Έφυγε από τη ζωή η μεγάλη γλύπτρια Άλεξ Μυλωνά

25.05.2016
Η γλύπτρια Άλεξ Μυλωνά, μια καλλιτέχνης με πλούσιο έργο, η ιδρύτρια του «Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Άλεξ Μυλωνά» στο Θησείο, έφυγε στις 25/5, πλήρης ημερών, από τη ζωή. Ανήσυχο πνεύμα, πειραματίστηκε κάθε φορά με πολλά πράγματα. Συμμετείχε ενεργά τόσο σαν γυναίκα, σαν καλλιτέχνης, σαν πνευματικός άνθρωπος και σαν πολίτης στην εποχή της. Δούλεψε σχεδόν με όλα τα υλικά και δοκίμασε τις περισσότερες τεχνικές.

Η Άλεξ Μυλωνά γεννήθηκε στην Αθήνα το 1920. Οι γονείς της, Μαρία Χαλκοκονδυλη και Θρασύβουλος Μπογδάνος, αντελήφθηκαν σε μικρή ηλικία το ταλέντο της στο σχέδιο και στα 8 της ξεκίνησε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής.

Το 1940, η Μυλωνά παντρεύτηκε τον νεαρό δικηγόρο και μετέπειτα πολιτικό Γεώργιο Μυλωνά. Το 1945 παρά το γεγονός ότι είχε ήδη δύο κορες η Μυλωνά ξεκίνησε τις σπουδές της στη Σχολή Καλών Τεχνών στο εργαστήριο του Μιχάλη Τόμπρου και πρωτοεμφάνισε τη γλυπτική της στην Πανελλήνια έκθεση του 1952 στο Ζάππειο και το 1953 στην γκαλερί «Κνωσσός» στην Αθήνα. Εν τω μεταξύ γέννησε και τον γιό (Αλέξανδρο). Και τα τρία της παιδιά ακολούθησαν το δρόμο της στην τέχνη, και είναι καταξιωμένοι καλλιτέχνες. Η Μαρία στη Ζωγραφική, η Ελένη στα μικτά μέσα και ο Αλέξανδρος στο θέατρο.

Μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωσή της έπαιξε η γνωριμία της με καλλιτέχνες της διεθνούς μοντέρνας τέχνης και η στενή της σχέση με το Παρίσι, όπου διατηρούσε εργαστήριο και περνούσε μεγάλο μέρος του χρόνου της, μετά το 1960. Επιρροές από τον Giacometti, τον Zadkine και άλλους σύγχρονους γλύπτες ανιχνεύονται στις πρώτες φάσεις των αναζητήσεών της. Η θεματολογία της παραμένει ανθρωποκεντρική, αλλά οι μορφές σχηματοποιούνται και αποκτούν εξπρεσιονιστικό χαρακτήρα, που τονίζεται από τη χρήση του μετάλλου ως βασικού υλικού.

Αργότερα, στην ώριμη δουλειά της, θα χρησιμοποιήσει υλικά όπως το τσιμέντο και, κυρίως, το μάρμαρο (λευκό ή χρωματιστό). Αντί για τα δυναμικά γωνιώδη σχήματα της προηγούμενης περιόδου, η γλυπτική της υιοθετεί τους συμπαγείς όγκους και τις λείες επιφάνειες, σε αρμονικές συνθέσεις, κατά κανόνα αφαιρετικές, με διακριτικές αναφορές σε αρχετυπικές μορφές. Παρουσίασε το έργο της σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εκπροσώπησε την Ελλάδα στην «30ή Μπιενάλε της Βενετίας» (1960, μαζί με τους Γ. Σπυρόπουλο, Α. Κοντόπουλο, Λ. Λαμέρα και Ευθ. Παπαδημητρίου), του Σάο Πάολο (1961) και στη διεθνή Μπιενάλε του Μόντρεαλ (1967). Το 1986 οργανώθηκε αναδρομική έκθεση του έργου της στην Εθνική Πινακοθήκη.

Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1990 η γλύπτρια εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα. To 2004 εγκαινιάστηκε στην Αθήνα το «Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Άλεξ Μυλωνά», όπου στεγάζεται το έργο της. Από το 2007 το κτίριο του μουσείου και το περιεχόμενό του παραχωρήθηκαν στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Το Ίδρυμα αναπτύσσει σημαντική δραστηριότητα με εκθέσεις και άλλες εικαστικές εκδηλώσεις. Το Μουσείο είναι αφιερωμένο στα έργα που η Μυλωνά δημιούργησε στη διάρκεια της πενηντάχρονης συνεπούς και παθιασμένης ενασχόλησή της με την τέχνη της: έργα σε μάρμαρο, χαλκό, σίδερο και μπρούντζο, αλλά και σχέδια και πίνακες ζωγραφικής εκτίθενται στα τρία επίπεδα του Μουσείου.

Η Άλεξ Μυλωνά «υπήρξε μια μαχητική και δυναμική γυναίκα, από τις πιο χειραφετημένες της γενιάς της και παράλληλα μια ιδιαίτερα τρυφερή και γενναιόδωρη καλλιτέχνης, δίνοντας το ενδιαφέρον και την περιέργειά της στους νεώτερους. Η σχέση της γλυπτικής με τον δημόσιο χώρο στο έργο της, όχι μόνο είναι τεκμηριωμένη ιστορικά, (ακόμα κι αν πολλά από τα δημόσια έργα που σχεδίασε δεν υλοποιήθηκαν), αλλά μαζί με τη γενιά των καλλιτεχνών που πήγαν στη Μπιενάλε της Βενετίας το ’60 τιμά τις πιο προοδευτικές και νεωτερικές τάσεις, τις πιο ριζοσπαστικές και προσωπικές εκφράσεις της γενιάς της στην Ευρώπη» σημειώνει ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, ο Ιστορικός και κριτικός της τέχνης, Ντένης Ζαχαρόπουλος.

Η κηδεία της Άλεξ Μυλωνά θα γίνει την Παρασκευή, στις 3μμ, στο Α΄Νεκροταφείο Αθηνών.