H έκθεση πολυμέσων «Η Κλοπή της Ιστορίας» με θέμα το παράνομο εμπόριο αρχαιοτήτων και τις επιπτώσεις της αρχαιοκαπηλίας στον πολιτισμό φιλοξενείται στο Εθνικό Μουσείο Αρχαιολογίας της Λισαβόνας.

Η πρωτεύουσα της Πορτογαλίας είναι ο δεύτερος, μετά την Τεργέστη, σταθμός της περιοδείας αυτής της έκθεσης που οργανώνεται με πρωτοβουλία του ΕΙΠ στο πλαίσιο των προσπαθειών της Ελλάδας για τον επαναπατρισμό παράνομα εξαχθεισών αρχαιοτήτων.

Η έκθεση εγκαινιάζεται στο Εθνικό Μουσείο Αρχαιολογίας της Λισαβόνας, στις 31 Ιανουαρίου 2008 και είναι εμπλουτισμένη με αντίγραφα αρχαιολογικών ευρημάτων που επεστράφησαν - κατόπιν διεκδικήσεων - στην Ελλάδα και την Κύπρο τα τελευταία χρόνια (θησαυρός Αηδονιών, μαρμάρινη κεφαλή Διονύσου από την Κόρινθο, μωσαϊκά Κανακαριάς από την Κύπρο, κ.ά).

Την επομένη ημέρα των εγκαινίων, 1η Φεβρουαρίου, ο Λόρδος Κόλιν Ρένφριου θα δώσει διάλεξη με θέμα «Το παράνομο εμπόριο αρχαιοτήτων στον κόσμο», στο Εθνικό Μουσείο Αρχαίας Τέχνης (στις 18.00).

Η έκθεση ταξιδεύει τον επισκέπτη από την λεηλασία του αρχαιολογικού μουσείου της Βαγδάτης και τον τεμαχισμό ιερών αγαλμάτων σε ναούς της Καμπότζης έως την πώληση αρχαίων αντικειμένων από χώρες της Μεσογείου σε οίκους δημοπρασίας των ΗΠΑ. Στόχος της έκθεσης είναι να δείξει ότι οι αρχαιότητες που εμφανίζονται στο διεθνές εμπόριο τέχνης σήμερα προέρχονται, στην πλειοψηφία τους, από λαθρανασκαφές.

Δεν θα μάθουμε ποτέ την προέλευση αυτών των αντικειμένων, γιατί δημιουργήθηκαν και τι έχουν να πουν για το παρελθόν μας. Αποκομμένες από το συγκεκριμένο πλαίσιο της ανασκαφής τους, έχουν χάσει την ιστορική τους αξία. Παραδείγματα από την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ιταλία και την Τουρκία, χώρες οι οποίες τα τελευταία χρόνια διεκδίκησαν με επιτυχία την επιστροφή αρχαίων αντικειμένων που μεταφέρθηκαν και πουλήθηκαν παράνομα στο εξωτερικό, συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση, η οποία παρουσιάζεται στα αγγλικά και τα πορτογαλικά και συνοδεύεται από ντοκιμαντέρ και διαδραστικά παιχνίδια με θέμα την αρχαιοκαπηλία.

«Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού θεωρεί ότι η έκθεση δεν αφορά μόνο στις χώρες προέλευσης των διακινούμενων έργων. Αποτελεί προσφορά στην διεθνή πολιτιστική κοινότητα, γιατί τα παρανόμως διακινούμενα έργα προέρχονται από όλες τις χώρες, η ενθάρρυνση της αρχαιοκαπηλίας είναι διεθνής, και η απώλεια της ιστορικής γνώσης αφορά σε κάθε λαό και σε ολόκληρη την ανθρωπότητα» αναφέρει ο Πρόεδρος του ΕΙΠ, καθηγητής κ. Γ. Μπαμπινιώτης στον πρόλογό του, στον κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση.

«Με τη βεβαιότητα ότι θα βοηθήσει στην ανάπτυξη του κλίματος κοινωνικού στιγματισμού της παράνομης διακίνησης αρχαίων και έργων τέχνης, ενός κλίματος που ευτυχώς δημιουργείται διεθνώς τα τελευταία χρόνια» το ΕΙΠ ? καταλήγει ο πρόεδρος του Ιδρύματος- "αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να παρουσιάσει στη συνέχεια την έκθεση σε διάφορες πόλεις: Παρίσι, Λονδίνο, Βελιγράδι, Βερολίνο, Φρανκφούρτη, Αλεξάνδρεια, κ.ά.".

Η «Κλοπή της Ιστορίας» στη πορτογαλική πρωτεύουσα έγινε εφικτή χάρη στη συνεργασία του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού με το Εθνικό Μουσείο Αρχαιολογίας της Λισαβόνας, τη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης της Ελλάδας, το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών του υπουργείου Εσωτερικών της Κύπρου, την Πρεσβεία της Ελλάδας και την Πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Λισαβόνα και την ANEMON Productions.

Η έκθεση έχει ήδη παρουσιαστεί με επιτυχία στη Λευκωσία, στην Αθήνα, και στην Αρχαία Νεμέα (2006), καθώς και στην Τεργέστη (2007). Δημιουργήθηκε από την εταιρεία Anemon Productions σε συνεργασία με το Illicit Antiquities Research Centre του Πανεπιστημίου του Cambridge, το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, την 37η Εφορία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων της Κορίνθου, το Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και με την υποστήριξη του Προγράμματος «Culture 2000» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.