Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά και πολυπαιγμένα έργα του Georges Feydeau, ο οποίος το έγραψε σε συνεργασία με τον Γάλλο συγγραφέα Maurice Desvallieres το 1894. Ο Feydeau επιστρατεύοντας την αχαλίνωτη φαντασία και την παράλογη ματιά δημιουργεί έναν κόσμο εφιαλτικά αστείο που προκαλεί το «πρωτόγονο» γέλιο στο κοινό. Αυτή η τρίπρακτη τρελή κωμωδία, καυστική σάτιρα και κριτική της αστικής τάξης, θα παρουσιαστεί από έναν νεανικό θίασο δεκατριών ηθοποιών.
Ο σκηνοθέτης και ηθοποιός της παράστασης, Ευθύμης Μπαλαγιάννης, ιδρυτικό μέλος της εταιρίας θεάτρου ΘΕΑΣΗ, απάντησε στις ερωτήσεις μας για το Ξενοδοχείο, την ψυχανάλυση του γέλιου, και τα έργα που τον κάνουν καλύτερο άνθρωπο!
e-go: Πείτε μας λίγα λόγια για το έργο που σκηνοθετείτε και πρωταγωνιστείτε, «Ξενοδοχείον ο παράδεισος».
Στο Παρίσι, στα τέλη του 19ου αιώνα, δύο μεγαλοαστοί γείτονες και φίλοι, ο κύριος Περλέ και η Μαρσέλ, αν και παντρεμένοι και οι δύο, αποφασίζουν να «απατήσουν» τους συζύγους τους, έστω και για λίγο και καταφεύγουν στο κακόφημο «Ξενοδοχείον ο Παράδεισος». Δεν προλαβαίνουν όμως να ησυχάσουν ούτε για ένα λεπτό, αφού στο ξενοδοχείο καταφτάνουν ο Μπαγιατέ, σύζυγος της Μαρσέλ, αλλά και ο Ματίς, ένας παλιός φίλος του κυρίου Περλέ με τις τρεις -όχι και τόσο συμπαθητικές- κορούλες του. Θα προσπαθήσουν να κρυφτούν, όμως ένα σωρό ευτράπελα και γεγονότα θα στιγματίσουν την διαμονή τους εκεί!
Σε όποια κατεύθυνση κι αν στραφούν οι ήρωες σε όποιο δωμάτιο κι αν χωθούν, όποια σκάλα κι αν ανέβουν, βρίσκουν μπροστά τους ανθρώπους που δε θέλουν να συναντήσουν με τίποτα και που τους φράζουν κάθε διέξοδο…
e-go: Γιατί επιλέξατε να ανεβάσετε μια κωμωδία; Πιστεύετε ότι - ίσως και λόγω της εποχής - το γέλιο ψυχαγωγεί περισσότερο τον θεατή;
Η ψυχαγωγία και η διασκέδαση είναι δυο λέξεις τις οποίες συνήθως μπερδεύουμε. Οι περισσότεροι «χρησιμοποιούν» την κωμωδία ως μέσο διασκέδασης του κοινού. Στην δική μας περίπτωση η κωμωδία ήταν το έναυσμα για να μπορέσουμε να πούμε και κάτι παραπάνω. Θελήσαμε, να ψυχαγωγήσουμε το κοινό και όχι μόνο να το διασκεδάσουμε. Να δει μέσα από την κωμωδία και την σάτιρα μιας άλλης εποχής, τα ίδια προβλήματα και λάθη που υπάρχουν μέχρι και σήμερα. Με όχημα το γέλιο φυσικά.
e-go: Πάνω σε ποιους άξονες σκηνοθετήσατε τη συγκεκριμένη παράσταση;
Στη συγκεκριμένη παράσταση η σκηνοθεσία σχετίζεται άμεσα με την υποκριτική των ηθοποιών. Η σκηνοθεσία ουσιαστικά ήταν το μονοπάτι που δόθηκε στους ηθοποιούς για να παίξουν. Η συγκεκριμένη παράσταση απαιτεί ένα συγκεκριμένο τρόπο παιξίματος. Θα τον χαρακτήριζα «πιο υπερβολικό» απ’ ότι συνήθως. Είναι με λίγα λόγια σκηνοθεσία – παράσταση για ηθοποιούς. Μοιραία λοιπόν, η σκηνοθεσία, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από αυτό το αμφίδρομο πάρε - δώσε με τους ηθοποιούς. Και ίσως το πιο δημιουργικό…
e-go: Το ότι είστε και ηθοποιός (και μουσικός) σάς δίνει μια διαφορετική οπτική στη διαδικασία της σκηνοθεσίας;
Πιστεύω πως ναι. Μπορώ να αντιληφθώ πιο εύκολα, όντας και εγώ ηθοποιός, την διαδικασία και τον τρόπο προσέγγισης ενός ηθοποιού. Τις ανησυχίες και τα προβλήματα του. Και έτσι μπορώ να τον βοηθήσω και φυσικά να με βοηθήσει στην εξέλιξη της δημιουργίας της παράστασης. Όσο για τη μουσική, νομίζω ότι παίζει πολύ σημαντικό ρόλο πρώτα στη ζωή μου και κατ’ επέκταση στις παραστάσεις που σκηνοθετώ. Άλλωστε για μένα μια παράσταση είναι εικόνες, ήχοι, συναισθήματα άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους.
