Σε αυτό το τεύχος επιλέξαμε τέσσερα ιδιαίτερα βότανα, τα οποία χαρίζουν μοναδικό άρωμα στα φαγητά μας, καθώς και πλήθος ευεργετικών ιδιοτήτων.

Μελισσόχορτο
Πρόκειται για ένα πασίγνωστο φυτό από την αρχαιότητα το οποίο ήταν αφιερωμένο στη θέα Αρτεμης και μάλιστα ο Διοσκουρίδης το αναφέρει αμέτρητες φορές και ως μελίτιδα, μελίττιον, μελόφυτον, καθώς και μελισσοβότανον. Οι αρχαίοι Ελληνες το χρησιμοποιούσαν στην ιατρική 2000 χρόνια, η χρήση του όμως δεν σταματά εκεί, αλλά επεκτείνεται και σε μεταφυσικές ιδιότητες, αφού οι Ευρωπαίοι του Μεσαίωνα γέμιζαν λινά ή μεταξωτά φυλαχτά με μελισσόχορτο και τα κουβαλούσαν επάνω τους ως ερωτικά γούρια.

Το φυτό Το μελισσόχορτο έχει τη μυρωδιά του λεμονιού εξαιτίας ενός αιθέριου ελαίου που περιέχει, με αποτέλεσμα να προσελκύει τις μέλισσες.

Μάλιστα, εξαιτίας αυτής του της ιδιότητας σε πολλές περιοχές, οι μελισσοκόμοι τρίβουν τα τοιχώματα μιας καινούργιας κυψέλης με μελισσόχορτο.

Επίσης Το μελισσόχορτο πίνεται και σκέτο σαν τσάι, χρησιμοποιείται σε χυμούς, κρασιά και δίνει το άρωμά του στο «σαρτρέζ», ένα πράσινο, δυνατό λικέρ.

Μάλιστα, σύμφωνα με την ιστορία οι Καρμελίτες καλόγεροι χρησιμοποιούσαν το μελισσόχορτο από το 1611 για την παρασκευή ενός αλκοολούχου ποτού, το γνωστό «ύδωρ μελισσόχορτου».

Φασκόμηλο
«Ελληνικό βραστάρι» όπως το ονομάζουν οι Κινέζοι ή «ελληνικό τσάι» όπως το ονομάζουν οι Γάλλοι, το φασκόμηλο είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο από την αρχαιότητα. Οι αρχαίοι Ελληνες το χρησιμοποιούσαν γενικά ως τονωτικό του μυαλού και του σώματος, ενώ οι Ρωμαίοι το θεωρούσαν ως ένα από τα ιερότερα φυτά, πιστεύοντας ότι "όποιος έχει στο σπίτι του φασκόμηλο δε φοβάται τον θάνατο".

Στη μαγειρική: Το φασκόμηλο είναι ένα ισχυρό αρωματικό χόρτο, χρησιμοποιείται σε γεμίσεις για ψητό χοιρινό και πάπια, για τον αρωματισμό διαφόρων ζωμών, δένει γευστικά με λιπαρά ψάρια, συνοδεύει μοναδικά τα πιάτα με μοσχαρίσιο συκώτι ή ζυμαρικά και αποτελεί βασικό συστατικό σε πίτες με χοιρινό και λουκάνικα, μειώνοντας με τον καλύτερο τρόπο την αίσθηση του λίπους.

Στην υγεία μας: Αν και οι Αραβες θεωρούσαν ότι μπορούσε να θεραπεύσει τα πάντα, σήμερα το φασκόμηλο θεωρείται ένα ισχυρό τονωτικό, βοηθά στην ατονία του στομάχου, στην ενίσχυση της μνήμης, στο κρυολόγημα και σταματά την έντονη εφίδρωση.

Επίσης: Το αιθέριο έλαιο που παράγεται από το φυτό δεν πρέπει να πίνεται, γιατί θεωρείται πολύ τοξικό, περισσότερο και από το αψέντι.

Το φασκόμηλο θεωρείται και μελισσοτροφικό φυτό, παρέχοντας μέλι εκλεκτής ποιότητας.

Το μελισσόχορτο στην υγεία μας: Ανατρέχοντας στην ιστορία, ο Διοσκουρίδης χρησιμοποιούσε το μελισσόχορτο για το τσίμπημα του σκορπιού, ενώ στην Ευρώπη το χρησιμοποιούσαν ενάντια στην υπέρταση, τους δερματικούς ερεθισμούς, τις πληγές, τον πονόδοντο, τους δερματικούς ερεθισμούς ακόμα και την τριχόπτωση.

Οι σημαντικότερες όμως ιδιότητες που προσδίδονται στο μελισσόχορτο είναι οι αντιγηραντικές.

Μάλιστα, σύμφωνα με τη λαϊκή ιατρική κάποιος Αγγλος φυσιοδίφης ο οποίος έζησε 116 χρόνια, το απέδωσε στο γεγονός, ότι κάθε πρωί έπινε αφέψημα από μελισσόχορτο και μέλι.

Σήμερα πάντως, σύμφωνα με τους ειδικούς, το μελισσόχορτο δυναμώνει τη μνήμη, καταπολεμά την αϋπνία, τις ημικρανίες, τη μελαγχολία, το άγχος, τις πεπτικές διαταράχες και είναι ισχυρό καταπραϋντικό.

Μελισσόχορτο και μαγειρική: Το άρωμα του φρέσκου μελισσόχορτου θυμίζει λεμόνι και έτσι, χρησιμοποιείται για να ενισχύσει τη γεύση των φαγητών που περιέχουν χυμό λεμονιού.

