Οι φρουτοχυμοί αποτελούν μια πολύτιμη πηγή αναγκαίων συστατικών για τον ανθρώπινο οργανισμό, όπως νερού, σακχάρων, βιταμινών, μεταλλικών στοιχείων, ιχνοστοιχείων και φυτοθρεπτικών. Όταν όμως συνδυάζουμε κάποιο φάρμακο με έναν φρουτοχυμό αντί να πιούμε απλώς λίγο νερό, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο ορισμένες κατά τα άλλα ωφέλιμες ουσίες του φρουτοχυμού να αλληλεπιδράσουν με τα ενεργά συστατικά του φαρμάκου και να τροποποιήσουν τη δράση του.
Τι μπορεί να συμβεί;
Εάν ο φρουτοχυμός δρα συνεργικά με το φάρμακο, μπορεί να μετατρέψει τη φυσιολογική δόση του φαρμάκου σε τοξική μεγαδόση, με συνέπεια την εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών.
Εάν ο φρουτοχυμός επηρεάζει αρνητικά το φάρμακο, μπορεί να ελαττώσει τα επιθυμητά επίπεδά του στο αίμα, με συνέπεια να έχει μειωμένη αποτελεσματικότητα.
Δεν ξεχνάμε: Προϋπόθεση για να δράσουν αποτελεσματικά τα ενεργά συστατικά κάθε φαρμάκου, είναι να καταλήξουν με μια ορισμένη και επιθυμητή συγκέντρωση στην κυκλοφορία του αίματος. Αντίθετα, αν μεταβληθεί έστω και στο ελάχιστο η συγκέντρωσή τους στο αίμα, τότε η δραστικότητά τους μειώνεται, ακυρώνεται ή προκαλούνται παρενέργειες.
Τι λένε οι έρευνες;
Πριν από περίπου 35 χρόνια, ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά ότι ο χυμός του γκρέιπφρουτ αλληλεπιδρά με συγκεκριμένο αντιυπερτασικό φάρμακο, αυξάνοντας σε επικίνδυνα επίπεδα τη συγκέντρωσή του στο αίμα. Από τότε μέχρι σήμερα έχει βρεθεί ότι ο χυμός γκρέιπφρουτ, αλλά και το ίδιο το φρούτο, επηρεάζει τη θεραπευτική δράση δεκάδων διαφορετικών φαρμάκων, συνηθέστερα αυξάνοντας στο αίμα τη διαθέσιμη συγκέντρωσή τους. Όπως ήταν φυσικό, οι έρευνες επεκτάθηκαν και σε άλλα είδη χυμών, όπως πορτοκαλιού, μήλου και ροδιού. Διαπίστωσαν λοιπόν ότι κι αυτοί οι χυμοί, ανεξάρτητα εάν είναι φρεσκοστιμμένοι ή τυποποιημένοι, μπορεί να αυξήσουν ή να μειώσουν τη θεραπευτική δράση ορισμένων φαρμάκων που λαμβάνονται από το στόμα (κι όχι φαρμάκων που λαμβάνονται δια άλλης οδού, π.χ. ενέσιμα).
Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα;
Ο χυμός γκρέιπφρουτ παρεμβαίνει στον μεταβολισμό σχεδόν του 60% των φαρμάκων, όπως: αντιυπερτασικά, στατίνες για τη μείωση χοληστερόλης, αντιπυρετικά, αντιβιοτικά, αγχολυτικά, αντισυλληπτικά, αντιφλεγμονώδη, αντιισταμινικά για τις αλλεργίες, φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία, ανοσοκατασταλτικά, χημειοπροφυλακτικά κ.ά.
Ο χυμός ροδιού εμποδίζει το ίδιο ένζυμο του οργανισμού που παρεμποδίζεται από το χυμό γκρέιπφρουτ και μάλιστα σε ανάλογο βαθμό. Επομένως, ενδέχεται να αλληλεπιδρά με παρόμοιο τρόπο με τα φάρμακα, ειδικά σε ό,τι αφορά τις στατίνες και τα αντιυπερτασικά.
