Από τον Aγγελο Βιαννίτη

Βάλε κουφέτα κάτω από το μαξιλάρι σου για να δεις ποιον θα πάρεις! Λαϊκές δοξασίες και προκαταλήψεις, θα πουν κάποιοι από εσάς. Μπορεί να είναι έτσι, αλλά σίγουρα υπάρχει και μια δόση αλήθειας σε όλα αυτά, αφού ουσιαστικά μιλάμε για τεχνικές εγκοίμησης και ψυχανάλυσης! Το έθιμο είναι αρκετά γνωστό σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και συνηθίζεται ακόμα και σήμερα: οι νέες κοπέλες, που θέλουν να μάθουν ποιον θα παντρευτούν, βάζουν κάτω από μαξιλάρι τους κουφέτα από έναν πρόσφατο γάμο, στον οποίο ήταν καλεσμένες, και με αυτόν τον τρόπο προσδοκούν να δουν ένα όνειρο που θα τους αποκαλύψει ποιος θα είναι αυτός που θα παντρευτούν. Όμως, πράγματι μπορούν τα όνειρα να αποκαλύψουν ένα σύντροφο ζωής;

Αλήθεια ή προκατάληψη; Γνωρίζουμε ότι τα όνειρα πολλές φορές έχουν δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα που βασανίζουν τους ανθρώπους. Βραβευμένοι επιστήμονες, όπως ο φυσικός Νιλς Μπορς και ο χημικός Κέκουλε, εφευρέτες όπως ο Έντισον κ.ά., έχουν ανακοινώσει ότι μέσα από ένα όνειρο βρήκαν την απάντηση σ’ αυτό που έψαχναν. Γνωρίζουμε, επίσης, ότι όλοι οι πολιτισμοί που άνθησαν σ’ αυτόν τον πλανήτη γοητεύτηκαν από αυτό το χαρακτηριστικό γνώρισμα των ονείρων να μας επιτρέπουν κάποιες φορές να ρίχνουμε κρυφές ματιές στο μέλλον. Αν και υπάρχουν πολλές θεωρίες για το πώς λειτουργεί η προγνωστική διάσταση των ονείρων, οι οποιές δεν μπορούν να αποδειχτούν, δεν υπάρχει κανένας σοβαρός επιστήμονας σήμερα που να μπορεί να αρνηθεί τις μαρτυρίες που υπάρχουν από την αρχή σχεδόν της ιστορίας της ανθρωπότητας. Οι ψυχολόγοι και οι ειδικοί επιστήμονες που ερευνούν την ονειρική δραστηριότητα θεωρούν ότι υπάρχει μια βάση αλήθειας πίσω από τέτοια έθιμα. Σε ένα άλλο επίπεδο, μάλιστα, η επώαση ονείρου (dream incubation), όπως ονομάζεται η τεχνική, εφαρμόζεται για θεραπευτικούς σκοπούς. Αυτό που έχει σημασία, πάντως, είναι η παραδοχή ότι ένας άνθρωπος μπορεί να θέσει ένα ερώτημα στο υποσυνείδητό του και να βρει την απάντηση μέσα από τα όνειρα. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο λαός γνωρίζει αυτή την αλήθεια και την εφαρμόζει μέσα από διάφορα τελετουργικά και έθιμα, πολύ πριν οι επιστήμονες ασχοληθούν με το θέμα.

Ποιο θα είναι το άλλο σας μισό; Τα κουφέτα κάτω από το μαξιλάρι ίσως είναι το πιο γνωστό από τα έθιμα και τις πρακτικές ονειρομαντείας που ασκούνται, αλλά σίγουρα δεν είναι το μόνο. Αυτή η πρακτική, μάλιστα, διαφέρει από τη συνηθισμένη ονειρομαντεία, επειδή εδώ πρόκειται στην ουσία για μια «τελετή» που σκοπό έχει την πρόκληση ενός ονείρου για ένα συγκεκριμένο θέμα, το γάμο. Έτσι, τα πιο γραφικά τερτίπια της τεχνητής επώασης ονείρου είναι οι διάφορες τελετές και συνήθειες που αποσκοπούν στο να προκαλέσουν μαντικά όνειρα για το γάμο.

* Στην Κεφαλονιά, το πρωί της παραμονής του Άι-Γιάννη του Ρηγανά, γίνεται το «κάλεσμα» ή «δέσιμο» της μοίρας. Έτσι, όποια θέλει να δει ποιον θα παντρευτεί, βάζει μια μαύρη σπαλέτα κατάσαρκα στη ζώνη της και τη δένει με τρεις κόμπους λέγοντας μια συγκεκριμένη ευχή. Το βράδυ, πριν κοιμηθεί, λύνει τη σπαλέτα και τη βάζει κάτω από το προσκέφαλό της σε σχήμα στεφανιού και επαναλαμβάνει άλλες τρεις φορές το ξόρκι. Το ίδιο εφαρμόζεται επίσης στην Αίγινα, τη Σύρο, τις Καστανιές Θράκης, την Κίμωλο κ.α.

