Η κατάσταση ανήκει στους επίσημα καταχωρημένους εθισμούς και επισήμως λέγεται "ωνιομανία" (από την αρχαία λέξη για τα ψώνια, "ώνια") ή αλλιώς αγοραμανία. Πρόκειται για μια μανία αλόγιστου καταναλωτισμού, παρά τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτό τόσο στην οικονομικής μας κατάσταση αλλά και στις προσωπικές σχέσεις. Μάλιστα, όπως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις εθισμών, έτσι και σε αυτή την περίπτωση οι εθισμένοι δεν μπορούν να διακρίνουν το πρόβλημα και να το αντιμετωπίσουν ενώ η ρίζα του προβλήματος έχει να κάνει με καθαρά ψυχολογικά αίτια.
Τα άτομα που πάσχουν από αυτόν τον εθισμό πιστεύουν πως μέσα από τα ψώνια όχι μόνο θα βελτιώσουν τη διάθεση και θα ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους, αλλά θα καταφέρουν να καλύψουν το βαθύτερο συναισθηματικό κενό που τους βαραίνει και θα γίνουν αποδεκτοί από το περιβάλλον τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αγοράζουν συνεχώς πράγματα που συχνά δεν έχουν ανάγκη ξοδεύοντας μέχρι οικονομικής εξαντλήσεως.
Όταν όμως χάνεται το µέτρο για την αλλαγή της συμπεριφοράς είναι αναγκαία και η αλλαγή στάσης ζωής. Μια αλλαγή που δεν αγοράζεται, αλλά απαιτεί την προσωπική δέσμευση των ανθρώπων που αποφασίζουν να ζήσουν αυθεντικά και να επενδύσουν όχι σε υλικά αγαθά, αλλά στον εαυτό τους, αυξάνοντας την αυτογνωσία και βελτιώνοντας την ψυχική τους υγεία.
Δες το παρακάτω βιντεάκι ομάδας φοιτητών του τμήματος Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΑΣΟΕΕ), που δημιουργήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος “Οργανωσιακή Ψυχολογία”, αφυπνίσου και καταπολέμησε το πρόβλημα.
Πρακτικές συμβουλές για την καταπολέμηση της αγοραμανίας (shopaholic)
Μερικές πρακτικές συμβουλές μας δίνει σε παλαιότερη ανάρτηση και η θεία Λουκία: Διάβασέ τις και σταμάτα τις ανούσιες παρορμητικές αγορές:
* Όταν βγαίνεις έξω, παίρνε μαζί σου μόνο ένα μικρό ποσό σε μετρητά που θα σου καλύψει μόνο τα μεταφορικά και τα μικροέξοδα.
* Άσε τις πιστωτικές σου κάρτες στο σπίτι. Ακόμα καλύτερα θα ήταν να τις σκίσεις και να τις πετάξεις, ή έστω να κρατήσεις μόνο μία με πολύ χαμηλό πιστωτικό όριο για να μην μπαίνεις σε πειρασμό για ψώνια από το ίντερνετ.
* Μην κουβαλάς μαζί σου κάρτα αναλήψεων. Κράτα τη στο σπίτι και χρησιμοποίησε την δυο-τρεις φορές την εβδομάδα υπολογίζοντας το ποσό που θα χρειαστείς για τα απαραίτητα έξοδα των επόμενων ημερών (για λογαριασμούς, έξοδα κίνησης κ.λπ.).
* Σημείωνε ό,τι αγοράζεις κάθε μέρα μαζί με το ποσό που χάλασες για το κάθε τι, ώστε να αποκτήσεις μια αντικειμενική και πλήρη εικόνα των εξόδων σου.
* Κάνε έναν προϋπολογισμό για τις πραγματικές υλικές ανάγκες σου, υπολογίζοντας τα πάντα (λογαριασμούς, κομμωτήρια, μέχρι και το περίπτερο) και βάλε ένα αυστηρό και συγκεκριμένο όριο για το πόσο μπορείς να ξεφεύγεις κάθε μήνα.
* Οργάνωσε την ντουλάπα σου: πρώτα βγάλε έξω όλα τα ρούχα, τα παπούτσια, τα αξεσουάρ και τα καλλυντικά σου και κάνε τους μια αυστηρή αξιολόγηση. Μετά, ξεφορτώσου ό,τι δεν σου αρέσει ή δεν σου κάνει, φύλαξε ό,τι είναι καλής ποιότητας και μπορεί να ξανάρθει στη μόδα και τακτοποίησε ό,τι απόμεινε με πρακτικό και όμορφο τρόπο. Αυτό θα σε κάνει να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου κάθε φορά που ετοιμάζεσαι, ενώ θα σου δώσει ιδέες για περισσότερους συνδυασμούς με τα πράγματα που έχεις ήδη.
* Όποτε νιώθεις την παρόρμηση να αγοράσεις κάτι, σκέψου μήπως το έχεις ήδη κι αν όχι με τι θα μπορέσεις να το συνδυάσεις από τα υπάρχοντα σου. Αν δεν συνδυάζεται με τίποτα απ' ότι έχεις, είναι απόλυτα βέβαιο ότι δεν είναι του στυλ σου και θα μείνει αφόρετο στη ντουλάπα.
* Ποτέ μην αγοράζεις κάτι τη μέρα που το βλέπεις στη βιτρίνα, ακόμα κι αν το χρειάζεσαι πραγματικά. Αν δεν μπορείς να αντισταθείς, δοκίμασε το και ζήτα από την πωλήτρια να σου το κρατήσει για δυο τρεις μέρες. Αν εξακολουθείς να σκέφτεσαι το συγκεκριμένο αντικείμενο μετά από αυτό το διάστημα, τότε αγόρασε το, αλλά υποσχέσου στον εαυτό σου ότι δεν θα αγοράσεις τίποτε άλλο για ένα μήνα.
Να θυμάσαι:
Την πρώτη φορά που θα μπορέσεις να αντισταθείς στην παρόρμηση σου θα νιώσεις ακόμη καλύτερα απ' ότι αν υπέκυπτες, ενώ αυτό το συναίσθημα θα διαρκέσει και θα σε κάνει νιώθεις όλο και πιο δυνατή κάθε φορά.
Αν δοκιμάσεις όλα αυτά και δεν δεις αποτέλεσμα μέσα στον επόμενο μήνα ίσως να ήταν καλή ιδέα να ζητήσεις τη συμβουλή κάποιου ψυχοθεραπευτή, ο οποίος θα μπορέσει να σε βοηθήσει να αναγνωρίσεις τα βαθύτερα συναισθήματα που σε οδηγούν στην υπερκατανάλωση και να αντιμετωπίσεις το κακό στη ρίζα του.