Ο χυμός πορτοκαλιού αλλά και άλλων εσπεριδοειδών ελαττώνει τη δραστικότητα αντιβιοτικών και φαρμάκων κατά των αλλεργιών, ενώ αυξάνει την απορρόφηση των συμπληρωμάτων σιδήρου, των αντιόξινων που περιέχουν παράγωγα αλουμινίου, κοινών αναλγητικών όπως η ασπιρίνη, καθώς και ορισμένων φαρμάκων για τις φλεγμονές.
Ο χυμός μήλου ενδέχεται να μειώνει την απορρόφηση και τη δράση κάποιων αντιβιοτικών και ορισμένων βήτα-αναστολέων που χρησιμοποιούνται κατά της υπέρτασης.
Σε υπερβολική κατανάλωση, όλοι οι φρουτοχυμοί αυξάνουν τη διούρηση, κατάσταση που μπορεί να επιταχύνει την αποβολή κάποιων φαρμάκων, μειώνοντας έτσι την αποτελεσματικότητά τους.
Πρέπει να ανησυχώ;
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η αλληλεπίδραση των φρουτοχυμών με τα φάρμακα δεν έχει σοβαρές επιπτώσεις ούτε θέτει σε κίνδυνο την υγεία μας. Είναι, όμως, αναμφισβήτητο γεγονός ότι η αλληλεπίδραση αυτή μπορεί να διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο κι ότι υπάρχουν κάποια άτομα που ενδέχεται να κινδυνεύουν περισσότερο από άλλα. Ηλικιωμένοι, χρονίως πάσχοντες που ακολουθούν συστηματικές θεραπείες, άτομα που λαμβάνουν μεγάλες δόσεις φαρμάκων ή περισσότερα του ενός σκευάσματα ημερησίως, έγκυες, παχύσαρκοι και νηστεύοντες, πρέπει οπωσδήποτε να ρωτούν γιατρό ή φαρμακοποιό πριν πάρουν οποιοδήποτε φάρμακο, βότανο ή συμπλήρωμα διατροφής με οποιονδήποτε φρουτοχυμό.
Τι πρέπει να κάνω;
Ακολούθησε αυστηρά τις ιατρικές οδηγίες. Εάν ο γιατρός σού απαγορεύσει τη λήψη του φαρμάκου με φρουτοχυμό, ρώτησε τον εάν σου επιτρέπει να πίνεις χυμούς άλλες ώρες της ημέρας. Βεβαίως, δεν πρέπει να παραλείψεις να μελετήσεις προσεκτικά το φυλλάδιο με τις οδηγίες χρήσης του φαρμάκου, ειδικά το σημείο που τιτλοφορείται "Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα ή ουσίες". Στην περίπτωση που χρειαστεί να πάρεις κάποιο φάρμακο χωρίς ιατρική συμβουλή, π.χ. ένα παυσίπονο, ή χρησιμοποιείς τακτικά μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα, όπως π.χ. συμπληρώματα διατροφής, για τα οποία δεν έχεις συγκεκριμένες οδηγίες λήψης από ειδικό, π.χ. τον φαρμακοποιό σου, να τα λαμβάνεις αποκλειστικά και μόνο με σκέτο νερό. Τέλος, αν πάρεις οποιοδήποτε φάρμακο μαζί με φρουτοχυμό και παρατηρήσεις ταχυκαρδία, έντονη εφίδρωση, τρέμουλο, ζάλη ή άλλο "ασυνήθιστο σύμπτωμα", ενημέρωσε άμεσα το γιατρό σου!
Προσοχή! Η συγχορήγηση φαρμάκων & φρουτοχυμών σε βρέφη και παιδιά - π.χ. η ανάμιξη υγρής αντιβίωσης με φρουτοχυμό, καλό είναι να αποφεύγεται.
Θέλεις να μάθεις περισσότερα; Επισκέψου τον δικτυακό τόπο του Πανεπιστημίου Μίτσιγκαν http://www.umich.edu/ και πληκτρολόγησε στην επιλογή "Search" τις λέξεις Juice+Drugs.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία τεύχος 102.
Επικαιροποίηση: Μάρτιος 2015.
