Η έκθεση TIME του Πάνου Τσαγκάρη στην γκαλερί Kalfayan αποτελεί μια περιεκτική παρουσίαση της τελευταίας δουλειάς του καλλιτέχνη σε καμβά και χαρτί. Σύμφωνα με τις πνευματικές πρακτικές και παραδόσεις της Ανατολικής φιλοσοφίας, o Τσαγκάρης τεκμηριώνει την ουσία του χρόνου μέσα από τη διαδικασία μεταμόρφωσης στην οποία υπάγεται η ατομική και συλλογική συνείδησή μας από το σκοτάδι στο φως.

Στις μεταξοτυπίες του Τσαγκάρη, και μέσα από επανειλημμένη χρήση αντικειμένων όπως καθρέπτες και άλλα τεχνολογικά μέσα, ο καμβάς υφίσταται μια μεταμορφωτική διαδικασία, συμβολική της συνεχούς μεταβαλλόμενης πορείας που διανύουμε προς την αυτοπραγμάτωση. Διαχωρισμένα σε τρεις κατηγορίες (Body, Soul και Spirit) και βασισμένα σε μια βασική παλέτα από μαύρο, άσπρο και χρυσό, τα αποτελέσματα αποκαλύπτονται σε πίνακες που απεικονίζουν τα διαφορετικά στάδια της προσπάθειάς μας για την κατάκτηση μιας ανώτερης συνείδησης. Οι μαύροι πίνακες της σειράς Body, αντιπροσωπεύουν τα αρχικά στάδια της ανάπτυξης, όπου το ‘εγώ’ παραμένει βυθισμένο στην ύλη, ενώ οι πίνακες της σειράς Soul με τη μεικτή παλέτα από χρυσό, άσπρο και μαύρο, συμβολίζουν το αρχικό στάδιο αφύπνισης και απόδρασης από την ολότητα της ύλης. Οι χρυσοί πίνακες της σειράς Spirit από την άλλη, ενσωματώνουν το τελικό στάδιο της μετάλλαξης, εκεί όπου το ‘εγώ’ έχει κατορθώσει την πλήρη αφύπνιση και το υψηλότερο στάδιο συνειδητότητας.

Αυτή η διαδικασία μεταμόρφωσης, και η διάρκεια ολοκλήρωσής της, βασίζεται σε έναν αριθμό εξωγενών κοινωνικοπολιτικών παραγόντων, οι οποίοι απαρτίζουν το συλλογικό υποσυνείδητο που εκπροσωπείται εδώ από μια σειρά έργων σε χαρτί. Όπως και στα έργα σε καμβά, ο Τσαγκάρης επαναπροσδιορίζει υπάρχον δημοσιευμένο υλικό μέσα από μια μεταμορφωτική διαδικασία, για την παραγωγή συμβολικών αντικειμένων. Το εξώφυλλο των New York Times της 12ης Σεπτεμβίου 2001 σημαδεύει μια καίρια χρονική στιγμή, ως την εκκίνηση μιας καταρρέουσας μετάβασης στη διεθνή κοινωνικοπολιτική ιστορία. Με το παλιρροϊκό κύμα της ακόμα σε εφαρμογή, η μέρα που ακολούθησε την πτώση των Δίδυμων Πύργων συμβολίζει την αρχή μιας μακρινής και συλλογικής προσπάθειας για παγκόσμια ειρήνη και αρμονική συμβίωση. Οι αλήθειες που αναδύθηκαν από αυτό το γεγονός για την κατάσταση της οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας παγκοσμίως, ήταν και η πρώτη ένδειξη για την ανάγκη μιας άμεσης διεθνούς αφύπνισης και συνεπώς απεικονίζονται εδώ με τη μεικτή παλέτα του μαύρου, άσπρου και χρυσού, που συμβολίζει το αρχικό στάδιο επίγνωσης.

Με αυτόν τον τρόπο, η κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα ενός έθνους γίνεται μάρτυρας της παγκόσμιας ατομικής και συλλογικής πάλης για εξέλιξη, και συνδέει τη χειροπιαστή πραγματικότητα με την υποσυνείδητη διαδικασία ενώ, την ίδια στιγμή, ένα πολιτικό φαινόμενο γίνεται το μέσο μέσα από το οποίο επισημαίνεται η ανάγκη και σημασία της αυτοεπίγνωσης. Αυτή η ιδέα εκφράζεται περαιτέρω στο πολύπτυχο έργο TIME (Somewhere between God and Naught), όπου η συμβολική απόσταση μεταξύ των σταδίων από τη βασική συνείδηση μέχρι την εξελιγμένη, αποκτά έμφαση μέσα από τη χρωματική κατάταξη των έργων από το σκοτάδι στο φως, αλλά και από το μέγεθος του έργου σε μήκος που συμβολίζει τη χρονική συνθήκη μεταξύ των δύο περιστάσεων. Ο πραγματικός χώρος που καταλαμβάνει το έργο είναι ενδεικτικός της συμβολικής απόστασης, των σταδίων, που απαιτούνται για την απόκτηση της αλήθειας, ενώ ο χρόνος που απαιτείται για την απορρόφηση του ιδίου του έργου από την μια πλευρά ως την άλλη, συμβολίζει το χρονικό στοιχείο της διαδικασίας.

Μια πιο περιγραφική απεικόνιση της συμβολικής διαδικασίας της μεταμόρφωσης, βρίσκουμε και στα δίπτυχα σε καμβά του Τσαγκάρη. Σε αυτά τα έργα, ο Τσαγκάρης συνδυάζει την επαναλαμβόμενη διαδικασία της μεταξοτυπίας για να μεταφράσει οπτικά, υλικό κειμένων, από πρώτες εκδόσεις θεοσοφικής λογοτεχνίας, όπως για παράδειγμα, στο έργο Apotheosis, το “Nirvana’s Study in Synthetic Consciousness” του Arundale. Μέσα από την έμφαση που δίνεται στην έννοια του θανάτου αποκαλύπτεται η αναγκαιότητα και σημασία της σκοτεινής πλευράς της διαδικασίας προς την απόκτηση της αλήθειας, όπως και η ψευδαίσθηση του τέλους. Με αυτόν τον τρόπο το δίπτυχο ολοκληρώνει το διάλογο μεταξύ των έργων υπογραμμίζοντας όχι μόνο την απεραντοσύνη που διακατέχει τη διαδικασία προς το διαφωτισμό, αλλά και την κυρίαρχη δύναμη του χρόνου.

Info:

Πάνος Τσαγκάρης - TIME
20 Οκτωβρίου – 3 Δεκεμβρίου 2016

Επιμέλεια: Μαρία Νικολακοπούλου

Εγκαίνια: 20 Οκτωβρίου 2016, 19:00 – 21:00
Kalfayan Galleries, Χάριτος 11, Αθήνα, 10675

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα 11:00 – 15:00 | Τρίτη – Παρασκευή 11:00 – 19:00 | Σάββατο 11:00 – 15:00