Ο αισθησιακός μινιμαλισμός του Karim Rashid

18.03.2011
Ξεκίνησε άφραγκος στα 33 του στη Νέα Υόρκη, ενσαρκώνοντας έτσι με σύγχρονο τρόπο το αμερικανικό όνειρο. Ο λόγος για τον Karim Rashid, τον εφευρέτη της λέξης «designocracy», η οποία εκφράζει την τάση του εκδημοκρατισμού στο ντιζάιν.

Ξεκίνησε άφραγκος στα 33 του στη Νέα Υόρκη, ενσαρκώνοντας έτσι με σύγχρονο τρόπο το αμερικανικό όνειρο. Ο λόγος για τον Karim Rashid, έναν από τους σημαντικότερους designers προϊόντων, επίπλων και εσωτερικών χώρων στην Αμερική, από τα χέρια του οποίου έχουν περάσει 3.000 και πλέον σχέδια.

Για το έργο του έχει τιμηθεί με 35 διεθνή βραβεία.

Γεννηθήκατε στο Κάιρο, μεγαλώσατε στον Καναδά και κάνατε τις μεταπτυχιακές σας σπουδές στην Ιταλία. Τώρα κατοικείτε στη Νέα Υόρκη, όπου διευθύνετε το στούντιό σας. Ηταν δύσκολο το ξεκίνημα στη Νέα Υόρκη, στα 33 σας;

Η καριέρα μου άρχισε πραγματικά το 1993, όταν μετακόμισα στη Νέα Υόρκη. Τώρα είμαι 50 και αυτοαπασχολούμενος επί 17 χρόνια. Πριν από αυτό δούλεψα σε ένα γραφείο ντιζάιν στο Τορόντο, όπου για 7 χρόνια έκανα projects καθαρά βιομηχανικού ντιζάιν: Μηχανές, ιατρικό εξοπλισμό, μηχανοκίνητα εργαλεία, ταχυδρομικές θυρίδες για το καναδέζικο ταχυδρομείο. Απογοητεύτηκα από το επάγγελμα. Οι εταιρείες δεν σέβονταν το ντιζάιν και ο κόσμος δεν το είχε αγκαλιάσει, όπως σήμερα. Ετσι, σταμάτησα για δύο χρόνια γιατί είχα βαρεθεί.

Τα πράγματα, όμως, είναι εντελώς διαφορετικά σήμερα...

Αυτήν τη στιγμή δουλεύω σε 35 χώρες πάνω σε 75 projects και νιώθω σαν να ξεκινάω μόλις τώρα. Πιστεύω ότι σχεδιάζω αντικείμενα που ο κόσμος τα θέλει και τα αγαπάει. Δεν παράγω ένα ντιζάιν εσωστρεφές, απόμακρο, άσχετο με αυτό που θέλει ο κόσμος.

Πώς επηρέασε η προέλευσή σας το επάγγελμά σας;

Είμαι κατά ένα τέταρτο Ιρλανδός, Αγγλος, Αλγερινός και Αιγύπτιος, και μιλάω διάφορες γλώσσες. Νομίζω ότι ως Αμερικανός designer έκανα το ντιζάιν πιο casual, πιο «δημοκρατικό» και πιο άνετο. Η ευρωπαϊκή επιρροή στην ανατροφή μου είναι αυτό που βγαίνει στη ρομαντική και ποιητική πλευρά μου. Η Μέση Ανατολή εκφράζεται στην παθιασμένη και ερωτική πλευρά μου, και η βρετανική στην πραγματιστική και επιχειρηματική. Αλλά είμαι πολίτης του κόσμου, χωρίς προκαταλήψεις όσον αφορά την τάξη ή τη φυλή.

Πώς μπορεί το ντιζάιν να είναι προσιτό στις μάζες;

Εχω εφεύρει τη λέξη designocracy, η οποία εκφράζει την τάση του εκδημοκρατισμού στο ντιζάιν. Πριν από 25 χρόνια, ενώ σχεδίαζα προϊόντα για εταιρείες όπως οι Black & Decker, Toshiba και Brita, συνειδητοποίησα ότι όλα τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης οφείλουν να έχουν σωστό σχεδιασμό, να είναι φτηνά και προσιτά. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν γίνεται να έχουμε προϊόντα πολυτελείας, αλλά τα καθημερινής χρήσης πρέπει να είναι όμορφα, υψηλών επιδόσεων, ενδιαφέροντα και απολαυστικά. Αυτό είναι το πρωταρχικό concept της μαζικής παραγωγής και της βιομηχανικής επανάστασης.

Εχετε δημοσιεύσει τέσσερα βιβλία από το 2001. Πιστεύετε ότι η συγγραφή είναι ανώτερη από τις άλλες τέχνες;

Οχι, όλες οι τέχνες είναι ίσες. Ζούμε σε έναν κόσμο ο οποίος έχει ανάγκη από την ομορφιά, είτε αυτή προέρχεται από το ντιζάιν είτε από τη μουσική είτε από το γράψιμο.

Με ποιες λέξεις θα χαρακτηρίζατε τη δουλειά σας;

Αισθησιακός μινιμαλισμός.

Λέτε ότι αλλάξατε την αισθητική του σχεδιασμού προϊόντων και τη φύση της καταναλωτικής κουλτούρας. Πώς κατορθώσατε να το επιτύχετε;

Σήμερα ο designer φέρει μια δεδομένη ευθύνη. Ξέρει την κατάληξη ενός προϊόντος, τη διάρκεια ζωής ενός project και τις επιπτώσεις που έχει το προϊόν ή το υλικό στο περιβάλλον. Ξεκινάω πάντα έχοντας αυτά κατά νου. Με αυτήν τη φιλοσοφία, τα έχω καταφέρει πολλές φορές. Τα αντικείμενα που σχεδιάζω καθορίζουν την αγορά. Εχω δουλέψει με εταιρείες για να βελτιώσω την παραγωγή και να αναβαθμίσω την ποιότητα των προϊόντων τους. Λειτουργώ σαν «επιμελητής» του σχεδιασμού, άρα και της κουλτούρας του υλικού μας κόσμου.

Πώς θα σχολιάζατε το χαρακτηρισμό σας ως πιο διάσημου σχεδιαστή της Αμερικής;

Δεν με απασχολεί η φήμη. Οπως σε όλα τα επαγγέλματα, θα πρέπει να εστιάσεις σε αυτό όπου είσαι καλός και να ξεχάσεις αυτό στο οποίο δεν είσαι καλός. Επιπλέον, χρειάζεσαι ταλέντο, καρτερικότητα, συνέπεια και πειθαρχεία. Οπως έλεγε η Εντίθ Πιαφ, «χρησιμοποίησε τα λάθη σου, χρησιμοποίησε τις ατέλειές σου και θα γίνεις σταρ».

ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