e-go: Πείτε μας τρία στοιχεία που πρέπει οπωσδήποτε να έχει ένα έργο για να σας ιντριγκάρει να το επιλέξετε.
Έργα που μου εξάπτουν τη φαντασία. Έργα που με αφοπλίζουν. Έργα που με κάνουν καλύτερο άνθρωπο.
e-go: Σαν νέος σκηνοθέτης πώς αξιολογείτε την κατάσταση στο ελληνικό θέατρο; Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι νέοι ηθοποιοί ή οι δημιουργικές ομάδες στην Ελλάδα;
Η κατάσταση στο ελληνικό θέατρο είναι πάρα πολύ δύσκολη όπως και σε όλους τους χώρους, άλλωστε. Αλλά πιστεύω πως αν έχεις πίστη, επιμονή και υπομονή μπορείς να τα καταφέρεις. Το πιο εύκολο είναι να τα παρατήσεις. Τότε σταματάει η ελπίδα και χωρίς ελπίδα δεν υπάρχει πάθος για δημιουργία. Η αλήθεια είναι ότι τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα και κάθε χρόνο γίνονται και χειρότερα, ειδικά για τους νέους καλλιτέχνες. Πιστεύω πως η μεγαλύτερη δυσκολία για τους νέους καλλιτέχνες είναι να βρεθούν άνθρωποι να πιστέψουν και κατ’ επέκταση να επενδύσουν στο όραμα τους.
e-go: Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον Σταμάτη Φασουλή;
Τον κ. Φασουλή δεν τον γνωρίζω προσωπικά. Άλλωστε την μετάφραση του έργου την είχε κάνει αρκετά χρονιά πριν. Θέλω όμως τον ευχαριστήσω θερμά για την παραχώρηση της μετάφρασης του «Ξενοδοχείον ο Παράδεισος» και να σταθώ στο γεγονός ότι υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που βοηθούν και στηρίζουν τους νέους καλλιτέχνες, στην προσπάθεια τους για δημιουργία, έμπρακτα. Ένας απ’ αυτούς είναι και ο κ. Σταμάτης Φασουλής. Τον ευχαριστώ από καρδιάς.
e-go: Αν είχατε - ιδανικά - τα χρήματα και τους ηθοποιούς και τις προσβάσεις που θα σας επέτρεπαν να ανεβάσετε όποιο έργο θα επιθυμούσατε από τη διεθνή δραματουργία, ποιο θα ήταν αυτό και γιατί;
Υπάρχουν πολλά και σπουδαία έργα στο παγκόσμιο ρεπερτόριο που θα αδικούσα πολλά αν επέλεγα μόνο ένα. Δεν έχω εμμονές με έργα. Αυτό που με ενδιαφέρει και με αφορά είναι οι συνεργασίες. Να κάνω «καλές» και δημιουργικές συνεργασίες. Νομίζω ότι αυτό έχει μεγαλύτερη σημασία…
e-go: Η αγαπημένη σας φράση από το «Ξενοδοχείον ο παράδεισος» (αν υπάρχει!)
«Αν μπορούσε να δει κάνεις την γυναίκα του δέκα χρονιά μετά…. Δεν θα την παντρευόταν ποτέ δέκα χρονιά πριν!!!!».
e-go: Μελλοντικά σχέδια;
Υπάρχουν κάποιες σκέψεις για το επόμενο βήμα αλλά δυστυχώς είναι πολύ νωρίς για να το ανακοινώσω. Ελπίζω στην επόμενη κουβέντα μας να έχω περισσότερες πληροφορίες για σας.
Χριστίνα Τσατσαράγκου
[email protected]
