Ο Γιώργος Οικονόμου, μετά τον «Ιβάν και τα σκυλιά» και το «Σέρλοκ Χολμς και ο Σκύλος των Μπάσκερβιλ» σκηνοθετεί στο θέατρο Θησείον το έργο του αμερικανού θεατρικού συγγραφέα Ντέιβιντ Άιβς «Η Αφροδίτη με τη γούνα» με τη Βίκυ Παπαδοπούλου και τον Γιώργο Παπαγεωργίου στους τολμηρούς πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Εμείς μιλήσαμε με τον Γιώργο Οικονόμου και του ζητήσαμε να ρίξει «φως» στο έργο αυτό που σίγουρα θα «εξάψει» το ελληνικό κοινό αυτόν τον θεατρικό χειμώνα...
*Το θεατρικό έργο του David Ives έγινε πρόσφατα ταινία από τον Ρομάν Πολάνσκι και θα προβληθεί στις ελληνικές αίθουσες τον χειμώνα.
e-go: Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο έργο; Ποιες οι διαφορές του από το μυθιστόρημα του Μαζόχ;
Γιώργος Οικονόμου: Το έργο του Ives μού το πρωτοανέφερε ένας Αμερικάνος φίλος ηθοποιός πριν τρία χρόνια. Μου μίλησε για ένα έργο με δύο ηθοποιούς που είχε αρχίσει να κάνει αίσθηση στο off-off Broadway. Βρήκα την αφήγηση της Αφροδίτης με τη Γούνα εξαιρετικά πρωτότυπη αλλά και τεχνικά στέρεη, τους δε χαρακτήρες γραμμένους με μεγάλη σιγουριά και σκηνική προοπτική. Το παιχνίδι των ρόλων που παίζεται επί σκηνής και η βαθιά και συχνά επικίνδυνη αναζήτηση ταυτότητος κάνουν το έργο ιδιαίτερα ενδιαφέρον.
Πυκνό σε εναλλαγές και ανατροπές με ταξίδια στον χρόνο, σε διαφορετικά πολιτιστικά δεδομένα και σε μύχια πάθη το έργο εξιστορεί άλλοτε με χιούμορ κι άλλοτε με τον πιο σκληρό ρεαλισμό τα πάθη των ηρώων δύο τουλάχιστον συγγραφέων: Του Ives και του Μαζόχ. Όλα αυτά συμβαίνουν στo πλαίσιo μιας audition κάπου στο Μανχάταν, ή στο θέατρο Θησείο. Βρήκα το έργο δελεαστικό. Με την Βίκυ Παπαδοπούλου για Βάντα και τον Γιώργο Παπαγεωργίου για Τόμας το αρχικό ενδιαφέρον μετατράπηκε σε προκλητικό στοίχημα. Οι διαφορές με το μυθιστόρημα είναι πολλές. Καταρχήν πέφτει πολύ λιγότερο ξύλο και η σεξουαλική βία και υποταγή, αν και στον πυρήνα του θεατρικού έργου, δεν μονοπωλούν αποκλειστικά το ενδιαφέρον του Ives. Η Αφροδίτη με την Γούνα είναι ένα πολύ σύγχρονο έργο που χρησιμοποιεί ως εφαλτήριο κείμενο το μυθιστόρημα του Μαζόχ για να αφηγηθεί μια ιστορία ανάμεσα στην καθημερινότητα και τον μύθο. Αναφέρεται δε εξ ίσου στα άδυτα του θεατρικού παιχνιδιού και το παιχνίδι των ρόλων όσο και στο λίμπιντο και την διαστροφή.
e-go: Ποια θέματα πραγματεύεται η «Αφροδίτη με τη γούνα»;
Γ.Ο.: Ο πυρήνας του έργου είναι η αναζήτηση της αληθινής ταυτότητας. Την σήμερον ημέρα της πλήρους και ανεξέλεγκτης διάχυσης του εαυτού μέσα από ανεξέλεγκτα κανάλια δήθεν επικοινωνίας, αυτό είναι το πιο φλέγον θέμα. Διεθνώς. Κατόπιν αυτού, η Αφροδίτη με τη Γούνα πραγματεύεται το θέατρο, την εξουσία, τον ερωτισμό, την λεγόμενη σεξουαλική διαστροφή, τις σχέσεις των φύλων, τον ρομαντισμό του 19ου αιώνα, τον ρομαντισμό του 21ου αιώνα, την ανάγκη για δουλειά, την ανάγκη για αναγνώριση και άλλα συναφή. Βέβαια η Αφροδίτη με τη Γούνα δεν είναι δοκίμιο. Είναι ένα θεατρικό έργο με αναφορά σε ένα μυθιστόρημα του Λεοπόλδου Φον Σαχερ-Μαζόχ.
