Τι: Η νανοτεχνολογία στο μικροσκόπιο!
Που: Megaron Plus
Πότε: Τρίτη 1 Οκτωβρίου έως 16 Νοεμβρίου 2008
Είσοδος: ελεύθερη
Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 10π.μ. - 6μ.μ.


Με το βλέμμα στραμμένο στην τελευταία λέξη της τεχνολογίας, το Megaron Plus φιλοξενεί έκθεση για τις νανοτεχνολογίες, οι οποίες έχουν γίνει πλέον το επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο για τους επιστήμονες, όσο και για τους οικονομολόγους, τους μηχανικούς, τους πολιτικούς, τους περιβαλλοντικούς ακτιβιστές, τους φιλοσόφους και τους δημοσιογράφους.

Η ιδιαίτερη αυτή έκθεση με τίτλο «Νανοτεχνολογίες: Η νέα διάσταση της τεχνολογίας», θα είναι ανοιχτή στο κοινό από την 1η Οκτωβρίου έως τις 16 Νοεμβρίου.

Τα τελευταία χρόνια, οι νανοτεχνολογίες έχουν αποτελέσει το αντικείμενο πολλών συζητήσεων και αντιπαραθέσεων. Σε τι ακριβώς αναφερόμαστε όταν μιλάμε για τη νανοτεχνολογία; Αναφερόμαστε στην επιστήμη, στον κόσμο των ατόμων, στο ελάχιστο μέγεθος. Αναφερόμαστε και στις τεχνολογίες, αφού μία από τις ιδιαιτερότητες των νανοτεχνολογιών είναι ότι μπορούν να παρατηρήσουν και να ελέγξουν τα άτομα, κάτι που ανοίγει νέες προοπτικές στους τομείς της ιατρικής ή του ελέγχου ενέργειας. Αναφερόμαστε επίσης σε εφαρμογές και συνεπώς στην οικονομία και τις αγορές. Μιλάμε, ωστόσο, και για κινδύνους, καταχρήσεις και φόβους. Τι προφυλάξεις πρέπει να πάρουμε μπροστά στις τεχνολογίες που απασχολούν κάθε πλευρά της καθημερινής μας ζωής;

Όπως και να έχει, οι τεχνολογίες που έχουν ελάχιστο μέγεθος αποτελούν απευθύνεται σε παιδιά από 10 χρονών και πάνω αλλά και στο ευρύ κοινό. Σχεδιασμένη σαν ένας ζωντανός μηχανισμός, η Έκθεση αναπτύσσεται παράλληλα με τη συμμετοχή του επισκέπτη και τα τελευταία νέα της έρευνας. Χρησιμοποιώντας κατάλληλο φωτισμό, αντικείμενα, πειράματα, ταινίες και διαδραστικά προγράμματα, έχει ως βασικό σκοπό να εξηγήσει στον επισκέπτη τι είναι οι νανοτεχνολογίες, να τον κάνει να συνειδητοποιήσει τις επιστημονικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις τους και να ξεκινήσει τη συζήτηση για το θέμα δίνοντας φωνή σε όλους.

Η έκθεση αποτελείται από 4 ενότητες:
1. «Εισβάλλοντας στον νανόκοσμο: αλλαγές κλίμακας, αλλαγές νόμων της φυσικής»
Στην πρώτη ενότητα ο επισκέπτης καλείται να αλλάξει την κλίμακα αναφοράς του. Αντιμέτωπος με ασυνήθιστα μεγέθη αντικειμένων, αναγκάζεται να αναλογιστεί το καθημερινό του περιβάλλον, να αμφισβητήσει τις αναφορές του και να συνειδητοποιήσει την απείρως μικρή κλίμακα των νανομετρικών στοιχείων. Έπειτα, ανακαλύπτει τους περίεργους και περιοριστικούς «νόμους» της Φυσικής, περνώντας, για παράδειγμα, μέσα από μια γραμμή από «μαλλιά»: βρίσκεται ήδη στην κλίμακα των χιλιοστών, στη θέση ενός εντόμου! Το ταξίδι στον ατομικό κόσμο έχει μόλις ξεκινήσει.

