Αισθάνεσαι κουρασμένη; Έχετε δυσκολία στον ύπνο ή μήπως απλώς θέλεις να αρωματίσεις το χώρο σου με τη βοήθεια της φύσης; Ό,τι κι αν αναζητάς υπάρχει το κατάλληλο αιθέριο έλαιο που θα σε βοηθήσει. Αρκεί να ξέρεις ποιο ψάχνεις! Κι αν νομίζεις ότι πρόκειται για καινούρια «μόδα», τότε θα πρέπει να ξέρεις ότι η χρήση των αιθέριων ελαίων είναι γνωστή από την αρχαιότητα, οπότε τα χρησιμοποιούσαν για τις θεραπευτικές, αφροδισιακές και καλλυντικές τους ιδιότητες! Η κ. Ευγενία Μελά, ολιστική θεραπεύτρια και αρωματοθεραπεύτρια, μας ξεναγεί στον ευωδιαστό κόσμο τους και μας δίνει όλες τις πληροφορίες, ξεκινώντας από… το Μεσαίωνα. «Τότε η χρήση τους ήταν πολύ διαδεδομένη και είναι ενδιαφέρον το ότι οι φαρμακοτρίφτες –οι οποίοι τα χρησιμοποιούσαν στις συνταγές που ετοίμαζαν–, έσωζαν αρκετούς από την πανούκλα, χάρη στις ισχυρές τους αντισηπτικές ιδιότητες. Στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου χρησιμοποιήθηκαν για την επούλωση των τραυμάτων. Σήμερα τα αιθέρια έλαια ήρθαν ξανά στο προσκήνιο με την αρωματοθεραπεία, η οποία θεωρείται κλάδος της βοτανοθεραπείας».

Πολύτιμα αποστάγματα

«Τα αιθέρια έλαια είναι το απόσταγμα του φυτού», συνεχίζει η κ. Μελά, «και περιέχουν τα συστατικά του σε ισχυρή συγκέντρωση. Κάθε φυτό έχει διαφορετική απόδοση, για παράδειγμα για να πάρουμε 1 λίτρο αιθέριο έλαιο λεβάντας χρειαζόμαστε 70 κιλά από το φυτό, ενώ ένα μεγάλο δοχείο ροδοπέταλα μας δίνουν μόνο μία σταγόνα αιθέριο έλαιο».

Υπάρχουν περιορισμοί;

«Τα αιθέρια έλαια, σε αντίθεση με τα βότανα, προορίζονται μόνο για εξωτερική χρήση», λέει η κ. Μελά. Επίσης δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται αδιάλυτα πάνω στο δέρμα, με δύο εξαιρέσεις: τη λεβάντα και το tea tree. Επιπλέον, πρέπει να αποφεύγεται η χρήση τους στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τέλος, πριν ακολουθήσουμε μια συνταγή με αιθέρια έλαια, τα οποία μπορούμε να προμηθευτούμε από φαρμακεία με φυτοθεραπευτικά σκευάσματα, συνιστάται να κάνουμε μια δοκιμή βάζοντας μια πολύ μικρή ποσότητα σε κάποιο σημείο της επιδερμίδας, για να βεβαιωθούμε ότι δεν έχουμε αλλεργία στη συγκεκριμένη ουσία.

Αιθέρια έλαια από τον τόπο μας

Η Κρήτη είναι ένας πραγματικός βοτανικός παράδεισος, καθώς περισσότερα από δύο χιλιάδες βότανα ευδοκιμούν στο ιδιαίτερο μικροκλίμα του νησιού.

«Όλη η δύναμη του φυτού περιέχεται στα φύλλα και στον κορμό τους», μας εξηγεί ο κ. Μανούσος Πεδιαδίτης, υπεύθυνος της εταιρείας Bioaroma, στον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου, που παράγει φυτικές κρέμες, αλοιφές και λάδια με δικές του βιολογικές καλλιέργειες. «Τα περισσότερα βότανα που χρησιμοποιούμε τα συλλέγουμε από τους αγρούς, ενώ άλλα τα καλλιεργούμε. Τα αφήνουμε να αποξηρανθούν σε σκιερό μέρος, ώστε να μην εξατμιστεί το έλαιο που περιέχουν. Και για να εξάγουμε τα αιθέρια έλαια βάζουμε τα αρωματικά φυτά σε ειδικά ανοξείδωτα καζάνια, όπου διοχετεύεται ατμός, που διασπά τα κύτταρα των βοτάνων, με αποτέλεσμα να εξατμίζεται το αιθέριο έλαιο. Στη συνέχεια ο ατμός μαζί με τα έλαια περνάει πρώτα από τον ψυκτήρα, όπου υγροποιείται, και μετά από το διαχωριστήρα όπου παράγεται το αιθέριο έλαιο. Λόγω διαφοράς πυκνότητας το αιθέριο έλαιο μένει στην επιφάνεια, ενώ στο κάτω μέρος μένει το ανθόνερο. Το ανθόνερο χρησιμοποιείται για να κατασκευάσουμε σαπούνια, ενώ το αιθέριο έλαιο, που είναι πιο δυνατό, χρησιμοποιείται για να φτιάξουμε άλλα προϊόντα, όπως λάδι για μασάζ, αφού φυσικά αραιωθεί σε κάποιο έλαιο βάσης».

