Iσλαμική τέχνη στον Κεραμεικό

15.11.2001
Στο νεοκλασικό κτιριακό συγκρότημα των αρχών του αιώνα στην περιοχή του Κεραμεικού, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας θα στεγαστούν σε λίγο καιρό οι συλλογές ισλαμικής τέχνης του Μουσείου Μπενάκη. Πρωταρχικός στόχος αυτής της προσπάθειας αυτονόμησης της συλλογής είναι η ανάδειξη της ισλαμικής καλλιτεχνικής δημιουργίας, η εύκολη πρόσβαση στο υλικό και η τεκμηριωμένη παρουσίασή του.
Στο νεοκλασικό κτιριακό συγκρότημα των αρχών του αιώνα στην περιοχή του Κεραμεικού, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, θα στεγαστούν σε λίγο καιρό οι συλλογές ισλαμικής τέχνης του Μουσείου Μπενάκη. Πρωταρχικός στόχος αυτής της προσπάθειας αυτονόμησης της συλλογής είναι η ανάδειξη της ισλαμικής καλλιτεχνικής δημιουργίας, η εύκολη πρόσβαση στο υλικό και η τεκμηριωμένη παρουσίασή του.
Το συγκρότημα, επί των οδών Αγίων Ασωμάτων 22 και Διπύλου 12, περιήλθε στο Μουσείο Μπενάκη από δωρεά του αείμνηστου Λάμπρου Ευταξία, ο οποίος κατά το τελευταίο διάστημα της ζωής του διετέλεσε επίτιμος πρόεδρος της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου. Αποτελείται από δύο κτίρια κατοικιών, ένα τριώροφο και ένα διώροφο, τα οποία το 1989 χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα ως προς τις όψεις τους. Στην ίδια περιοχή βρίσκονται σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι, όπως η υπό ανάπτυξη περιοχή της Αρχαίας Αγοράς, ο δωρικός ναός του Ηφαίστου (Θησείο) και το Μουσείο του αρχαίου Νεκροταφείου του Κεραμεικού.
Η ενότητα των έργων του ισλαμικού πολιτισμού, με όλες τις επιμέρους παραλλαγές, που εμφανίζουν οι εκδηλώσεις του από τις Ινδίες και την Περσία, τη Μεσοποταμία και τη Μικρά Ασία, τη Μέση Ανατολή, την Αραβία, την Αίγυπτο και τη Β. Αφρική ως τη Σικελία και την Ισπανία, χαρακτηρίζεται ως μια από τις πιο σημαντικές παγκοσμίως.
Πάνω από 8.000 δείγματα κεραμικής, μεταλλοτεχνίας, χρυσοχοΐας, υφαντικής ξυλογλυπτικής, υαλουργίας, μικρότερες ομάδες από οστέινα αντικείμενα, ενεπίγραφες επιτύμβιες στήλες, και όπλα καθώς και ο εσωτερικός μαρμαροθετημένος διάκοσμος μιας αίθουσας υποδοχής ενός αρχοντικού του 17ου αιώνα από το Κάιρο, υπομνηματίζουν με συνέπεια τη συνέχεια του ισλαμικού χρόνου από την πρωτοϊσλαμική ως την οθωμανική εποχή και την εξέλιξη της ισλαμικής τέχνης ως το 19ο αιώνα.
Οι συλλογές άρχισαν να συγκροτούνται από τον Αντώνη Μπενάκη στην Αίγυπτο κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, την ίδια περίοδο με τις άλλες μεγάλες συλλογές της Ευρώπης και Αμερικής. Συχνά μάλιστα το υλικό τους αλληλοσυμπληρώνεται με αυτό του Μουσείου Μπενάκη.
Στα πιο γνωστά έργα της συλλογής συναριθμούνται τα δύο ξυλόγλυπτα θυρόφυλλα της Μεσοποταμίας του 8ου αιώνα, ένα μοναδικό ψάθινο χαλί της Τιβεριάδος του 10ου αιώνα, το ορειχάλκινο κιβωτίδιο με την υπογραφή του Ισμαήλ ιμπν αλ - Ουάρντ αλ - Μάουσιλι και τη χρονολογία 1220, ο χάλκινος αστρολάβος του Άχμεντ ιμπν αλ - Σαράτζ με χρονολογία 1328/29 και η περίφημη βελούδινη σέλα της Προύσας του 16ου αιώνα.