Μήπως έχω αυχενικό σύνδρομο; Είναι η απορία που εκφράζεται πολύ συχνά, από όσους έρχονται αντιμέτωποι με κάποιο πόνο ή δυσκαμψία στο σβέρκο και τους ώμους. Και η απάντηση, είναι συνήθως «ναι». Ωστόσο, το αυχενικό σύνδρομο δεν είναι μια συγκεκριμένη πάθηση, αλλά ένα σύνολο παθήσεων ή βλαβών του αυχένα (αυχενική μοίρα σπονδυλικής στήλης) που προκαλούν πόνο στη συγκεκριμένη περιοχή («αυχεναλγία») ή και στην ωμοπλάτη, ενώ συχνά ο πόνος επεκτείνεται ή αντανακλά στον βραχίονα, στον πήχη ή κατά μήκος των δακτύλων. Πολλές φορές συνυπάρχουν και άλλα συμπτώματα, όπως π.χ. τα λεγόμενα «μουδιάσματα», «τσιμπήματα» ή «μυρμηγκιάσματα» και σε πιο προχωρημένο στάδιο είναι δυνατόν να εμφανισθεί μυϊκή αδυναμία στα άκρα ή αδυναμία να εκτελεστούν ακόμη και οι πιο απλές κινήσεις».
Οι συνήθεις ύποπτοι
Οι αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε αυχενικό σύνδρομο είναι συνήθως η καθημερινή φθορά και καταπόνηση που υφίσταται ο αυχένας μας με τις συνεχείς κινήσεις, τους κραδασμούς ή την κακή στάση στην εργασία. Επίσης, ορισμένα προβλήματα σε άλλες περιοχές του σώματος που αντανακλούν στον αυχένα. Όπως π.χ. περιαρθρίτιδες στους ώμους, κάποιες βλάβες της σπονδυλικής στήλης ή κάποιου είδους τραυματισμός (τροχαίο, πτώση ή αθλητική κάκωση). Η φθορά αυτή προκαλεί μια σταδιακή εκφύλιση και υπερτροφία (οστεόφυτα ή «άλατα») των σπονδύλων, των συνδέσμων που τους συγκρατούν και των δίσκων που βρίσκονται μεταξύ των σπονδύλων. Η εκφύλιση-υπερτροφία, πέραν του ότι είναι επώδυνη, οδηγεί σε στένωση της σπονδυλικής στήλης και πίεση των νευρικών στοιχείων, με αποτέλεσμα τη βλάβη ενός νεύρου ή ολόκληρου του νωτιαίου μυελού, με μυϊκή αδυναμία στα χέρια κλπ.
Πώς να προλάβω τα χειρότερα;
Για να προλάβεις τους πόνους στον αυχένα, πρέπει πρώτα από όλα να φροντίσεις για την σωστή στάση του σώματός σου, στις καθημερινές δραστηριότητες.
- Όταν η δουλειά σου απαιτεί να κάθεσαι για πολύ στην ίδια θέση, θα πρέπει κάθε 45 λεπτά να σηκώνεσαι και να ξεμουδιάζεις λίγο (για 5 λεπτά), ώστε ο αυχένας και η πλάτη να ξεκουράζονται αποφεύγοντας έτσι, τα συχνά «πιασίματα».
- Εάν διαβάζεις καθημερινά, να χρησιμοποιείς ένα αναλόγιο που θα στηρίζει το βιβλίο όρθιο, ώστε να μη χρειάζεται να σκύβεις για να διαβάσεις.
- Όταν παρακολουθείς τηλεόραση, φρόντισε να κάθεσαι ίσια προς τη συσκευή, χωρίς να χρειάζεται να σκύβεις τον αυχένα και την πλάτη.
- Απόφυγε τα ρεύματα αέρος καθώς και τις απότομες εναλλαγές της θερμοκρασίας. Επίσης, τις βαριές κρεμαστές τσάντες στον ώμο και για τα ψώνια σου να χρησιμοποιείς καροτσάκι με ρόδες.