* Στην Τροιζηνία, το βράδυ της Κυριακής της Τυροφάγου, όποιος άντρας θέλει να δει ποια γυναίκα θα νυμφευθεί, «κλέβει» ένα μακαρόνι από την πρώτη πιρουνιά και το βάζει τρεις συνεχείς νύχτες στο προσκεφάλι του. Το ίδιο έθιμο τηρείται και στην Καλαμάτα, αλλά εδώ και από τις κοπέλες, οι οποίες πιστεύουν ότι έχουν πολλές πιθανότητες να παντρευτούν τον πρώτο νέο που θα συναντήσουν την επόμενη μέρα. Ανάλογες συνήθειες έχουμε στην Κάλυμνο, στα χωριά της Τρίπολης, στις Σαράντα Εκκλησιές Θράκης κ.α.

* Στο Πήλιο, τα Αλίβια Ροδόπης, την Κρήτη κ.ά. οι ανύπαντρες κοπέλες επί εννέα νύχτες με ξαστεριά μετρούν τα άστρα και την ένατη περιμένουν να δουν στον ύπνο τους τον άνδρα που θα παντρευτούν.

* Στα χωριά του Πηλίου, των Αγίων Σαράντα τα κορίτσια κόβουν ξυλάκια από σαράντα άνθη και με αυτά φτιάχνουν ένα μικρό γεφυράκι που το τοποθετούν σε μέρος που περνά τρεχούμενο νερό, όπως ένα ρυάκι, μια βρύση ή ένα ποταμάκι. Όποιον είδαν την ίδια νύχτα στο όνειρό τους να περνά το γεφυράκι για να πιει νερό αυτός θα είναι ο μέλλων σύζυγός τους.

* Στα χωριά της Μικράς Ασίας, την παραμονή του Κλήδονα, τα κορίτσια παίρνουν «μονοστέφανα» από στριμμένη μεταξωτή κλωστή και τα δένουν στο κάτω πόδι του κρεβατιού, λέγοντας μια προσευχή στον Άι-Γιάννη, ζητώντας του να εμφανίσει στα όνειρά τους τον άντρα που θα γίνει δικός τους. Πρέπει να αναφέρουμε, επίσης, ότι παρόμοιες τελετές, με τις διάφορες παραλλαγές τους, υπάρχουν στις παραδόσεις όλων των λαών.

Η δύναμη της υποβολής Οι ψυχολόγοι θεωρούν ότι πίσω από τη διαδικασία της τεχνητής εγκοίμησης και επώασης ονείρου κρύβονται δύο μυστικά συστατικά: η θετική προσδοκία και η πίστη. Η δύναμη της υποβολής, ενδυναμωμένη από τα δύο αυτά συστατικά, κινητοποιεί τις τις ψυχικές δυνάμεις, που μπορεί να φτάσουν από την πρόγνωση μέχρι τη θαυματουργή αυτοΐαση. Από τον καιρό που στα Ασκληπιεία οι ασθενείς προσδοκούσαν το όνειρο που θα τους θεραπεύσει μέχρι τις διάφορες εθιμικές πρακτικές για την πρόκληση προγνωστικών ονείρων και τις εφαρμογές στα σύγχρονα ψυχοθεραπευτικά εργαστήρια, η διαδικασία παραμένει ουσιαστικά η ίδια. Οι επιστήμονες λοιπόν, που ερευνούν την ονειρική δραστηριότητα θεωρούν ότι τα όνειρά μας μπορούν να μας δώσουν απαντήσεις, αν θέσουμε σωστά τις ερωτήσεις. Και «σωστά» σημαίνει να έχουμε τη θετική προσδοκία και την πίστη ότι το ερώτημά μας θα απαντηθεί και η διαίσθησής μας, με τη μορφή ενός ονειρικού γρίφου, θα μας βοηθήσει να στραφούμε προς τη σωστή κατεύθυνση ή να αναγνωρίσουμε το σύντροφο, όταν αυτός κάνει την εμφάνισή του στη ζωή μας.

Παίζοντας με τα χρώματα Ο ψυχίατρος, ψυχοθεραπευτής και αναλυτής ονείρων Νίκολας Χάινεμαν, που ειδικεύεται σε εφαρμογές Dreamwork για ζευγάρια, προτείνει «Το κάλεσμα του συντρόφου», μια τεχνική που χρησιμοποιεί τα χρώματα και την αντιστοιχία τους με συγκεκριμένα ψυχολογικά χαρακτηριστικά, ώστε τα όνειρά σας να σας δώσουν κάποια σημάδια για τον ερχομό του. Τα χρώματα και η αναλογία τους έχουν ως εξής:

Κόκκινο: Παθιασμένο, απρόβλεπτο και γεμάτο ένταση άτομο.

Πορτοκαλί: Άτομο που το χαρακτηρίζουν η ζωτικότητα, η γενναιότητα, αλλά και οι απατηλές σκέψεις. Χρυσό: Σοφό, αποφασιστικό, αλλά και ασυμβίβαστο άτομο.

Πράσινο: Άτομο ισορροπημένο, που δείχνει κατανόηση, αλλά ζηλεύει.

Μπλε: Δημιουργικό άτομο, που του αρέσει η οργάνωση, αλλά εύκολα αποστασιοποιείται.

Βιολετί: Πνευματικό άτομο, με ανεπτυγμένη διαίσθηση, γεμάτο όνειρα.

Καφέ: Γειωμένο και πρακτικό άτομο, αλλά με μια μελαγχολική διάθεση.

Μαύρο: Μυστηριώδες, δυνατό, σαγηνευτικό, αλλά πιθανώς και επικίνδυνο άτομο.

Άσπρο: Ανοιχτόκαρδο άτομο, με πολλές αρετές, που όμως δύσκολα δεσμεύεται.

1. Βρείτε τρία χρώματα που πιστεύετε ότι χαρακτηρίζουν την προσωπικότητά σας, σύμφωνα με τα ψυχολογικά τους χαρακτηριστικά. Κατόπιν, βασιστείτε στην παλέτα χρωμάτων που διαλέξατε και αναλογιστείτε ποια χρώματα συμπληρώνουν καλύτερα τα δικά σας και σας δίνουν τις ποιότητες που σας λείπουν. Αυτά τα χρώματα αντιπροσωπεύουν τον ιδανικό σύντροφο για εσάς.

2. Πλέξτε τη σκέψη σας και τα όνειρά σας με τα χρώματα του ιδανικού σας συντρόφου. Κάθε βράδυ, λίγο πριν σας πάρει ο ύπνος, φανταστείτε μια σκηνή με τα χρώματα του συντρόφου που θέλετε να καλέσετε στη ζωή σας. Αν, για παράδειγμα, αναζητάτε κάποιον που αντιπροσωπεύεται από το μπλε, οραματιστείτε οτιδήποτε έχει σχέση με το γαλάζιο ουρανό ή τη ήρεμη θάλασσα. Αν προτιμάτε ένα άτομο με πράσινα χαρακτηριστικά, οραματιστείτε τοπία με δάση ή πράσινους κήπους κ.ο.κ.

3. Στην καθημερινή ζωή σας μάθετε να αναζητάτε τα χρώματα που διαλέξατε στα άτομα που γνωρίζετε. Με την εξάσκηση, θα μπορείτε εύκολα να αναγνωρίζετε τα χρώματα του κάθε ατόμου και, χωρίς ίσως να το περιμένετε, η διαίσθησή σας θα χτυπήσει ένα δυνατό καμπανάκι, όταν συναντήσετε εκείνο που μπορεί να γίνει το ιδανικό σας ταίρι!

Τι άλλο χωράει στο μαξιλάρι σας;

* Στην Τήνο, οι κοπέλες που θέλουν να μάθουν ποιον θα παντρευτούν γράφουν σε δύο χαρτάκια τα ονόματα δύο νέων και σ’ ένα τρίτο γράφουν «άγνωστος». Τα βάζουν κάτω από το μαξιλάρι τους πριν κοιμηθούν. Το πρωί που θα ξυπνήσουν τραβούν ένα χαρτάκι για να δουν ποιος θα είναι ο εκλεκτός της καρδιάς τους.

* Ο Άγιος Φανούριος, όπως φανερώνει τα χαμένα αντικείμενα, λέγεται ότι μπορεί να φανερώσει και το σύζυγο των κοριτσιών στα όνειρά τους. Έτσι, όταν φτιάχνουν μια φανουρόπιτα, τα κορίτσια δαγκώνουν μια μπουκιά, την τυλίγουν χωρίς να τη μασήσουν σ’ ένα κόκκινο πανάκι, το οποίο τοποθετούν κάτω από το μαξιλάρι τους. Την πίτα την τρώνε την άλλη μέρα ή, σε κάποιες περιπτώσεις, μόνο αφότου δουν το ποθητό όνειρο.

* Στη Χίο, τη Σύρο, τη Στύψη Λέσβου, τη Μακεδονία κ.α. όποια θέλει να δει το μέλλοντα σύζυγό της, την Καθαρά Δευτέρα δεν τρώει τίποτα, τη δε επόμενη Παρασκευή, προτού κοιμηθεί, τρώει κόλλυβα. Την πρώτη μπουκιά, όμως, τη βγάζει κρυφά από το στόμα της και τη βάζει στο προσκέφαλό της λέγοντας: «Καλή μου Μοίρα, αξίωσέ με να δω και να γνωρίσω απόψε τον άντρα που μου όρισες, με τη βοήθεια του θαυματουργού Αγίου Θεοδώρου».