Αρωματίζει μαλακά τυριά, ψάρια, κρέατα φούρνου, πουλερικά και σούπες, χρησιμοποιείται στη μαγιονέζα, σε σαλάτες, σε συνταγές που έχουν φρέσκο τυρί ή κρέμα, σε σάλτσες, ακόμη και σε διάφορα επιδόρπια με φρούτα.

Προσοχή!
Η χρήση του φασκόμηλου πρέπει να γίνεται με μέτρο, γιατί υπάρχουν περιπτώσεις δηλητηρίασης από υπερβολική χρήση, η οποία οφείλεται κυρίως στην ουσία θουγιόνη που υπάρχει στο φυτό.

Μαντζουράνα
Είναι γνωστή και ως «σάψυχο» ή «ορίγανο το αμάραντο» και η φήμη της ξεκινάει από τα πανάρχια χρόνια.

Οι αρχαίοι Σύριοι έφτιαχναν ένα άρωμα, το «Αμαρακινόν», που θεωρείται ότι είχε τόσο έντονη μυρωδιά που προκαλούσε πονοκέφαλο.

Οι Αιγύπτιοι τη χρησιμοποιούσαν σαν φαρμακευτικό φυτό, ενώ οι τραγουδιστές όλων των εποχών έπιναν ένα αφέψημα μαντζουράνας με μέλι για να διατηρήσουν την φωνή τους.

Στη μαγειρική: Η μαντζουράνα, φρέσκια ή αποξηραμένη, έχει έντονη γλυκιά μυρωδιά.

Οι σπόροι της χρησιμοποιούνται σαν μπαχαρικό σε διάφορα παρασκευάσματα κρέατος, καθώς και στην αλλαντοποιία, ενώ αρωματίζει υπέροχα σούπες, σάλτσες και διάφορα προϊόντα αρτοποιίας. Τα φρέσκα φύλλα της πάλι, χρησιμοποιούνται σε κεμπάπ από αρνί, σε γέμιση για κότα, κουνέλι ή λαγό, ενώ η αποξηραμένη μαντζουράνα χρησιμοποιείται σε σπαγγέτι, ντοματοσαλάτες και γενικότερα σε οποιαδήποτε συνταγή σούπας ή αγειρευτού, με βάση την ντομάτα.

Θρούμπι
...ή αλλιώς γεροντόχορτο, τραγόχορτο ή τραγορίγανη. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα όμορφο φυτό, το οποίο και εκτιμούσαν ιδιαίτερα στην αρχαιότητα για τις φαρμακευτικές και αρωματικές του ιδιότητες. Συγκεκριμένα, στην αρχαία Ελλάδα ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο, γιατί το χρησιμοποιούσαν για την παραγωγή του περιβόητου «θρυμβίτη οίνου».

Στη μαγειρική: Το θρούμπι έχει αρωματική και ευχάριστα πικρή γεύση, ενώ το άρωμά του θυμίζει θυμάρι.

Τα ψιλοκομμένα φύλλα του δίνουν μια πιπεράτη γεύση, ταιριάζει μοναδικά με τα φασόλια και τις φακές, είναι ιδανικό σε μείγματα αρωματικών με γαλέτα για επικαλύψεις και κρούστες ψαριών και κρεάτων και ενδείκνυται μαζί με άλλα αρωματικά χόρτα σε γεμίσεις για γαλοπούλα και μοσχάρι.

Ακόμη, εξαιτίας των αντιτοξικών ιδιοτήτων του, χρησιμοποιείται και σε διάφορα βαριά φαγητά όπως παστά κ.ά.

Το θρούμπι αποτελεί ένα από τα πιο αγαπημένα αρωματικά χόρτα των Γάλλων σεφ, οι οποίοι το χρησιμοποιούν μαζί με το θυμάρι για να αρωματίσουν το κουνέλι και μαγειρεύουν τα φρέσκα κλωνάρια του με κουκιά και μπιζέλια.

Ακόμη: Το θρούμπι χρησιμοποιείται στην παρασκευή διάφορων λικέρ, καθώς και για τον καθαρισμό των βαρελιών, πριν αυτά χρησιμοποιηθούν για τον μούστο!

Στην υγεία μας: Το αφέψημα από θρούμπι χρησιμοποιείται κατά της πνευματικής και σωματικής κόπωσης και θεωρείται ιδιαίτερα τονωτικό και διεγερτικό.

Ακόμη: Σε πολλά χωριά της Αγγλίας χρησιμοποιούν τη μαντζουράνα για την παραγωγή μιας ξεχωριστής σπιτικής μπίρας.

Στην υγεία μας: Η μαντζουράνα είναι ευεργετική στην κυκλοφορία του αίματος, ανακουφίζει από τις ρευματικές παθήσεις και το συνάχι και αναμεμειγμένη με λίγο οινόπνευμα, συνίσταται για τον καθαρισμό των πληγών.

Συμβουλή
Τα φύλλα του και τα λουλούδια του μελισσόχορτου πρέπει να μαζεύονται στην αρχή του καλοκαιριού και επειδή είναι πολύ ευαίσθητα, πρέπει να στεγνώσουν γρήγορα για να μην χαθούν οι αρωματικές τους ιδιότητες.

Υ.Γ.: Ευχαριστούμε τον κ. Κωνσταντίνο Ιωάννου Καταγά για το πολύτιμο φωτογραφικό υλικό από το βιβλίο του «Φυτά των Κυκλάδων».