- Δώσε ακόμα προσοχή στο στρώμα που κοιμάσαι και κυρίως στο μαξιλάρι. Κατάλληλο μαξιλάρι, θεωρείται αυτό που καλύπτει τον κενό χώρο μεταξύ ώμου και αυτιού, όταν κοιμάσαι στο πλάι.
- Όταν οδηγείς, να κάθεσαι ίσια, με χαλαρωμένους τους ώμους και τον αυχένα.
Πως θα ανακουφίσω τον πόνο;
Ανάπαυση, εφαρμογή κολάρου, φαρμακευτική αγωγή (παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη) σε συνδυασμό με φυσικοθεραπεία, αποτελούν τους κλασικούς θεραπευτικούς χειρισμούς, στην αρχική και επώδυνη περίοδο (συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν σε μερικές εβδομάδες). Αν δεν βελτιωθεί η κατάσταση τότε ο γιατρός θα συστήσει χειρουργική επέμβαση. Το κριτήριο για τη χειρουργική θεραπεία είναι η παρατεταμένη διάρκεια και η μεγάλη ένταση των συμπτωμάτων (κυρίως του πόνου), καθώς και η πίεση στα νεύρα (πάρεση – παράλυση - απώλεια αίσθησης ενός ή όλων των ακρών). Και βέβαια, ο κύριος στόχος είναι η θεραπεία του πόνου και η βαθμιαία ανάκτηση της μυϊκής ισχύος, της ισορροπίας και της αισθητικότητας.
Να θυμάσαι:
- Από τη στιγμή που αισθάνεσαι συστηματικούς και διαρκείς πόνους στον αυχένα, ζαλάδες, βουητό στα αυτιά ή πονοκεφάλους, οι οποίοι δεν οφείλονται σε ημικρανίες, πρέπει να συμβουλευτείς έναν ορθοπεδικό ή νευρολόγο, προκειμένου να διαπιστώσει πού οφείλονται τα συμπτώματα που έχεις.
- H διάγνωση γίνεται με διάφορες εξετάσεις, όπως ακτινογραφία, αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία, ηλεκτρομυογράφημα , νευρολογική εξέταση κλπ. Αμέσως μετά ο γιατρός θα σου συστήσει την κατάλληλη θεραπεία.
- Σε καμία περίπτωση δεν βγάζεις μόνη σου συμπεράσματα, ούτε εφαρμόζεις τις συμβουλές των φίλων που έχουν αυχενικό σύνδρομο. Και αυτό γιατί υπάρχουν διάφορες παθήσεις που προκαλούν πόνο στον αυχένα, όπως π.χ. οι παθήσεις που έχουν σχέση με τους μυς, τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, τους συνδέσμους, τα νεύρα, τα αγγεία ή το νωτιαίο μυελό.
- Το να μπει ένας ασθενής στο χειρουργείο λόγω αυχενικού είναι σπάνιο και εξαρτάται κατά κύριο λόγο από την αιτία που έχει προκαλέσει τον πόνο στον αυχένα. Όπως μηχανικοί λόγοι (π.χ., κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου) ή εκφυλιστικές καταστάσεις (π.χ., σπονδυλαρθρίτιδα) κ.ά.
- Η σύγχρονη χειρουργική βασίζεται στο χειρουργικό μικροσκόπιο και λοιπό τεχνολογικό εξοπλισμό, στις μικροχειρουργικές τεχνικές, στα εμφυτεύματα και υλικά σταθεροποίησης και σπονδυλοδεσίας. Θεωρείται δε ασφαλής, με κίνδυνο επιπλοκών κάτω του 3% και υψηλό ποσοστό επιτυχίας (95%).
Ευχαριστούμε το κ. Γεώργιο Στράντζαλη, αναπληρωτή καθηγητή Νευροχειρουργικής, Νευροχειρουργική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, «Ο Ευαγγελισμός», για τις πληροφορίες που μας έδωσε.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία τεύχος 119.
Επικαιροποίηση: Μάιος 2015.
