναμεί με 10-20% από την απαιτούμενη ημερήσια ποσότητα σιδήρου, που έχει ανάγκη το σώμα μας.
Ακόμη, το άσπρο κρέας (στήθος) του κοτόπουλου περιέχει τις μεγαλύτερες ποσότητες νιασίνης, η οποία σύμφωνα με τις μελέτες των επιστημόνων μειώνει τη χοληστερόλη και κατεπέκταση τον κίνδυνο των καρδιακών προσβολών.
Πώς ανοίγουμε και ψήνουμε ένα ολόκληρο κοτόπουλο: Εάν αφαιρέσουμε τη ραχοκοκαλιά, το κοτόπουλο ανοίγει στα δύο, γίνεται επίπεδο και έτσι μπορούμε να το ψήσουμε ομοιόμορφα, τόσο στο γκριλ, όσο και στα κάρβουνα.
Ο τρόπος: Με ένα κοφτερό μαχαίρι κόβουμε το κοτόπουλο και από τις δύο πλευρές της ραχοκοκαλιάς. Στη συνέχεια, ανοίγουμε το κοτόπουλο στη μέση και το πιέζουμε με τα χέρια μας, για να ισιώσει. Το γυρνάμε ανάποδα, κόβουμε το θώρακα αφήνοντας το υπόλοιπο άθικτο, για να κρατάει το κοτόπουλο σε ένα ενιαίο κομμάτι και περνάμε λεπτές μεταλλικές σούβλες από τη μία φτερούγα, έως την άλλη. Τέλος, περνάμε μία σούβλα και στα πόδια, ώστε να στερεοποιηθεί και να μείνει το κοτόπουλό μας ανοιχτό.
Αργό ψήσιμο: Εάν θέλουμε να ψήσουμε αργά ένα ολόκληρο ή κομμάτια κοτόπουλου, τότε, ζεσταίνουμε σε ένα βαθύ πυρίμαχο σκεύος λίγο λάδι ελιάς και σοτάρουμε το κοτόπουλο από όλες τις πλευρές, μέχρι να ροδίσει. Στη συνέχεια, βγάζουμε το κοτόπουλο, ρίχνουμε λαχανικά όπως καρότα, κρεμμύδια, σέλινο κομμένα σε κύβους και τα σοτάρουμε, μέχρι να μαλακώσουν. Ξαναβάζουμε το κοτόπουλο στο πυρίμαχο σκεύος, το σκεπάζουμε με το καπάκι του σφιχτά, και το ψήνουμε σε χαμηλή φωτιά ή σε προθερμασμένο φούρνο, στους 160οC, μέχρι το κρέας να γίνει τρυφερό.
Κοτόπουλο και υγεία
Το κοτόπουλο, μαζί με ένα ποτήρι κρασί, είναι μια θαυμάσια πηγή ψευδαργύρου, σιδήρου και βιταμίνης Β12, η οποία θεωρείται από τους επιστήμονες άκρως απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου.
Επιλέγοντας τα κομμάτια κοτόπουλου
Στην αγορά διατίθενται συσκευασμένα κομμάτια κοτόπουλου, χωρίς να υποχρεούμαστε να το αγοράζουμε ολόκληρο το κοτόπουλό μας, το οποίο τις περισσότερες φορές και πετάμε. Το κάθε μέρος του κοτόπουλου όμως, είναι ιδανικό για έναν συγκεκριμένο τρόπο μαγειρέματος.
Αναλυτικότερα:
Μηρός: Είναι κατάλληλος για αργό ψήσιμο.
Στήθος: Είναι το μέρος με το άσπρο και τρυφερό κρέας και μας δίνει τη δυνατότητα αμέτρητων συνταγών.
Μηρός χωρίς κόκαλο και πέτσα: Τα έτοιμα καθαρισμένα κομμάτια μηρού είναι ιδανικά για να τα γεμίσουμε και να τα τυλίξουμε σε ρολό.
Συκώτι: Είναι μία εξαίσια πρόταση, για να δώσουμε περισσότερη γεύση στο πατέ ή στη σαλάτα.
Μπουτάκι: Είναι το πιο αγαπημένο και τρυφερό μέρος του κοτόπουλου και ιδανικό για τηγανητό, στο γκριλ, παναρισμένο ή βουτηγμένο σε χυλό.
Ολόκληρο μπούτι: Αποτελείται από τον μηρό και το μπούτι και χρειάζεται αργό ψήσιμο.
Φτερούγα: Δεν διαθέτει πολύ κρέας και συνήθως τις κάνουμε τηγανητή ή την ψήνουμε στο γκριλ.
Κιμάς κοτόπουλου: Φυσικά και δεν έχει την ίδια γεύση του μοσχαρίσιου κιμά, αλλά μπορεί κάλλιστα να αναμειχθεί ή και να αντικαταστήσει άλλου είδους κιμά σε κάποια συνταγή.
Πρόγραμμα
«ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ»
Το πρόγραμμα ενεργειών ενημέρωσης και προώθησης του Ευρωπαϊκού Κοτόπουλου από τον Αγροτικό Πτηνοτροφικό Συνεταιρισμό Ιωαννίνων και την Κοινοπραξία Κυπριακών Πτηνοτροφικών Προϊόντων, είναι ένα διακρατικό - μεικτό πρόγραμμα που περιλαμβάνει ενέργειες προώθησης, προβολής και διαφήμισης για τα διατροφικά οφέλη του ευρωπαϊκού κοτόπουλου σε θέματα ποιότητας, υγιεινής, ασφάλειας τροφίμων και θρεπτικής αξίας του ευρωπαϊκού κοτόπουλου, στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Ο αγροτικός πτηνοτροφικός συνεταιρισμός Ιωαννίνων Πίνδος με έδρα στο Ροδοτόπι Ιωαννίνων, ο οποίος ιδρύθηκε το 1958 είναι ο ηγέτης της Ελληνικής Πτηνοτροφίας και αποτελεί μία πλήρως εξοπλισμένη μονάδα παραγωγής επεξεργασίας και εμπορίας πτηνοτροφικών προϊόντων, ενώ η Κοινοπραξία Κυπριακών Πτηνοτροφικών Προϊόντων, με έδρα τη Λευκωσία της Κύπρου, είναι αποτέλεσμα της σύμπραξης των μεγαλύτερων κυπριακών εταιρειών (Α. ΜΙΝΤΙΚΚΗΣ ΦΑΡΜ LTD, ΠΙΠΗΣ ΑΔΕΛΦΟΙ ΦΑΡΜ LTD και ΚΟΜΗΤΗΣ ΦΑΡΜ LTD) και εκπροσωπεί συνολικά περίπου το 62% της συνολικής παραγωγής και διακίνησης πουλερικών στην Κύπρο.
Οσον αφορά στους στόχους του προγράμματος, αυτοί επικεντρώνονται στις παρακάτω ενέργειες:
Στροφή των διατροφικών συνηθειών των καταναλωτών στις χώρες στόχους, σε ευρωπαϊκά προϊόντα και τρόφιμα με υψηλή ποιότητα.
Προώθηση και ενίσχυση της εικόνας του Ευρωπαϊκού Κοτόπουλου στις αγορές της Ελλάδας και της Κύπρου.
Αύξηση της κατανάλωσης του ευρωπαϊκού κοτόπουλου από τους καταναλωτές στις συγκεκριμένες χώρες στόχους.
Εάν δεν θέλουμε να διαλυθεί το κρέας από το κοτόπουλο, αφού ψηθεί, το αφήνουμε να κρυώσει για 10-15 και ύστερα το κόβουμε με ένα κοφτερό μαχαίρι και μία πιρούνα. Η αναμονή βοηθάει το κρέας να ξεκουραστεί, με αποτέλεσμα να μη διαλύεται.
Συμβουλή
Το κατεψυγμένο κοτόπουλο πρέπει να το ξεπαγώνουμε πάντοτε αργά, είτε στο ψυγείο και ποτέ σε καυτό νερό, διότι το κρέας του σκληραίνει.
