Είναι σίγουρο ότι ακόμα και αν δεν έχουμε καλή σχέση με τα φάρμακα, έχουμε πάντα τα βασικά στο φαρμακείο του σπιτιού μας. Ένα αντιπυρετικό, ένα αντιβηχικό, κάποιο εισπνεόμενο, μία αλοιφή για τον ερεθισμό του δέρματος, μία για τυχόν τσιμπήματα από έντομα κ.ο.κ. Τα περισσότερα από αυτά είναι πιθανόν να μένουν αχρησιμοποίητα και όταν πια λήξουν να πρέπει να τα ξεφορτωθούμε. Τι κάνουμε τότε; Τα πετάμε χωρίς δεύτερη σκέψη στα σκουπίδια ή συνεχίζουμε να τα χρησιμοποιούμε με ό,τι αυτό συνεπάγεται;

Τι μπορώ να πάθω αν συνεχίσω να τα χρησιμοποιώ;

Όπως επισημαίνουν από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ): τα ληγμένα φάρμακα σε γενικές γραμμές δεν προκαλούν ενοχλήσεις, αλλά αποδεικνύονται αναποτελεσματικά. Υπάρχουν όμως και μερικά που δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται όταν έχει παρέλθει η ημερομηνία τους, καθώς ενδέχεται να κρύβουν κάποιους κινδύνους. Σύμφωνα λοιπόν με τους ειδικούς, προκειμένου ένα φάρμακο να είναι ασφαλές και να έχει αποτελεσματική δράση, πρέπει να δίνεις ιδιαίτερη προσοχή στην ημερομηνία λήξης που αναγράφεται πάνω στη συσκευασία του. Επίσης καλό είναι κάθε 5-6 μήνες να ανανεώνεις το φαρμακείο του σπιτιού σου και να πετάς ό,τι έχει λήξει.

Καλό είναι να γνωρίζεις

• Η ημερομηνία λήξης ενός φαρμάκου, που αναγράφεται πάνω στο κουτί, είναι η ημερομηνία μέχρι την οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να είναι ασφαλές και να έχει αποτελεσματική δράση.
• Τοποθέτησε τα φάρμακα σε χώρο δροσερό και ξηρό, μακριά από πηγές θερμότητας και φωτός, αποφεύγοντας τους χώρους της κουζίνας και του μπάνιου, γιατί τα αυξημένα επίπεδα θερμοκρασίας και υγρασίας μπορεί να αλλοιώσουν τη δράση τους.
• Πέταξε επίσης κάθε φαρμακευτικό προϊόν όταν διαπιστώνεις αλλοιώσεις, δηλαδή όταν το χρώμα και η σύσταση των χαπιών έχουν αλλοιωθεί (π.χ. έχουν μαλακώσει), όταν τα σιρόπια έχουν κρυσταλλωθεί και όταν οι αλοιφές μυρίζουν, έχει αλλάξει το χρώμα τους ή έχουν γίνει υδαρείς (νερουλές).
• Τα σιρόπια διατηρούνται στο ψυγείο μετά το άνοιγμά τους για τρεις μήνες, ενώ τα αντιβιοτικά σιρόπια και τα κολλύρια για ένα μήνα. Μετά, ακόμα και αν δεν έχουν λήξει, πρέπει να πετιούνται.
• Σύμφωνα με τους κατασκευαστές φαρμάκων, τα χάπια που είναι σε κουτάκι και όχι σε καρτέλα από την ώρα που θα ανοιχθεί η συσκευασία συντηρούνται με τη μέγιστη δράση τους περίπου ένα χρόνο. Οπότε σε αυτή την περίπτωση καλό θα είναι να γράφεις με μαρκαδόρο στη συσκευασία την ημέρα που το άνοιξες.

Πού να πετάξω τα ληγμένα;

Τα φάρμακα θεωρούνται επικίνδυνα απόβλητα και δεν πρέπει να τα πετάμε οπουδήποτε, πόσω μάλλον στον κάδο απορριμμάτων του σπιτιού μας, καθώς υπάρχει πιθανότητα να προκληθεί μόλυνση του περιβάλλοντος και κατά συνέπεια να προσβληθεί η διατροφική αλυσίδα. Αυτό γιατί οι δραστικές ουσίες τους παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο υπέδαφος και στον υδροφόρο ορίζοντα. Μάλιστα διεθνώς υπάρχει οδηγία να παραδίδονται στο φαρμακείο της γειτονιάς μας, το οποίο υποχρεούται να έχει ανακύκλωση για τα φάρμακα. Ρώτησε το φαρμακοποιό που συνήθως επισκέπτεσαι αν τηρεί τέτοιο πρόγραμμα και αν όχι, θα σου υποδείξει σε ποιο φαρμακείο της περιοχής σου, μπορείς να απευθυνθείς.

Πού να φυλάω τα φάρμακά μου το καλοκαίρι;

Τα φάρμακα πρέπει να διατηρούνται σε μέρος ξηρό, δροσερό και σκοτεινό. Ένα συρτάρι ή ένα ντουλάπι σε ένα δωμάτιο που δεν «χτυπά» ο ήλιος και στο οποίο η θερμοκρασία διατηρείται σχετικά σταθερή είναι μια καλή λύση. Στις διακοπές θα πρέπει να τα φυλάς στο δωμάτιο που μένεις και σε καμία περίπτωση να μην τα αφήνεις στο αυτοκίνητο, όπου οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται είναι πολύ υψηλές.

Προσοχή: Τα φάρμακα πρέπει να μπαίνουν στο ψυγείο μόνο όταν το αναγράφουν στις οδηγίες τους ή το συστήνει ο γιατρός ή ο φαρμακοποιός.

Μπορώ να χρησιμοποιήσω το περσινό μου αντηλιακό;

Όπως κάθε καλλυντικό προϊόν έτσι και τα αντηλιακά δεν έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. Ειδικά όταν εκτίθενται στην ηλιακή ακτινοβολία, αλλοιώνονται ακόμη περισσότερο και αποτελούν κίνδυνο για την υγεία του δέρματός μας. Σε γενικές γραμμές για να διαπιστώσεις την καταλληλότητα ενός αντηλιακού προϊόντος, ακόμα και αν δεν έχει περάσει η ημερομηνία λήξης του, πρέπει να ελέγξεις:

• Τη σύστασή του. Αν είναι πολύ υγρή συγκριτικά με πριν, τότε το προϊόν έχει υποστεί αλλοίωση και πρέπει να το αντικαταστήσεις.
• Τη μυρωδιά του. Αν μυρίζει σκουριά ή οποιαδήποτε άλλη παράξενη μυρωδιά, θα πρέπει επίσης να το πετάξεις.

Τι ισχύει για τις οδοντόκρεμες και τα στοματικά διαλύματα;

Αν έχει ξεχαστεί ανέγγιχτο το σωληνάριο της οδοντόκρεμας, αλλά έχει λήξει, πρέπει να το πετάξεις. Έπειτα από δύο χρόνια το φθόριο χάνει τη δύναμή του. Μπορεί η οδοντόκρεμα να μην είναι επικίνδυνη για την υγεία, αλλά δεν θα προστατεύσεις επαρκώς τα δόντια σου από την τερηδόνα ή την πλάκα. Όσο για τα στοματικά διαλύματα, αν και ορισμένα περιέχουν αντισηπτικό, έχουν επίσης και υψηλά ποσοστά νερού, που σημαίνει ότι υπάρχει πιθανότητα ανάπτυξης βακτηριδίων – ιδιαίτερα μετά την πάροδο δύο ετών, οπότε και η δυναμική των συστατικών τους αρχίζει να μειώνεται.

Και με τα ληγμένα κολλύρια τι γίνεται;

Εκθέτουν τα μάτια σε κίνδυνο, καθώς αναπτύσσονται βακτήρια τα οποία πολλαπλασιάζονται σε χρόνο-ρεκόρ, ιδιαίτερα αν η άκρη του προϊόντος αγγίξει το μάτι. Επιβάλλεται λοιπόν το κολλύριο που έληξε να το πετάξεις αμέσως και να αγοράσεις καινούργιο από το φαρμακείο.

Θυμήσου

• Να αποθηκεύεις τα φάρμακα σε χώρο στον οποίο δεν έχουν πρόσβαση τα παιδιά, καθώς και σε διαφορετικό χώρο από καλλυντικά και χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στο σπίτι (καθαριστικά, απορρυπαντικά κ.λπ.).
• Να διαθέτεις σωστά τα αχρησιμοποίητα φάρμακα που για διάφορους λόγους δεν σου χρειάζονται πλέον. Οι γιατροί (όχι εσύ!) μπορούν να τα αξιοποιήσουν, δίνοντάς τα σε ανασφάλιστους, άνεργους ασθενείς που έχασαν την ιατροφαρμακευτική τους κάλυψη ή οικονομικά αδύνατους που τα χρειάζονται και δυσκολεύονται να τα προμηθευτούν.

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