Δεν χρειάζεται να πούμε ότι η σωστή πέψη είναι πολύ σημαντική. Άλλωστε, όλοι μας έχουμε ζήσει τις δυσκολίες που μπορεί να προκαλέσει μια κακή πέψη, κούραση, φούσκωμα, ευερεθιστότητα και ακόμα και κατάθλιψη. Τι πρέπει να κάνει κάποιος όταν η διαδικασία πέψης του σώματός του δεν λειτουργεί όσο αποτελεσματικά θα έπρεπε;
Η λήψη πεπτικών ενζύμων μπορεί να προσφέρει τη λύση που χρειάζεσαι. Ο Δρ. Sepp B. Fegerl, αναπληρωτής ιατρικός διευθυντής του Buff Medical Resort, εξηγεί στη Vogue όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τα πεπτικά ένζυμα.
Τι είναι τα πεπτικά ένζυμα;
Αρχικά, ας μιλήσουμε γενικά για τα ένζυμα. Τα ένζυμα είναι πρωτεϊνικά μόρια που επιτρέπουν τις χημικές διαδικασίες που είναι απαραίτητες για όλες τις μορφές ζωής. «Επιταχύνουν τις μετατροπές που επιτρέπουν στα κύτταρα και στους ζωντανούς οργανισμούς να αφομοιώνουν τροφή, να υπερασπίζονται τον εαυτό τους, να επιδιορθώνονται και να πολλαπλασιάζονται», εξηγεί ο Fegerl. «Χωρίς αυτά, η ζωή θα ήταν αδύνατη.»
Ο ρόλος των πεπτικών ενζύμων είναι να διασπούν την τροφή σε μικρότερα σωματίδια που τα κύτταρά μας μπορούν να απορροφήσουν. Τα πεπτικά ένζυμα υπάρχουν φυσικά στο σάλιο, ξεκινώντας τη διάσπαση της τροφής από τη στιγμή που περνάει από τα χείλη μας.
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ενζύμων που είναι εξειδικευμένα για διαφορετικά θρεπτικά συστατικά, όπως:
- Πρωτεάση για τις πρωτεΐνες
- Λιπάση για τα λιπαρά
- Αμυλάση για τους υδατάνθρακες
- Λακτάση για τη λακτόζη
- Σουκράση για τη σακχαρόζη
Πώς λειτουργούν τα πεπτικά ένζυμα;
Τα πεπτικά ένζυμα δρουν κάπως σαν εξειδικευμένα ψαλίδια στο γαστρεντερικό σύστημα, κόβοντας τα θρεπτικά συστατικά σε μικρά σωματίδια για να απορροφηθούν. Αυτό επιτρέπει στα θρεπτικά συστατικά να μεταβολιστούν περαιτέρω στο σώμα μας. Τα πεπτικά ένζυμα παράγονται από τους σιελογόνους αδένες, το στομάχι, το λεπτό έντερο, το πάγκρεας και το ήπαρ. «Αυτοί οι πεπτικοί αδένες λειτουργούν καλύτερα σε φιλικές προς το βιολογικό περιβάλλον συνθήκες», εξηγεί ο Fegerl.
Πολλά πεπτικά ένζυμα χρειάζονται αλκαλικές συνθήκες για να είναι χημικά ενεργά, ειδικά αυτά που διασπούν τις πρωτεΐνες και τα λιπαρά. Επομένως, πρέπει να καταναλώνουμε αρκετές αλκαλικές ουσίες μέσω τροφών όπως τα λαχανικά, ορισμένα φρούτα και υγιή έλαια, (τροφές όπως το ωμό μέλι, τα μάνγκο, οι μπανάνες, η παπάγια, τα αβοκάντο και τα ζυμωμένα τρόφιμα περιέχουν ενσωματωμένα πεπτικά ένζυμα).
Ποια είναι τα συμπτώματα έλλειψης πεπτικών ενζύμων;
Ωστόσο, μερικές φορές τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως θα έπρεπε. «Αν πιούμε πολύ αλκοόλ, είμαστε υπερβολικά αγχωμένοι ή τρώμε λάθος, μπορεί να μην παράγουμε την μέγιστη ποσότητα ενζύμων», λέει ο Fegerl. «Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κακή πέψη και να προκαλέσει μια αλυσιδωτή αντίδραση αρνητικών αποτελεσμάτων».
Για παράδειγμα, τα αδιάσπαστα θρεπτικά συστατικά στον εντερικό σωλήνα μεταβολίζονται από τους μικροοργανισμούς του εντέρου. Η μικροχλωρίδα μετατρέπει τα σάκχαρα και τα άμυλα σε αλκοόλ, οξέα και αέρια μέσω ζύμωσης. Τα λιπαρά και οι πρωτεΐνες διασπώνται και μετατρέπονται σε βιογενή αμίνες και τοξίνες, οι οποίες, όταν είναι εκτός ισορροπίας, μπορούν να οδηγήσουν σε συστηματική τοξίκωση και φλεγμονή. «Αυτό μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα της ζωής μας, προκαλώντας μας να νιώθουμε άρρωστοι, φλεγμονώδεις, νωθροί και δυστυχισμένοι», λέει ο Fegerl.
Ποιός πρέπει να παίρνει πεπτικά ένζυμα;
-Όποιος πάσχει από κληρονομικές, γενετικά καθορισμένους περιορισμούς πεπτικών ενζύμων, όπως η δυσανεξία στη λακτόζη ή στη φρουκτόζη. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η συμπλήρωση των σχετικών ενζύμων κατά τα γεύματα μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή κακής πέψης, διαταραχών και φλεγμονής.
-Οι ενήλικες άνω των 40 ετών μπορεί να επωφεληθούν από την προσθήκη πεπτικών ενζύμων στα γεύματά τους. Καθώς μεγαλώνουμε, η ποικιλία και ο αριθμός των πεπτικών ενζύμων που παράγουμε μειώνονται.
-Όποιος βρίσκεται υπό άγχος. Η λήψη πεπτικών ενζύμων κατά τα γεύματα μπορεί να είναι χρήσιμη κατά την περίοδο εντατικής δουλειάς, εντατικής φυσικής άσκησης, ταξιδιών ή κατά την αποκατάσταση μετά από χειρουργείο ή ασθένεια.
Πόσο καιρό πρέπει να παίρνεις πεπτικά ένζυμα;
«Από ιατρική άποψη, δεν υπάρχει χρονικός περιορισμός στη λήψη πεπτικών ενζύμων κατά τα γεύματα, αν αισθάνεστε καλά και δεν προκαλούν ερεθισμό στα έντερα», λέει ο Fegerl, σημειώνοντας ότι είναι δυνατό να αναπτυχθεί μια δυσανεξία ή αλλεργία σε αυτά. «Ωστόσο, συνήθως γίνονται πολύ καλά ανεκτά. Η συμβουλή μου είναι: Μερικές φορές κάντε ένα διάλειμμα από αυτά, γιατί το σώμα είναι συνήθως σε θέση να τα παράγει σε λογικές ποσότητες αν υιοθετήσετε τις σωστές διατροφικές συνήθειες.»
Συμβουλές για καλύτερη πέψη
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η πέψη είναι μια διαδικασία που ξεκινά μόλις αρχίσουμε να τρώμε. Τα στερεά τρόφιμα πρέπει ουσιαστικά να μετατραπούν σε υγρά, και το μάσημα είναι ένα πολύ σημαντικό μέρος αυτής της διαδικασίας. Η λήψη συμπληρωμάτων πεπτικών ενζύμων χωρίς σωστό μάσημα των τροφών θα ακυρώσει τα οφέλη τους.
Επιπλέον, υπάρχουν και άλλα πράγματα που μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις τη διαδικασία πέψης. «Η κατανάλωση αρκετού νερού, η χρήση υγιεινών μεθόδων μαγειρέματος, το φαγητό με ηρεμία χωρίς περισπασμούς και η διακοπή όταν είσαι χορτάτος είναι όλα σημαντικά», σημειώνει ο Fegerl. «Πρέπει να ασκούμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, καλός ύπνος, ήπια σωματική δραστηριότητα και θετική στάση».