Οι νότες έχουν χρώματα... Μια ενδιαφέρουσα εικαστική πρόταση του Λουκιανού Κηλαηδόνη, με τίτλο «Τα χρωματιστά τραγούδια», φιλοξενείται στο φουαγιέ του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης.
Μια εικαστική πρόταση (μελέτη) πάνω στη σχέση της μουσικής με το χρώμα. Μια ιστορία που έρχεται από πολύ παλιά και απασχόλησε μουσικούς, ζωγράφους και αρχιτέκτονες. Γιατί όπως λέει ο Kandinsky: «Το μάτι μπορεί να ακούσει και το αυτί μπορεί να δει».
Και σημειώνει ο Λουκιανός Κηλαηδόνης:
Όλα ξεκίνησαν από το φαινόμενο που λέγεται συναισθησία. Ως συναισθησία (εκ του συν και του αίσθησις), ονομάζουμε τη μη φυσιολογική (με την έννοια ότι εμφανίζεται σπάνια), νευρολογική κατάσταση κατά την οποία ένας, κατά τα άλλα υγιής άνθρωπος, βιώνει δύο ή και περισσότερες αισθήσεις ταυτόχρονα. Ένα ερέθισμα, το οποίο εγείρει μια συγκεκριμένη αίσθηση, ακούσια εγείρει και μια επιπλέον αίσθηση.
Μουσική - Χρωματική συναισθησία
Αντιστοίχηση των τονικών υψών (π.χ. Do, Re...) με συγκεκριμένα χρώματα. Δεν βλέπουν όλοι οι μουσικά-χρωματικά συναισθητικοί τα ίδια χρώματα, (π.χ. το χρώμα του Re του Messiaen διαφέρει από αυτό του Scriabin).
Αισθανόμουνα το φαινόμενο, δεν ήξερα όμως, ούτε την ονομασία του, ούτε ότι αυτό συνέβαινε και σε άλλους ανθρώπους. Το πρώτο -ανακάλυψα στη μέση της δουλειάς, γράφοντας το «Είμαι ένας φτωχός και μόνος κάου-μπόυ», στίχοι και μουσική δικοί μου (έχει τη σημασία του αυτό), όταν, δίπλα σε κάθε τελειωμένο τραγούδι, έβαζα ένα χρώμα και στη συνέχεια έλεγα:
-μου λείπει ένα ροζ τραγούδι,
-μου λείπει ένα κίτρινο. Τα χρώματα που αναφέρω, αφορούν ολόκληρο το τραγούδι (στίχους - μουσική) και δεν έχουν καμία νοηματική σχέση με το περιεχόμενο των στίχων. Περισσότερο έχουν να κάνουν με τη μουσική του. Έτσι, λοιπόν, εγώ έβλεπα στις μουσικές των τραγουδιών χρώματα. (Μωβ, μπλε, πορτοκαλί κ.λπ.).
Κάποια στιγμή, αισθάνθηκα την ανάγκη να κάνω το ίδιο πράγμα με τις νότες. Δεν ήθελα όμως μια υποκειμενική αντιστοίχηση νότας-χρώματος. (περίπτωση Alexander Scriabin)
Ήθελα μια αντιστοίχηση αντικειμενική, που να βασίζεται στους νόμους της φυσικής. Ήμουνα σίγουρος, πως υπάρχει σχέση, της συχνότητας του ήχου, με το μήκος κύματος του χρώματος. Το έψαξα και το προχώρησα, όσο μπορούσα, με στοιχεία, που ζήτησα από φίλους. Έναν μουσικό (ήχος) και έναν φωτιστή (χρώμα). Βρισκόμαστε στο 2001. Εκ των υστέρων, διαπίστωσα, ότι ήμουν πολύ κοντά σ’ αυτό που, χιλιάδες χρόνια πριν, είχε διατυπώσει ο Πυθαγόρας, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι θεοσοφιστές και σχετικά πρόσφατα (γύρω στο 1850) η Madame Helena Blavatsky.
Έτσι άρχισαν όλα. Είπα: αφού οι νότες έχουν χρώματα, θα τις βάλω στη σειρά, και θα φτιάξω κοσμήματα, που θα είναι τραγούδια. Έψαξα λοιπόν για χάντρες, που να έχουν περίπου το σχήμα των πλήκτρων του πιάνου (παραλληλόγραμμο). Με πολύ πείσμα, πέτυχα τη βελτίωση τους, στο σχήμα και στο χρώμα, έτσι που να βρίσκονται, πολύ κοντά σ’ αυτό που ζητούσα (συγκεκριμένα χρώματα με βάση το χρωματολόγιο Pantone - ειδικά κατασκευασμένα για τη συγκεκριμένη δουλειά). Αφού το κατάφερα και είχα και την ποσότητα, που θα με έκανε να αισθανθώ σίγουρος πως μπορώ να δοκιμάζω, ότι, μου περάσει απ’ το μυαλό, άρχισα την εφαρμογή στα χρωματιστά τραγούδια.
(Την πρώτη. Είμαι πια σίγουρος, πως υπάρχουν χιλιάδες). Στην ουσία δηλαδή:
Τα χρωματιστά τραγούδια είναι ένα θαρραλέο βήμα, προς τα μπροστά.
ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Λουκιανός Κηλαηδόνης
Καθημερινά 18:00 - 22:00
(Κλειστά: 24, 25, 26 Δεκεμβρίου)
Εγκαίνια: 29 Νοεμβρίου 2010 στις 21:00
Έως Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου
Foyer ισογείου
Είσοδος Ελεύθερη
Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (ΙΜΚ)
Πειραιώς 206, Ταύρος, Αθήνα 117 78, τηλ. 210 3418 550, φαξ. 210 3418 570
Ιστοσελίδα: www.mcf.gr.