Σε μια εποχή η οποία έχει αγκαλιάσει πλέον σφόδρα το μεταμοντερνισμό, δεν υπάρχει καλύτερη άσκηση από το να ξανασκεφτεί κανείς και να κάνει τις συγκρίσεις με μια άλλη, εκείνη κατά την οποία το σινεμά έμπαινε και επίσημα πλέον στη μοντέρνα του περίοδο, εκεί στις αρχές της δεκαετίας του 60. Η Εκλειψη αποτελεί ένα εμβληματικό στιγμιότυπό της, καθώς δεν πρόκειται μόνο για την ταινία που ολοκλήρωνε την «τριλογία της αποξένωσης» του Αντονιόνι, αλλά κυρίως γι αυτή που σηματοδοτούσε τόσο χαρακτηριστικά την οριστική ανατροπή τής ως τότε κινηματογραφικής γλώσσας και φόρμας. Κατά τη γνώμη μας μάλιστα, χωρίς να έχει βρει σοβαρό αντικαταστάτη ως σήμερα.

Ο Αντονιόνι ξεκίνησε εδώ από ένα απλό ρομάντζο, κινηματογραφώντας το όχι μέσα από αυτά που λέγονται, αλλά μέσα από αυτά που δείχνονται ή μένουν εκτός κάδρου. Χωρίς ποτέ να παύει να είναι βαθιά ανθρώπινος, κατέστησε κυρίαρχη τη mise en scene, ενσωματώνοντας ακόμη και τους ηθοποιούς σε αυτήν. Η Εκλειψη, σκάβοντας βαθιά στις λεπτομέρειες της άδειας ζωής των ηρώων της, αποτυπώνει σχεδόν μεταφυσικά το νέο μεταβιομηχανικό αστικό τοπίο, τα αποστειρωμένα μοντέρνα διαμερίσματα, τα βουβά προάστια, τους θορυβώδεις χώρους του χρηματιστηρίου όπου πια χτυπά η καρδιά του σύγχρονου κόσμου. Μέσα σε αυτό το παγερό περιβάλλον αναδύεται το αιώνιο θέμα του μεγάλου δημιουργού, η «αρρώστια του έρωτα» ή η απουσία της και η εκπόρθησή της από τη μοναχικότητα. Ολα αυτά συμπυκνωμένα σε ένα φινάλε που όμοιό του δεν θα βρείτε στο σινεμά, καθώς ο Αντονιόνι αδειάζει το κάδρο του από την ανθρώπινη παρουσία, κινηματογραφώντας ένα αλησμόνητο χαμένο ραντεβού. Με τα λόγια του Τζον Κέιλ «η Ανταρκτική αρχίζει εδώ», καθώς η θερμοκρασία πέφτει, όπως συμβαίνει σε μια έκλειψη ηλίου...

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΑΔΑΜΙΔΗΣ