Φταίει ο έρωτας που νιώθεις τσιμπήματα και φτερουγίσματα στην καρδούλα σου; Με τι ρυθμό χτυπά η καρδιά και τι μπορεί να σημαίνουν οι διάφορες αποκλίσεις; Ποιοί είναι οι αριθμοί των φυσιολογικών σφυγμών ανάλογα με το φύλο και την ηλικία; Άκου την καρδιά σου, γνώρισέ την και μην τα χάνεις σε κάθε καρδιοχτύπι.

Η καρδιά: δίνει τον παλμό της ζωής στο σώμα μας με ακρίβεια ελβετικού ρολογιού. Έχει μέγεθος μεγάλης γροθιάς, ζυγίζει 300-400 γραμμάρια και χτυπάει περίπου 100.000 φορές την ημέρα, δηλαδή 3.000.000 φορές το μήνα. Ο λόγος για την καρδιά, το πιο ζωτικό και ευαίσθητο όργανο του οργανισμού που συμπάσχει μαζί μας, και όταν κάτι δεν πάει καλά, μας στέλνει προειδοποιητικά μηνύματα.

Πόσοι σφυγμοί στο λεπτό;
Όταν είμαστε ήρεμοι, η καρδιά μας χτυπάει 50-70 φορές το λεπτό. Οι γυναίκες συνήθως έχουν πιο πολλούς σφυγμούς ανά λεπτό σε κατάσταση ηρεμίας, σε σύγκριση με τους άντρες, χωρίς αυτό να είναι ανησυχητικό. Υπάρχουν επίσης και άνθρωποι που φυσιολογικά ξεπερνούν τους 80-90 σφυγμούς το λεπτό, χωρίς να αντιμετωπίζουν κάποια παθολογική κατάσταση. Για να πεις πως ανήκεις σε αυτούς, οι γιατροί συστήνουν να αποκλείσεις πρώτα τα παθολογικά αίτια.

Όταν χτυπά...100!
Αν οι σφυγμοί σου ξεπερνούν σε αλλεπάλληλες μετρήσεις τους 100 δηλαδή αν τους έχεις μετρήσει σε αυτόν τον αριθμό για 2-3 συνεχόμενες μέρες, είναι απαραίτητο να το συζητήσειςμε το γιατρό σου, ώστε να κάνεις ορισμένες εξετάσεις που θα αποκλείουν ή θα επιβεβαιώνουν κάποιο παθολογικό αίτιο. Για παράδειγμα, αν έχεις υπερθυρεοειδισμό, μπορεί η καρδιά σου να δίνει 120 σφυγμούς το λεπτό, ενώ αν έχεις υποθυρεοειδισμό, μπορεί να δίνει μόνο 40.

Ταχυκαρδίες: Οι «αθώες» και οι «ένοχες»
Η ταχυκαρδία είναι ένας γενικός όρος που αφορά όλες τις περιπτώσεις στις οποίες οι καρδιακοί χτύποι υπερβαίνουν τους 100 ανά λεπτό. Ο καρδιακός ρυθμός βεβαίως δεν είναι σταθερός, αλλά προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες του οργανισμού. Έτσι, αν τρέξεις, αν κάτι σε τρομάξει ή αν έχεις πυρετό, είναι εύλογο να εμφανιστεί ταχυκαρδία, η οποία είναι απολύτως φυσιολογική. Στην πιο απλή και αθώα περίπτωση, η ταχυκαρδία είναι αποτέλεσμα της λήψης διαφόρων διεγερτικών ουσιών, όπως είναι η καφεϊνη ή άλλες ουσίες που περιέχονται στον καφέ, το τσάι και τις σοκολάτες. Αντίστοιχες συνέπειες μπορεί να έχουν το αλκοόλ και το κάπνισμα.

Πότε χρειάζεται διερεύνηση: Αν, όταν βρίσκεσαι σε κατάσταση ηρεμίας, νιώθεις την καρδιά σου να χτυπά γρήγορα, καλό είναι να κάνεις εξετάσεις. Επίσης χρειάζεται διερεύνηση αν οι ταχυκαρδίες συνοδεύονται από ξαφνική δύσπνοια ή ζάλη, γιατί πολλές καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως η στεφανιαία νόσος, η καρδιακή ανεπάρκεια, οι βαλβιδοπάθειες και η υπέρταση, μπορεί να εμφανίσουν παρόμοια συμπτώματα.

Καλό είναι να ξέρεις: Πολλές χημικές ουσίες του περιβάλλοντος μπορεί να προκαλέσουν ταχυκαρδία. Πρόκειται συνήθως για πτητικές ουσίες που εισπνέονται, όπως διάφοροι διαλύτες οι οποίοι περιέχονται σε χρώματα, κόλλες, βερνίκια, βενζίνη κ.λπ. Μεγαλύτερο κίνδυνο σε αυτή την περίπτωση αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι που έρχονται σε διαρκή επαφή με αυτά τα προϊόντα.

«Φτερουγίσματα»: Κρύβουν κάτι;
Αρρυθμία ονομάζεται κάθε ανωμαλία στους χτύπους της καρδιάς. Οι «αθώες» αρρυθμίες προκαλούνται από αίτια που δεν οφείλονται σε κάποιο καρδιακό πρόβλημα, αλλά ερεθίζουν την καρδιά. Το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, ο καφές αλλά και το στρες μπορεί να προκαλέσουν αρρυθμίες. Υπάρχουν και οι αρρυθμίες που οφείλονται σε καρδιακές παθήσεις. Σχεδόν όλες οι καρδιοπάθειες μπορεί να προκαλέσουν αρρυθμίες.

Πότε χρειάζεται διερεύνηση: Εάν η καρδιά σου συχνά «χάνει» χτύπους ή αντίθετα χτυπάει «τρελά» χωρίς λόγο. Επίσης θα πρέπει να απευθυνθείς άμεσα στον καρδιολόγο εάν νιώθεις καθημερινά «φτερουγίσματα» που παρουσιάζονται περισσότερες από 30 φορές (αισθάνεστε δηλαδή ότι παρεμβάλλεται ένας έκτακτος χτύπος μεταξύ δύο κανονικών σφύξεων ή ότι έπειτα από δύο κανονικές σφύξεις ακολουθεί μια έκτακτη). Κι ακόμη εάν έχεις έντονη ταχυκαρδία η οποία συνοδεύεται από ζάλη, τάση λιποθυμίας και δύσπνοια, θα πρέπει αμέσως να επισκεφτείς το πλησιέστερο νοσοκομείο, επειδή υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μια αρρυθμία να σχετίζεται με κάποιο σοβαρό καρδιακό πρόβλημα. Εάν διαπιστωθεί ότι οι αρρυθμίες οφείλονται σε παθολογικά αίτια, τότε η αντιμετώπιση θα εξαρτηθεί από τη φύση της αρρυθμίας. Μπορεί να είναι φαρμακευτική ή επεμβατική (τοποθέτηση βηματοδότη).

Καλό είναι να ξέρεις: Η πιο επικίνδυνη αρρυθμία είναι η κοιλιακή μαρμαρυγή, που συνήθως συνυπάρχει με καρδιοπάθεια. Σε αυτή την περίπτωση, ο μυς της καρδιάς δε συστέλλεται καθόλου, οπότε δεν εξωθεί αίμα. Έτσι, ο ασθενής χάνει τις αισθήσεις του και παθαίνει ανακοπή. Η κοιλιακή μαρμαρυγή, δυστυχώς, δεν εμφανίζει προειδοποιητικά σημάδια και ο ασθενής μπορεί να σωθεί μόνο αν τα άτομα που βρίσκονται κοντά του δράσουν άμεσα (του κάνουν τεχνητή αναπνοή ή μαλάξεις πάνω στην καρδιά).

Να θυμάσαι:

1. Εκτός από τις ακίνδυνες ταχυκαρδίες που οφείλονται σε περιστασιακές καταστάσεις (συναισθηματική φόρτιση, κούραση, κατανάλωση καφέ και τσιγάρου), σε ορισμένες περιπτώσεις κάποια φάρμακα που χορηγούνται για την υπέρταση, τον υποθυρεοειδισμό ή την καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές στο ρυθμό της καρδιάς (συνήθως βραδυκαρδία).

2. Δεν χρειάζεται να ανησυχήσεις αν μία φορά έτυχε να έχεις πολλούς σφυγμούς. Μέτρησε ξανά τους σφυγμούς σου κάποια στιγμή που είσαι χαλαρή, για μερικές συνεχόμενες μέρες.

3. Μπορεί να μετρήσεις τους χτύπους της καρδιάς σου και να είναι 75 το λεπτό και στην αμέσως επόμενη μέτρηση να είναι 80 ή και 60 το λεπτό. Αν η μέτρηση γίνει έπειτα από έντονη σωματική δραστηριότητα, μπορεί να ανέβουν μέχρι και 100 το λεπτό. Στον ύπνο επίσης μπορεί να φτάσουν μέχρι και 40, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει κάποιο παθολογικό πρόβλημα.

4. Τα παιδιά έχουν περισσότερους σφυγμούς από τους ενηλίκους, καθώς η παιδική καρδιά φυσιολογικά χτυπάει με 60-80 σφυγμούς το λεπτό. Οι σφυγμοί όμως δεν είναι σταθεροί κατά τη διάρκεια του 24ώρου.

5. Για να μετρήσεις σωστά τους σφυγμούς σου (στη φλέβα του καρπού), γύρισε το αριστερό χέρι με την παλάμη να κοιτάει προς τα πάνω και ακούμπα το δείκτη και το μέσο του δεξιού χεριού στον καρπό, λίγο πιο αριστερά από το κέντρο.

6. Αν εστιάσεις για μερικά δευτερόλεπτα την προσοχή σου, θα νιώσεις το ρυθμικό χτύπο των σφυγμών.

Από τη Ρίτα Βελώνη, Επιμέλεια Κατερίνα Πατούλια