Δικός της

28.10.2013
Στην πιο ώριμη συναισθηματικά δημιουργία του, ο σκηνοθέτης του «Στο Μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς» οραματίζεται ένα μέλλον το οποίο δεν απέχει πολύ από το δικό μας παρόν και μέσα του τοποθετεί μια από τις πιο όμορφες και σκεπτόμενες ιστορίες αγάπης που μας έχει διηγηθεί το σινεμά τελευταία.

Ένα μοναχά τέχνασμα μεταχειρίζεται η καινούργια ταινία που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Σπάικ Τζόουνζ: Τον έρωτα που γεννιέται ανάμεσα σε έναν άνθρωπο ο οποίος μοιάζει να διάγει τη ζωή του με έναν άψυχο και σχεδόν ρομποτικό τρόπο και σε μια μηχανή που ονειρεύεται να γίνει άνθρωπος και να αποκτήσει συναισθήματα.

Σε ένα κοντινό μητροπολιτικό μέλλον, όπου ανάμεσα σε μεγαθήρια κτιρίων οι περαστικοί κυκλοφορούν μόνοι και διαρκώς καλωδιωμένοι, περιφέροντας ως αναπόσπαστη παρέα τις αγαπημένες τους φορητές συσκευές, τα πάντα μοιάζουν αντισηπτικά και τακτοποιημένα, όχι όμως και οι διαρκείς υποθέσεις της καρδιάς.

Μόνος βαδίζει καθημερινά κι ο Θίοντορ. Μουδιασμένος ακόμη από την πρόσφατη διάλυση του γάμου του, ο εύθραυστος και χαμηλόφωνος ήρωας του φιλμ ανακαλύπτει κάποια στιγμή ότι καλλιεργεί τα πιο τρυφερά συναισθήματα για ένα προηγμένο λειτουργικό σύστημα.

Το μικρό αυτό τεχνολογικό θαύμα, που χωράει ιδανικά και σε μια τσέπη, αποτελεί στην ουσία ένα είδος εξελισσόμενης συνείδησης, απαντά στο όνομα Σαμάνθα, μιλά με μια ακαταμάχητη γυναικεία φωνή, μοιάζει να προβλέπει όλες σχεδόν τις ανάγκες του Θίοντορ και γίνεται σταδιακά το άλλο μισό σε μια ανορθόδοξη συμβιωτική σχέση που περιλαμβάνει όλα τα χαρακτηριστικά ενός ανδρόγυνου,

Στα χέρια ενός άλλου σεναριογράφου και σκηνοθέτη, το παραπάνω σκάρφισμα είναι πολύ πιθανό να περιοριζόταν στα επίπεδα μιας φαρσοκωμωδίας ή μιας ελαφρόμυαλης κομεντί. Μεταμοντέρνος παραμυθάς και λάτρης του παράδοξου, όπως έχει αποδείξει και με τις προηγούμενες ταινίες του, ο Τζόουνζ φαίνεται, ωστόσο, να αντλεί ξεχωριστή ευχαρίστηση με το να προσγειώνει οποιοδήποτε απίθανο εύρημα στις διαστάσεις του απτού, του ευκόλως κατανοητού και του σχεδόν ρεαλιστικού.

Κάπως έτσι, βρίσκει κι εδώ τον τρόπο ώστε να μετατρέψει την εξιστόρηση ενός τρελού έρωτα μεταξύ ενός άντρα και μιας σαγηνευτικής πλην άυλης ιδέας, σε ένα χιμαιρικό love story με το οποίο εύκολα μπορεί κανείς να βρει σημεία ταύτισης.

Όχι μόνο επειδή αντικατοπτρίζει ανησυχίες και προβληματισμούς του παρόντος, αλλά επειδή στηρίζεται σε θεμελιώδη και διαχρονικά ερωτήματα πάνω στις έννοιες της αγάπης, της συντροφικότητας, της δέσμευσης, της ανάγκης να ανήκεις κάπου και της επίκλησης για λίγη οικειότητα σε μια ραγδαία αναπτυσσόμενη τεχνολογικά εποχή όπου όλα γίνονται με τον καιρό κομμάτια ενός αποστειρωμένου περιβάλλοντος.

Όλα αυτά ο Τζόουνζ τα «ντύνει» μέσα σε ένα φωτογενές φουτουριστικό περιτύλιγμα που δεν θυμίζει σε τίποτα τις εφιαλτικές δυστοπίες που μας έχει παρουσιάσει κατά καιρούς το σινεμά, απλώνει αντιθέτως στην οθόνη έναν καραμελόχρωμο κόσμο, απροσδιόριστο χρονικά όμως ταυτόχρονα οικείο, αποστασιοποιημένο συναισθηματικά αλλά ελκυστικό μέσα στις παστέλ αποχρώσεις του, και γεμάτο από σύντομα στιγμιότυπα αφοπλιστικής ομορφιάς.

Φευγαλέες στιγμές όπως οι θεόρατοι ουρανοξύστες που μοιάζουν με φαντασμαγορίες μέσα στη νύχτα, οι πρώτες ηλιαχτίδες από ένα ξημέρωμα, όπως αντικατοπτρίζονται μαγευτικά επάνω σε ένα ψυχρό σύμπαν από μέταλλο και από γυαλί, η πρόσκαιρη ξενοιασιά μιας παραθαλάσσιας εκδρομής, βουτηγμένης στις μαγευτικές αποχρώσεις του απογεύματος, προικίζουν την ταινία με μια ονειρική χροιά και καταφέρνουν να αποδώσουν με όρους εικονογραφικούς τη γλυκόπικρη και μελαγχολική διάθεση που κρύβει το σενάριο.

Η απήχηση του φιλμ δεν θα είχε επιτευχθεί, εντούτοις, δίχως τις δυο κεντρικές του ερμηνείες. Εκείνη του Γιοακίν Φίνιξ, σε άλλη μια ευάλωτη και λεπτοδουλεμένη ψυχολογικά εμφάνιση στην οθόνη, και βέβαια η εκπληκτική φωνητική συμμετοχή της Σκάρλετ Γιόχανσον, η εκφραστικότητα και ευλυγισία της οποίας κατορθώνουν να δώσουν αξιοθαύμαστη σάρκα και οστά σε μια καθαρά φαντασματική παρουσία.

Στην καρδιά του «Her», παρ' όλα αυτά, βασιλεύει η απλότητα και η ευκρίνεια. Η μελλοντολογική εικασία δεν φαντάζει τόσο μακριά από την δική μας τωρινή πραγματικότητα και η ερωτική ιστορία μοιάζει παλιότερη και από την αυγή του κόσμου.

Οι εποχές αλλάζουν, μας λέει το φιλμ. Η αγάπη και οι μυστηριώδεις διεργασίες της, όμως, παραμένουν αμετακίνητες μέσα στους αιώνες. Είναι η μεγάλη κοσμική σταθερά σε αυτή τη σύντομη επίγεια παραμονή μας. Κι ο Σπάικ Τζόουνζ αναγνωρίζει τη σημασία της με αυτό το πανέμορφο δημιούργημά του.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