Κάθε άνθρωπος ορίζει και διατηρεί γύρω από το σώμα του μια αόρατη ζώνη που αποτελεί τον προσωπικό ζωτικό του χώρο. Οι άνθρωποι που διατηρούν διαρκώς μεγάλους προσωπικούς χώρους διακατέχονται συνήθως από υψηλά επίπεδα άγχους και έντονους φόβους. Αντίθετα εκείνοι που πλησιάζουν περισσότερο τους άλλους είναι συνήθως άτομα κοινωνικά και εξωστρεφή που χαρακτηρίζονται από υψηλή αυτοπεποίθηση, σιγουριά και αίσθηση ασφάλειας.
Όσον αφορά τα δυο φύλα έρευνες έδειξαν ότι οι γυναίκες κρατούν μεταξύ τους τις μικρότερες αποστάσεις, ακολουθούν οι αποστάσεις ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες, ενώ τις μεγαλύτερες τηρούν οι άντρες μεταξύ τους.
Από 0 ως 20 cm
Η απόλυτη οικειότητα
Η απόσταση ανάμεσα στους ερωτευμένους είναι τόσο μικρή που είναι ικανοί να αντιλαμβάνονται την ανάσα, τη μυρωδιά και τη θερμότητα του σώματος του άλλου. Η ερωτική, είναι η ζώνη της απόλυτης οικειότητας, καθώς τα όρια των σωμάτων εκμηδενίζονται. Εδώ τα μηνύματα είναι ως επί το πλείστον μη λεκτικά: βλέμματα, χάδια, αγκαλιές, θερμά φιλιά. Αν ο ανέφελος κόσμος των ερωτευμένων διαταραχτεί και δημιουργηθεί ένταση μεταξύ τους οι αποστάσεις μεγαλώνουν, αλλά μόνο μέχρι να τα ξαναβρούν!
Από 45 ως 80 cm
Γονείς και φίλοι
Αν και οι αγκαλιές και τα τρυφερά φιλιά είναι κάτι συνηθισμένο ανάμεσα στα παιδιά και τους γονείς, η απόσταση εδώ αυξάνεται, ιδιαίτερα καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν. Η επικοινωνία επικεντρώνεται περισσότερο στο βλέμμα και στις λέξεις και όχι τόσο στην όσφρηση και την αφή.
Ανάμεσα στους φίλους το όριο φτάνει ακόμα και τα 80 εκατοστά και όχι τυχαία: η απόσταση αυτή μας επιτρέπει να απλώσουμε το χέρι, να αγγίξουμε τον άλλο. Αν ένας φίλος ξεπεράσει το όριο των 45 εκατοστών μάλλον μας στέλνει ένα μήνυμα που έχει ξεφύγει από το φιλικό πλαίσιο…
Από 80 ως 120 cm
Με τους συναδέλφους
Η απόσταση αυτή που δεν μας επιτρέπει να αντιλαμβανόμαστε την οσμή και τη θερμότητα του σώματος του άλλου, είναι η πιο κατάλληλη όταν έχουμε απέναντί μας γνωστούς ή συναδέλφους, αν δεν θέλουμε να δώσουμε την εντύπωση ότι εισβάλλουμε στον προσωπικό τους χώρο. Σκεφτείτε πόσο άβολα νιώθουμε όταν είμαστε στο ασανσέρ σε απόσταση αναπνοής με άγνωστους ανθρώπους: επειδή δεν μπορούμε να κρατήσουμε την κατάλληλη απόσταση αποφεύγουμε το βλέμμα του άλλου ή έχουμε την τάση να σταυρώνουμε τα χέρια (μια γνωστή αμυντική στάση του σώματος).
Από την άλλη μεριά, απόσταση μεγαλύτερη από 120 εκατοστά φανερώνει την πρόθεση κάποιου να μας «παγώσει» και να μας αντιμετωπίσει αυστηρά επαγγελματικά.
Από 300 cm και πάνω
Στο θέατρο ή σε μια διάλεξη
Τρία μέτρα είναι η μικρότερη απόσταση που χωρίζει ομιλητές και ακροατήριο σε μια διάλεξη ή ηθοποιούς και κοινό σε μια θεατρική παράσταση. Είναι μια απόσταση που εγγυάται ότι η αλληλεπίδραση γίνεται μόνο σε ακουστικό και οπτικό επίπεδο, αποκλείοντας τις υπόλοιπες αισθήσεις που εμπλέκονται κυρίως στις σχέσεις οικειότητας και εξασφαλίζοντας έτσι την προστασία της προσωπικού ζωτικού χώρου και των δυο πλευρών.
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 77
Update: Απρίλιος 2016.