e-go: Υπάρχει ακόμα η μάχη των φύλων ή έχει διαφοροποιηθεί στις μέρες μας;
Γ.Ο.: Η μπούργκα είναι προνόμιο ή καταδίκη της γυναίκας; Κατά τον Μαζόχ , που για τα δεδομένα της εποχής του ήταν ταγμένος και οξυδερκής φεμινιστής, η μάχη των φύλων είναι και παραμένει αιώνια. Σίγουρα έχει διαφοροποιηθεί στις μέρες μας, κυρίως πολιτικοκοινωνικά. Όλοι έχουμε μια εικόνα των αυτονόητων κατακτήσεων των γυναικών σε κάποιες κοινωνίες, αλλά και της αδιανόητης βίας και καταπίεσης που υφίστανται σε κάποιες άλλες. Αλλά ακόμα και στην πλειοψηφία των ‘ προηγμένων’ χωρών ο δρόμος προς την απόλυτη ισότητα είναι πολύ μακρύς. Πόσες γυναίκες συμμετέχουν στην Βουλή, ή στην κυβέρνηση της Ελλάδας.
Όσο αφορά στον προσωπικό χώρο, εκεί κανόνας δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως θέμα και παιχνίδι, άλλοτε συναινετικό κι άλλοτε όχι. Υπάρχουν ρόλοι, ταμπού και παραδόσεις. Το θέμα είναι τεράστιο, ιδιαίτερα ενδιαφέρον και ανεξάντλητο.
Πάντα μου άρεσε η ατάκα του Woody Allen στην δική του Αφροδίτη : Αρχηγός παιδί μου στο σπίτι είναι ο μπαμπάς, και κάνουμε πάντα ότι αποφασίζει η μαμά.
e-go: Που συναντά το κείμενο του David Ives τους αρχαίους τραγικούς και πιο συγκεκριμένα τον Ευριπίδη και τις Βάκχες του;
Γ.Ο.: Εκεί που το θέατρο συναντάει την ουσία του και η ανθρώπινη φύση την απόλυτη μοίρα της.
e-go: Ποιες είναι οι αγαπημένες σας ατάκες από αυτό το έργο;
Γ.Ο.: Ειλικρινά δεν έχω αγαπημένες ατάκες. Το έργο είναι εξαιρετικά καλογραμμένο (και καλομεταφρασμένο) αλλά δεν θα ήθελα να απαριθμήσω ατάκες. Τα λόγια που λένε οι ηθοποιοί είναι μέρος της δράσης των χαρακτήρων. Είναι εργαλεία για την επίτευξη των στόχων τους. Έτσι τα βλέπω εγώ τουλάχιστον. Εκτός περιεχομένου και σκηνικής δράσης είναι μόνο λόγια.
e-go: Στο έργο η ηρωίδα λέει ότι «ξέρει από σαδομαζό, στο θέατρο δουλεύει....» Σχολιάστε
Γ.Ο.: Στα προσόντα του έργου είναι πως αντιμετωπίζει τον χώρο του θεάτρου χωρίς καμιά τάση ωραιοποίησης αλλά με ελαφράδα και χιούμορ. Δεν πιστεύω καθόλου πως το θέατρο είναι ο πλέον σαδομαζό ή καβαλιστικός επαγγελματικός και καλλιτεχνικός χώρος. Αλλά μας διασκεδάζει μια τέτοια οργιώδης εικόνα και σίγουρα τραβάει πολλούς υποψήφιους θύτες και πολλά υποψήφια θύματα...
e-go: Πιστεύετε ότι όλοι ζούμε για τα παιχνίδια εξουσίας; Όχι αναγκαστικά με την θέλησή μας, αλλά ναι.
Γ.Ο.: Δεν νομίζω πως όλοι ζούμε για τα παιχνίδια εξουσίας , αλλά θέλοντας ή μη, όλοι βρισκόμαστε μες στο γήπεδο. Είτε συμμετέχουμε άμεσα και συνειδητά, είτε εισπράττουμε τον αντίκτυπο και τα αποτελέσματα των συγκρούσεων, είμαστε όλοι μες το παιχνίδι. Είμαστε κοινωνικά και πολιτικά όντα και ως εκ τούτου δεν γλυτώνουμε. Προσωπικά τα απεχθάνομαι τα παιχνίδια εξουσίας, αλλά μεγαλώνοντας έμαθα να μην τα αποφεύγω πάση θυσία.
e-go: Πιστεύετε πως υπάρχει «μαγεία» στις δύσκολες αυτές ημέρες που διανύουμε; Στις ανθρώπινες σχέσεις, στην κοινωνία, αλλά και στην καθημερινότητά μας.
Γ.Ο.: Ο έρωτας είναι μαγεία, η ουσιαστική φιλανθρωπία είναι μαγεία, το βλέμμα ενός παιδιού είναι μαγεία. Ένας στίχος του Καβάφη, μια μελωδία του Σοπέν, μια ζωγραφιά του Ματίς, ένα χαμόγελο, το κλείσιμο ενός ματιού την κατάλληλη στιγμή, όλα αυτά και άλλα πολλά είναι μαγεία.
Μαγικές λύσεις και μάγοι όμως δεν υπάρχουν. Αυτά είναι ταχυδακτυλουργίες. Απατεωνιές.
Γεωργία Οικονόμου