Πώς θα τα χρησιμοποιήσεις

«Οι εισπνοές με αιθέριο έλαιο είναι ένας καλός τρόπος χρήσης», συμβουλεύει η κ. Μελά, «γιατί με αυτό τον τρόπο εισάγονται στην κυκλοφορία του αίματος. Μπορούμε, επίσης, να τα χρησιμοποιήσουμε για να φτιάξουμε δικά μας αρωματικά άλατα, προσθέτοντας μερικές σταγόνες σε χοντρό αλάτι, το οποίο θα ρίξουμε στο νερό της μπανιέρας ή σε μια λεκάνη με νερό για να κάνουμε ποδόλουτρο. Μπορούμε επίσης να προσθέσουμε αιθέρια έλαια στο σαμπουάν ή στην κρέμα μας. Η πιο διαδεδομένη χρήση τους, πάντως, είναι για μασάζ, μαζί με έλαιο βάσης».

Κάθε φυτό έχει τα δικά του μυστικά

Ανάλογα με τις ανάγκες μας υπάρχει και το κατάλληλο έλαιο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για κάθε χρήση, όπως μας πληροφορεί ο κ. Πεδιαδίτης:

Δίκταμο: Έχει ιδιότητες επουλωτικές και είναι πολύ αποτελεσματικό για την αντιμετώπιση των ουλών, των ραγάδων και των ρυτίδων. Επιπλέον, έχει ευεργετική δράση για τους μυϊκούς και αρθριτικούς πόνους.

Φασκόμηλο: Έχει αποχρεμπτική δράση και μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για το κρυολόγημα, εναντίον της τριχόπτωσης, αλλά και για να μειώσουμε την κυτταρίτιδα.

Ρίγανη: Είναι ένα φυσικό αντιβιοτικό και προστατεύει τον οργανισμό από τα μικρόβια. Επίσης σκοτώνει τις ψείρες και γι’ αυτό τη χρησιμοποιούμε σε ειδικό σαμπουάν.

Θυμάρι: Είναι το καλύτερο φάρμακο για τον πονόλαιμο. Κάνοντας γαργάρα με λίγες σταγόνες αιθέριο έλαιο μαζί με μέλι και νερό, αισθανόμαστε τα συμπτώματα να μειώνονται αμέσως.

Και η κ. Μελά συμπληρώνει μερικές ακόμα χρήσεις τους:

Λεβάντα: Είναι απαραίτητη στην κουζίνα, καθώς προσφέρει άμεση ανακούφιση από τα εγκαύματα. Έχει επίσης σπασμολυτικές ιδιότητες και λειτουργεί θεραπευτικά για τον πονοκέφαλο, τους πόνους περιόδου, τα πιασίματα, τις αϋπνίες.

Tea tree: Είναι ένα θαυμάσιο μικροβιοκτόνο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ποδόλουτρο για να καταπολεμήσουμε τους μύκητες των ποδιών ή στην οδοντόβουρτσα αν έχουμε ουλίτιδα και για τη λεύκανση των δοντιών.

Μανταρίνι και πορτοκάλι: Χαρίζουν αισιοδοξία. Για να ξαναβρείς τη ζωτικότητά σου έπειτα από μια κουραστική μέρα, ρίξε μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο από πορτοκάλι στο σφουγγάρι σας πριν κάνεις ντους.

Τα αιθέρια έλαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης στο σπίτι και στον κήπο, τόσο για να καθαρίσουμε τις επιφάνειες όσο και για να απαλλαγούμε από τα ζιζάνια που καταστρέφουν τα φυτά μας.

ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΛΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 141

Update: Ιούλιος 2016.