Το 1957, το ομώνυμο διήγημα του Ελμορ Λέοναρντ είχε μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη από τον Ντέλμερ Ντέιβς (με πρωταγωνιστές τους Γκλεν Φορντ και Βαν Χέφλιν), ως απάντηση στο «Τρένο θα Σφυρίξει Τρεις Φορές». Η διαφορά στις δύο ταινίες που διαχειρίζονται τον «μοναδικό άνθρωπο που θα παραταχθεί με γενναιότητα απέναντι στο κακό» είναι ότι στη μία ο ήρωας ήταν ο σερίφης που καλείται να κάνει το καθήκον του, ενώ στη «Γιούμα» είναι ένας απελπισμένος εθελοντής που θυσιάζεται για την αμοιβή. Αυτό δίνει μία ιδιαίτερη διάσταση στην κοινωνική αποτύπωση μίας οικονομικά αδιέξοδης εποχής, ενώ ταυτόχρονα υπογραμμίζει την ακεραιότητα ενός χαρακτήρα (του χωρικού που υποδύεται ο Κρίστιαν Μπέιλ). Ενώ θα μπορούσε να αποδεχτεί το «λάδωμα» της συμμορίας και να αφήσει τον αρχηγό τους ελεύθερο, δεν το κάνει. Παραμένει αμετακίνητος τοίχος όπου πάνω του συγκρούονται όλοι οι υπόλοιποι ήρωες που νομίζουν ότι θα κόψουν δρόμο, θα εξαγοράσουν, θα αιματοκυλήσουν τα πάντα για το αμερικανικό όνειρο.
Κι αν αυτό φαινόταν κινηματογραφικά συνεπές με τον αφελή ρομαντισμό που είχαν τα γουέστερν της δεκαετία του 50 - όπου το «καλό» με το «κακό» ήταν έννοιες ξεκάθαρες- στις κυνικές μέρες μας, όπου όλα έχουν ανατραπεί, είναι σχεδόν παλιομοδίτικα επαναστατικό: σηκώνει το λάβαρο μιας πεισμωμένης αθωότητας απέναντι στην ύπουλη επικράτηση των λαμόγιων.
Ο Μάνγκολντ, με τη βοήθεια του Φαίδωνα Παπαμιχαήλ στη «βρόμικη» φωτογραφία, στήνει εξαιρετικά τη δράση αλλά και τις υπόγειες συγκρούσεις των ηρώων. Από τους δύο αναμφισβήτητα στιβαρούς πρωταγωνιστές (Κρίστιαν Μπέιλ και Ράσελ Κρόου), την παράσταση κλέβει ο πιτσιρικάς Μπεν Φόστερ: ερμηνεύει το πρωτοπαλίκαρο-φονιά με τη φυσικότητα ενός κροταλία που σέρνεται απειλητικά στην έρημο του Ουέστ. Δόξα και τιμή στον Πίτερ Φόντα που πάνω στο άλογο μοιάζει να ιχνηλατεί τα χνάρια του θρύλου πατέρα του.
Πόλυ Λυκούργου