2. «Προσεγγίζοντας το θέμα: άτομα, δυνατότητες παραγωγής, όρια και προοπτικές έρευνας»
Στη δεύτερη ενότητα ο επισκέπτης βιώνει πρακτικά την επιστήμη. Μια αναδρομή στην ιστορία των επιστημών δείχνει ότι ο άνθρωπος ενδιαφερόταν πάντοτε για τα απείρως μικρά μεγέθη. Ωστόσο, η παρατήρηση αυτής της κλίμακας είναι πολύ πρόσφατη. Για την ακρίβεια, οι νανοεπιστήμες και οι νανοτεχνολογίες μόλις τώρα άρχισαν να βγαίνουν από την αποκλειστική περιοχή της έρευνας εισχωρώντας και στις κοινωνικοοικονομικές περιοχές. Ο επισκέπτης ενημερώνεται για τα αποτελέσματα της έρευνας και τις μεθόδους κατασκευής νανομετρικών αντικειμένων. Έπειτα, ανακαλύπτει πώς ερευνητές διαφορετικών τομέων εργάζονται πάνω στα ίδια επίπεδα κλίμακας για να αναπτύξουν έναν κοινό ερευνητικό εξοπλισμό.

3. «Βρίσκονται ήδη ανάμεσά μας: χαρακτηριστικά των σωματιδίων της νανοκλίμακας που οδηγούν σε εφαρμογές μακροκλίμακας, παρουσίαση πιθανών εφαρμογών, αγορές, επαγγέλματα, εταιρείες»
Η τρίτη ενότητα δείχνει ότι οι νανοτεχνολογίες χρησιμοποιούνται εμπειρικά από τη φύση και τους ανθρώπους εδώ και πολύ καιρό. Μάλιστα, κάποιες εφαρμογές είναι ήδη παρούσες στην καθημερινή μας ζωή: καλλυντικά, λάστιχα, μπογιές, υαλοκαθαριστήρες, ρακέτες του τένις, χρήσεις με σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και με ακόμη μεγαλύτερο για τον άνθρωπο στο μέλλον.

4. «Το μέλλον μας χρειάζεται; Ενδεχόμενοι κίνδυνοι, ο διάλογος επιστήμης-κοινωνίας»
Η τέταρτη ενότητα εισάγει τον επισκέπτη στις διαστάσεις των νανοτεχνολογιών. Οι επιστήμη είναι προϊόν κάποιου πολιτισμού. Οι νανοτεχνολογίες, όπως άλλες τεχνολογίες πριν από αυτές, ενίοτε δημιουργούν φόβους και ελπίδες. Εγείρουν πραγματικά ερωτήματα για τους ενδεχόμενους κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον μας. Πώς μπορούν οι πολίτες να εμπλακούν στον έλεγχο της ανάπτυξης των νανοτεχνολογιών; Η συζήτηση είναι ανοιχτή και ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει. Η άποψη των επισκεπτών αναρτάται σε έναν πίνακα και γίνεται αναπόσπαστο μέρος της έκθεσης.

Γιατί να είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας τέτοιας έκθεσης; Αυτό το νέο τεχνολογικό κύμα ξεσηκώνει ήδη πολλές διενέξεις. Οι νανοτεχνολογίες έχουν ένα τέτοιο ευρύ πεδίο εφαρμογών που τα ερωτήματα που θέτουν πηγαίνουν πέρα από τον κόσμο της έρευνας και της βιομηχανικής παραγωγής. Οι επιστήμονες, τα άτομα, οι εταιρείες, οι διεθνείς και εθνικοί θεσμοί, όλοι συζητούν και δίνουν τη γνώμη τους για το θέμα. Φιλοδοξία αυτής της έκθεσης είναι να λάβει υπ’ όψιν τον μεγαλύτερο αριθμό των επιπτώσεων της νανοτεχνολογίας και να μας κάνει να αναρωτηθούμε: Ποιοι είναι οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι; Ποιες είναι οι προφυλάξεις; Ποια ηθικά ερωτήματα εγείρουν οι νανοτεχνολογίες; Ποιες είναι οι νέες σχέσεις μεταξύ της επιστήμης και της κοινωνίας;

Στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στην Ασία, οι νανοτεχνολογίες προσελκύουν όλο και περισσότερο ενδιαφέρον και, για κάποιους ανθρώπους, θα μπορούσαν ακόμη και να είναι το επίκεντρο της επόμενης βιομηχανικής επανάστασης.

Για ομαδικές επισκέψεις σχολείων απευθύνεστε στο τηλ: 210.7282733 (10 π.μ. - 1 μ.μ., Δευτέρα έως Παρασκευή), στο φαξ: 210.7228558 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected] (από Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου)