Για πρώτη φορά οι βραχείες λίστες για τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας που ανακοινώθηκαν χθες από το ΥΠΠΟΤ συνοδεύονται από εκθέσεις των επιτροπών οι οποίες τεκμηριώνουν τις επιλογές τους και σκιαγραφούν τις τάσεις της λογοτεχνικής παραγωγής.
«Αιχμή του δόρατος της ελληνικής λογοτεχνίας» για το 2012 χαρακτηρίζει η επιτροπή το διήγημα. Η ποιότητα των βιβλίων από τα οποία έγινε η τελική επιλογή των επτά προκριθέντων συλλογών και αφηγημάτων έκανε δύσκολη την τελική ψήφο. Ετσι, το βραβείο διεκδικούν οι: Θανάσης Βαλτινός, Μιχάλης Γκανάς, Αλέξανδρος Ισαρης, Αχιλλέας Κυριακίδης, Βάσω Νικολοπούλου, Χρήστος Οικονόμου και Ελεωνόρα Σταθοπούλου.
Η ποίηση, ως προς την εκδοτική παραγωγή της, δεν φαίνεται να επηρεάζεται από την κρίση. Εξακολουθεί να υπερτερεί σε τίτλους, χωρίς αυτό να σημαίνει και αντίστοιχη ποιότητα. Οι οκτώ υποψήφιοι είναι γνωστά πρόσωπα της γενιάς του '70 και τα υποψήφια έργα τους διακρίνονται από «άρτια καλλιτεχνική επεξεργασία του υλικού και επαρκή δραματική εξέλιξη»: Νάσος Βαγενάς, Γιώργος Βέης, Γιάννης Κοντός, Χριστόφορος Λιοντάκης, Γιώργος Μαρκόπουλος, Θανάσης Μαρκόπουλος, Κώστας Μαυρουδής και Αργύρης Χιόνης.
Το μυθιστόρημα-ντοκουμέντο, το οποίο βρίσκεται σε άνθηση σε ολόκληρο τον κόσμο, έχει συνεπάρει και τους Ελληνες συγγραφείς, όπως εκτιμάται. Τα περισσότερα από τα επτά επιλεχθέντα βιβλία ανταποκρίνονται στον παράδοξο συγκερασμό μυθοπλασίας με πραγματικά πρόσωπα ή γεγονότα. Υποψήφιοι είναι οι: Κώστας Ακρίβος, Θόδωρος Γρηγοριάδης, Μάρω Δούκα, Ιωάννα Καρυστιάνη, Θωμάς Κοροβίνης, Γιάννης Μακριδάκης και Αμάντα Μιχαλοπούλου.
Α. ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
ΔΙΗΓΗΜΑ-ΝΟΥΒΕΛΑ
1. Θανάσης Βαλτινός για το έργο του «Ο τελευταίος Βαρλάμης», εκδόσεις Εστία.
2. Μιχάλης Γκανάς για το έργο του «Γυναικών : Μικρές και πολύ μικρές ιστορίες», εκδόσεις Μελάνι.
3. Αλέξανδρος Ίσαρης για το έργο του «Βίνκελμαν ή το πεπρωμένο», εκδόσεις Κίχλη.
4. Αχιλλέας Κυριακίδης για το έργο του «Κωμωδία», εκδόσεις Πόλις.
5. Βάσω Νικολοπούλου για το έργο της «Βασιλική», εκδόσεις Πόλις.
6. Χρήστος Οικονόμου για το έργο του «Κάτι θα γίνει, θα δεις», εκδόσεις Πόλις.
7. Ελεωνόρα Σταθοπούλου για το έργο της «Καλό αίμα, κακό αίμα», εκδόσεις Εστία.
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
1. Κώστας Ακρίβος για το έργο του «Ποιος θυμάται τον Αλφόνς», εκδόσεις Μεταίχμιο.
2. Θεόδωρος Γρηγοριάδης για το έργο του «Ο παλαιστής και ο δερβίσης», εκδόσεις Πατάκη.
3. Μάρω Δούκα για το έργο της «Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ», εκδόσεις Πατάκη.
4. Ιωάννα Καρυστιάνη για το έργο της «Τα σακιά», εκδόσεις Καστανιώτη.
5. Θωμάς Κοροβίνης για το έργο του «Ο γύρος του θανάτου», εκδόσεις Άγρα.
6. Γιάννης Μακριδάκης για το έργο του «Ήλιος με δόντια», εκδόσεις Εστία.
7. Αμάντα Μιχαλοπούλου για το έργο της «Πώς να κρυφτείς», εκδόσεις Καστανιώτη.
ΠΟΙΗΣΗ
1. Νάσος Βαγενάς για το έργο του «Στη Νήσο των Μακάρων», εκδόσεις Κέδρος.
2. Γιώργος Βέης για το έργο του «Μετάξι στον κήπο», εκδόσεις Ύψιλον.
3. Γιάννης Κοντός για το έργο του «Η στάθμη του σώματος», εκδόσεις Μεταίχμιο.
4. Χριστόφορος Λιοντάκης για το έργο του «Στο τέρμα της πλάνης», εκδόσεις Καστανιώτη.
5. Γιώργος Μαρκόπουλος για το έργο του «Κρυφός κυνηγός», εκδόσεις Κέδρος.
6. Θανάσης Μαρκόπουλος για το έργο του «Μικρές ανάσες», εκδόσεις Μελάνι.
7. Κώστας Μαυρουδής για το έργο του «Τέσσερις εποχές», εκδόσεις Κέδρος.
8. Αργύρης Χιόνης για το έργο του «Ό,τι περιγράφω με περιγράφει – Ποίηση δωματίου», εκδόσεις Γαβριηλίδης.
ΔΟΚΙΜΙΟ-ΚΡΙΤΙΚΗ
1. Στέση Αθήνη για το έργο της «Όψεις της νεοελληνικής αφηγηματικής πεζογραφίας, 1700-1830», εκδόσεις Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.) Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών.
2. Βενετία Αποστολίδου για το έργο της «Τραύμα και μνήμη - : Η πεζογραφία των πολιτικών προσφύγων», εκδόσεις Πόλις
3. Δημήτρης Αρβανιτάκης για το έργο του «Στο δρόμο για τις Πατρίδες - : Η Ape italiana a Londra, ο Ανδρέας Κάλβος, η ιστορία», εκδόσεις Μουσείο Μπενάκη.
4. Γεωργία Γκότση για το έργο της «"Η διεθνοποίησις της φαντασίας" - : Σχέσεις της ελληνικής με τις ξένες λογοτεχνίες τον 19ο αιώνα», εκδόσεις Gutenberg.
5. Aλέξης Ζήρας για το έργο του «Όψεις της κυπριακής πεζογραφίας 1900-2000», εκδόσεις Πάπυρος Εκδοτικός Οργανισμός Αίπεια.
6. Σάββας Μιχαήλ για το έργο του «Γκόλεμ ή περί υποκειμένου και άλλων φαντασμάτων», εκδόσεις Άγρα.
7. Τζίνα Πολίτη για το έργο της «Η δοκιμασία της ανάγνωσης», εκδόσεις Άγρα.
ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
1. Mιχάλης Γεννάρης για το έργο του «Πρίγκιπες και δολοφόνοι», εκδόσεις Ίνδικτος.
2. Ανέστης Μελιδώνης για το έργο του «Αστέρια από χαρτί», εκδόσεις Γαβριηλίδης.
3. Στέφανος Παπαδημητρίου για το έργο του «Δυσλεκτικό στόμα δίγλωσσων τεράτων», εκδόσεις Ηριδανός.
4. Θοδωρής Ρακόπουλος για το έργο του «Φαγιούμ», εκδόσεις Μανδραγόρας.
5. Γιάννης Χριστοδούλου για το έργο του «Επί ματαίω», εκδόσεις Γαβριηλίδης.
ΧΡΟΝΙΚΟ-ΜΑΡΤΥΡΙΑ
1. Γεράσιμος Αλεξάτος για το έργο του «Οι Έλληνες του Γκαίρλιτς 1916-1919», εκδόσεις Αφοί Κυριακίδη.
2. Γιώργος Χ. Θεοχάρης για το έργο του «Δίστομο - : 10 Ιουνίου 1944 - Το ολοκαύτωμα», εκδόσεις Σύγχρονη Έκφραση.
3. Αθηνά Κακούρη για το έργο της «Με τα χέρια σταυρωμένα…», εκδόσεις Πατάκη.
4. Καρίνα Λάμψα [και] Ιακώβ Σιμπή για το έργο «Η ζωή απ' την αρχή - : Η μετανάστευση των Ελλήνων Εβραίων στην Παλαιστίνη (1945-1948)», εκδόσεις Αλεξάνδρεια.
5. Μαίρη Μικέ για το έργο «Αλληλογραφία Νίκου Καββαδία – Μ. Καραγάτση», εκδόσεις Άγρα.
6. Νίκος Μπίστης για το έργο του «Προχωρώντας και αναθεωρώντας», εκδόσεις Πόλις.
7. Φώτης Τερζάκης για το έργο του «Η αυλακιά του Ρεμπώ - : Τρία ταξίδια», εκδόσεις Πανοπτικόν.
Β. ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
α) Βραχεία λίστα για τη μετάφραση έργου ξένης λογοτεχνίας στα ελληνικά
1. Τζαν Μόρις, Βενετία, μετάφραση Άρης Μπερλής, Πάπυρος
2. Εντμόν και Ζυλ ντε Γκονκούρ, Ζερμινί Λασερτέ, μετάφραση Έφη Κορομηλά, Νεφέλη
3. Χέρτα Μύλερ, Ο άγγελος της πείνας, μετάφραση Γιώτα Λαγουδάκου, Καστανιώτης
4. Μίλαν Κούντερα, Η συνάντηση, μετάφραση Γιάννης Η. Χάρης, Εστία
5. Στεφάν Μαλλαρμέ, Ίγκιτουρ ή η τρέλα του Ελμπενόν / Μια ζαριά ποτέ δεν θα καταργήσει το τυχαίο, μετάφραση Μαρία Ευσταθιάδη, Γαβριηλίδης
6. Φρανσουά Βιγιόν, Μπαλλάντες και άλλα ποιήματα, μετάφραση Μαρία Υψηλάντη, στιγμή
7. Ντ. Χ. Λώρενς, Quetzalcoatl. Το πλουμιστό ερπετό, μετάφραση Γιώργος Μπλάνας, Νεφέλη
8. Κάρλος Φουέντες, Η ήσυχη συνείδηση, μετάφραση Αμαλία Ρούβαλη, Τυπωθήτω
9. Ρίτσαρντ Φορντ, Η χώρα όπως είναι, μετάφραση Σπύρος Τσούγκος, Πατάκης
β) Βραχεία λίστα για την απόδοση έργου της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στα νέα ελληνικά
1. Αισχύλου Προμηθέας Δεσμώτης, μετάφραση Ε. Βαροπούλου, Νεφέλη
2. Ευριπίδη Ορέστης, μετάφραση Σ. Πασχάλης, Νεφέλη
3. Ομήρου Ιλιάς, μετάφραση Δ. Ν. Μαρωνίτης, Άγρα
Υπενθυμίζεται ότι η σύνθεση των αρμοδίων επιτροπών έχει ως εξής:
1. Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας
Νίκος Δαββέτας, Κριτικός Λογοτεχνίας και Συγγραφέας, ως Πρόεδρος
Λίζυ Τσιριμώκου, Καθηγήτρια του Α.Π.Θ., ως Αντιπρόεδρος
Χρήστος Αστερίου, Συγγραφέας
Άννα Καρακατσούλη, Επίκ. Καθηγήτρια του Ε.Κ.Π.Α.
Δημήτρης Καργιώτης, Επίκ. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Τίνα Μανδηλαρά, Κριτικός Λογοτεχνίας
Ανδρέας Μήτσου, Συγγραφέας
Δημήτρης Μίγγας, Συγγραφέας
Λίνα Πανταλέων, Κριτικός Λογοτεχνίας
2. Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνικής Μετάφρασης
Τάκης Καγιαλής, Αναπλ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ως Πρόεδρος
Τιτίκα Δημητρούλια, Κριτικός Λογοτεχνίας, Επικ. Καθηγήτρια Α.Π.Θ., ως Αντιπρόεδρος
Αναστασία Αντωνοπούλου, Αναπλ. Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.
Μάρθα Βασιλειάδη, Λέκτωρ Α.Π.Θ.
Αθηνά Δημητριάδου, Μεταφράστρια
Τόνια Κοβαλένκο, Μεταφράστρια και Ποιήτρια
Αλεξάνδρα Λιανέρη, Επίκ. Καθηγήτρια Α.Π.Θ.
Αργυρώ Μαντόγλου, Κριτικός Λογοτεχνίας και Μεταφράστρια
Μαρία Παπαδήμα, Αναπλ. Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.