Οι καταβολές του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου, που βρίσκονται στη βενετοκρατούμενη Κρήτη, παρουσιάζονται στην καρδιά του Μανχάταν, μέσα από σαράντα έξι μοναδικές εικόνες του 15ου και 16ου αιώνα, εκ των οποίων κάποιες εγκαταλείπουν για πρώτη φορά τη μόνιμη στέγη τους, είτε είναι το Βυζαντινό Μουσείο Αντιβουνιώτισσας στην Κέρκυρα είτε το Μουσείο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης. Ανάμεσά τους και επτά έργα του ιδίου του Ελ Γκρέκο.
Ο λόγος για την έκθεση «Οι καταβολές του Ελ Γκρέκο: η ζωγραφική εικόνων στη βενετοκρατούμενη Κρήτη», που οργάνωσε το Ιδρυμα «Αλέξανδρος Ωνάσης», στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο, κατά τον δέκατο χρόνο της λειτουργίας του, στο Ολίμπικ Τάουερ, στη Νέα Υόρκη. Η σημαντική έκθεση εγκαινιάστηκε την Τρίτη το βράδυ (ώρα Ν. Υόρκης), από τον υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Παύλο Γερουλάνο, ο οποίος εξήρε το έργο του Ιδρύματος Ωνάση.
Αναφερόμενος στο περιεχόμενο της έκθεσης, η οποία διερευνά τη σχέση των Κρητικών ζωγράφων (Μιχαήλ Δαμασκηνός, Ανδρέας Παβίας, Νικόλας Τζαφούρης, Γεώργιος Κλόντζας κ.ά.) με τη Δύση, από την υστερογοτθική περίοδο των αρχών του 15ου αιώνα μέχρι την Αναγέννηση και τον μανιερισμό του 16ου αιώνα, και τον Θεοτοκόπουλο, ο υπουργός τόνισε ότι «η σπουδαία αυτή έκθεση γεφυρώνει το Βυζάντιο με τη Δύση». «Η κρητική σχολή», συνέχισε, «ουσιαστικά φέρνει δύο κόσμους μαζί. Ενώ η πρώτη επαφή είναι λίγο αμήχανη, καταλήγει στο να δημιουργήσει έναν από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες παγκοσμίως, τον Ελ Γκρέκο».
Ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση κ. Αντώνης Παπαδημητρίου, μετά την αναφορά του στη δεκάχρονη δράση του Ωνάσειου Πολιτιστικού Κέντρου στην Αμερική, τόνισε, σχετικά με την έκθεση, ότι «μέσω του Βυζαντίου αναδεικνύεται η συνέχεια του ελληνικού πολιτισμού και η επέκτασή του στη Δύση».
Η έκθεση αυτή, που θα διαρκέσει έως τις 27 Φεβρουαρίου, είναι η πρώτη που επικεντρώνεται στην εξέλιξη της πολύπλευρης σχέσης των Κρητικών ζωγράφων με τη δυτική τέχνη, όπως επεσήμανε στα εγκαίνια η επιμελήτριά της Αναστασία Δρανδάκη.
Μία από τις πρωτιές της έκθεσης είναι η συνάντηση δύο έργων του Γκρέκο: της «Βάπτισης του Χριστού», που ανήκει στον Δήμο Ηρακλείου Κρήτης, και της «Προσκύνησης των Ποιμένων», από το Πανεπιστήμιο Κουίνς στο Κίνγκστον του Οντάριο, τα οποία θεωρούνται από ειδικούς ότι ανήκουν στο ίδιο τρίπτυχο της ιταλικής περιόδου του ζωγράφου.
