Οι «Πτυχιούχοι» του Χρήστου Βακαλόπουλου, κινηματογραφιστή, κριτικού κινηματογράφου, συγγραφέα και ραδιοφωνικού παραγωγού, παρουσιάζονται για δεύτερη χρονιά στο 104, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση της νεαρής Βάσιας Ατταριάν*.
Έρωτες, μουσικές, ανησυχίες, απίθανες στιχομυθίες, προδοσίες και ελπίδες εναλλάσονται σε ένα απίθανο γαϊτανάκι που τα άγχη και οι ανησυχίες των πτυχιούχων αναμετρώνται με τη χαρά και την αισιοδοξία τους στην μεταπολιτευτική Ελλάδα, τα ερείπια της οποίας αντικρίζουμε σήμερα.
Η Βάσια Ατταριάν μας μίλησε αναλυτικά για την παράσταση αυτή, για το «συλλογικό» της ανέβασμα, αλλά για και τη σύνδεσή της με το σήμερα…
e-go: Πείτε μας λίγα λόγια για τους Πτυχιούχους;
Οι Πτυχιούχοι, είναι οι τελευταίοι μήνες πριν δώσουν το τελευταιο μάθημα για πτυχίο ο Μάρκος Μπάρδας και ο Σήφης Σουρώδης. Λίγο πριν πάρουν πτυχίο ο χρόνος απλώνει ξαφνικά και το παρελθόν μπλέκεται με το μέλλον. Οι γυναίκες, η πολιτική, το σινεμά, ο έρωτας, η Αθήνα της μεταπολιτευσης, η μουσική συνθέτουν το παζλ αυτού του συνειρμικού μυθιστορήματος του Χρήστου Βακαλόπουλου. Ο Βακαλόπουλος στους πτυχιούχους με αφορμή το πτυχίο που πλησιάζει μιλάει για όλα όσα βαραίνουν τη γενιά του, τη γενιά πριν από τη γενιά του και μελαγχολεί για τις γενιές που ακολουθούν.
e-go: Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με το βιβλίο αυτό του Χρήστου Βακαλόπουλου;
Γιατί με γοήτευσε η γραφή του, το συνειρμικό ύφος του, η σχέση του με το χρόνο, με την πολιτική (με την ευρεία έννοια της λέξης), με την πραγματικότητα που θέτει υπό αμφισβήτηση συνεχώς, γιατί παρ' όλο που μιλάει για τη γενιά της μΟι εταπολίτευσης και την Ελλάδα του τότε, μοιάζει όσο ποτέ σημερινή και αιώνια η κάθε του αναρώτηση και απογοήτευση για το αβέβαιο μέλλον μετά από το "πτυχίο"….
e-go: Στο σημείωμά σας διαβάζουμε πως η παράσταση αυτή είναι μία καθαρά συλλογική δουλειά. Πως ενεπλάκησαν οι ηθοποιοί στο στήσιμό της και πόσο αυτό επηρέασε τη σκηνοθεσία σας;
Είναι συλλογική, γιατί η διασκευή έγινε στην πρόβα και ο κάθε ένας από μας πρότεινε ιδέες κομμάτια, συνδέσεις με τον εαυτό του και την προσωπική του πραγματικότητα. Είναι συλλογική, γιατί η σκηνοθεσία δεν ήταν οργανωμένη από πριν, αλλά προέκυπτε από τις κουβέντες και τα πειράματα στην πρόβα. Οι εικόνες γεννιόντουσαν από όλους μας. Οι ηθοποιοί στην προκειμένη περίπτωση, ήταν συνεργάτες σε όλα τα επίπεδα και κάθε απόφαση προέκυπτε μέσα από συζητήσεις μεταξύ μας. Πολλές στιγμές, πάρα πολλές ήταν οι ίδιοι που όριζαν πώς θα πάει παρακάτω η δομή, η αισθητική και η "ιστορία".
e-go: Ποιους ή τι συμβολίζουν οι Πτυχιούχοι;
Δεν συμβολίζουν ένα πράγμα. Ούτε συμβολίζουν το ίδιο για τον καθένα από μας που ενεπλάκη με τη δημιουργία της παράστασης. Για μένα οι Πτυχιούχοι συμβολίζουν αυτούς τους ανθρώπους που βρίσκονται σε ένα μεταίχμιο τόσο προσωπικό και εσωτερικό όσο και κοινωνικό και εξωτερικό. Είναι όλοι αυτοί που αλλάζουν φάση ζωής χωρίς να ξέρουν πως και γιατί, πως πέρασε ο καιρός, που παλεύουν να επαναπροσδιορίσουν τη μνήμη τους και βλέπουν το παρελθόν σαν να φοράει κουκούλα στο κεφάλι και απειλεί τους περαστικούς. Είναι αυτοί που ζουν σε μια πόλη, χώρα, ήπειρο που βουλιάζει και το συνειδητοποιούν, αλλά η δική τους πραγματικότητα είναι εξίσου μεγάλη και σημαντική και δεν ξέρουν τι να πρώτο αντιμετωπίσουν… είναι αυτοί που μελαγχολούν που ο χρόνος δε στέκεται επιεικής ούτε με την πόλη τους ούτε με τους ίδιους, αυτοί που μελαγχολούν που η ταινία έχει ορισμένη διάρκεια και πρέπει να βγουν από το σινεμά όταν ανάψουν τα φώτα…
e-go: Πόσο μπορεί να αγγίξει το κείμενο του Βαλακόπουλου τον σύγχρονο Έλληνα;
Ο Βακαλόπουλος θίγει ερωτήματα που είναι πάντοτε ζωντανά: είναι η παιδική ηλικία το τέρμα; Γιατί το σινεμά είναι πιο γοητευτικό από την ίδια τη ζωή; Υπάρχει ένα νησί; Μα παραλία; Και τώρα τι θα κάνουμε;
Και πολλά ακόμη… Κι ύστερα μιλάει για τη μεταπολιτευτική Ελλάδα, τα ερείπια της οποίας αντικρίζουμε σήμερα. Και αυτά τα ερείπια ο Βακαλόπουλος τα αναγνωρίζει γύρω του στην Αθήνα του 80...
e-go: Τι ετοιμάζετε για το μέλλον;
Οι Πτυχιούχοι θα παιχτούν για ένα μήνα στο 104 Πέμπτη με Κυριακή… Όλη την υπόλοιπη χρονιά θα συνεργάζομαι με την ομάδα Blitz στην περιοδεία τους στην Ευρώπη ως βοηθός σκηνοθέτη. Υπάρχουν σχέδια για μια επόμενη παράσταση (και πολλές πολλές ιδέες) αλλά δεν ξέρω αν οικονομικά θα μπορέσω να τα υλοποιήσω…
*Η Βάσια Ατταριάν γεννήθηκε το 1989 στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Καποδιστριακού Πανεποστημίου Αθηνών. Από το 2008 συνεργάζεται ως βοηθός σκηνοθέτη με τους Αργύρη Ξάφη (Το δρακούδι), Βασίλη Μαυρογεωργίου (Εγώ Ελπίζω να τη βολέψω), Βασίλη Μαυρογεωργίου - Κώστα Γάκη (Τα λιοντάρια, Μια τεράστια Έκρηξη, Ο Έμπορος της Βενετίας), Κώστα Γάκη (Κατσαρίδα, Το αγόρι με τη βαλίτσα, Χωρίς μουσική, Ο διχοτομημένος Υποκόμης, Η Σκάλα, Δεν μιλάμε γι’ αυτά, Μετρημένες Μέρες), ομάδα Blitz (Δον Κιχώτης - Φεστιβάλ Αθηνών 2012, περιοδεία στη Γαλλία και τη Γερμανία με τα έργα Δον Κιχώτης, Guns! Guns! Guns!, Late night, 2013-2014). Toν Ιανουάριο του 2012 παρουσίασε την πρώτη της σκηνοθετική δουλεια στο 104 "Γιατί σκότωσα την καλύτερή μου φίλη".
Γεωργία Οικονόμου
