Αφού διαβάσεις πρώτα το άρθρο μας «Να πάρω συμπληρώματα; (Α' μέρος)», μάθε ποια άλλα μπορούν να σε βοηθήσουν στην προσπάθειά σου.

Υποκατάστατα γεύματος

Για τον έλεγχο του σωματικού βάρους

Τι είναι: Ειδικά «γεύματα» εξειδικευμένης σύνθεσης, έτοιμα προς κατανάλωση ή με ελάχιστη απαίτηση προετοιμασίας. Περιέχουν αναγκαία θρεπτικά στοιχεία, όπως πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπαρά, βιταμίνες και ανόργανα άλατα, συνήθως σε συνδυασμό με φυτικές ίνες για να προκαλούν μεγαλύτερο κορεσμό της πείνας.

Συνήθεις μορφές: Σκόνες με διάφορες γεύσεις, σε ατομικά φακελάκια ή κουτιά, που διαλύονται σε νερό ή άλλο υγρό, έτοιμα προς χρήση ροφήματα, μπάρες, μπισκότα, σούπες κ.ά.

Πού βοηθούν: Σύμφωνα με την EFSA, η υποκατάσταση δύο γευμάτων ημερησίως με υποκατάστατα γεύματος, στο πλαίσιο μιας δίαιτας μειωμένων θερμίδων, συμβάλλει στην απώλεια βάρους, ενώ η υποκατάσταση ενός ημερήσιου γεύματος ύστερα από απώλεια βάρους συμβάλλει στη διατήρησή του.

Μου χρειάζεται;

• Ναι εάν πρόκειται να ακολουθήσεις δίαιτα μειωμένων θερμίδων με υποκατάσταση 1-2 ημερήσιων γευμάτων.
• Ίσως εάν βρίσκεις τα υποκατάστατα βολικά στη χρήση και σε βοηθούν να ελέγχεις τη θερμιδική σου πρόσληψη ή θέλεις να αντικαταστήσεις πρόχειρα φαγητά ή να τα χρησιμοποιείς περιστασιακά, π.χ. όταν δεν έχεις τη δυνατότητα για κάποιο κανονικό γεύμα.
• Όχι εάν σκοπεύεις να διατρέφεσαι αποκλειστικά με αυτά και δεν προσλαμβάνεις τουλάχιστον 800 θερμίδες ημερησίως από κανονικά τρόφιμα.

Σημεία προσοχής: Μελέτησε όλα τα αναγραφόμενα στην ετικέτα του σκευάσματος, βεβαιώσου ότι διαθέτει αριθμό γνωστοποίησης στον ΕΟΦ και ότι δεν περιέχει απαγορευμένες ουσίες, π.χ. σιβουτραμίνη, ούτε συστατικά στα οποία παρουσιάζεις αλλεργία. Επίλεξε ένα θρεπτικά ισορροπημένο προϊόν, με πρώτες ύλες υψηλής βιολογικής αξίας. Μην τρέφεσαι αποκλειστικά με υποκατάστατα!

Συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA)

Συμβάλλει στη μείωση του σωματικού λίπους

Τι είναι: Ομάδα μη απαραίτητων πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, που ανευρίσκονται κυρίως σε λίπος κρεάτων, ψαριών και θαλασσινών, βούτυρο και πλήρη γαλακτοκομικά.

Πού βοηθά: Μακροχρόνια καθημερινή λήψη 1,5-4g CLA μπορεί να συμβάλει στην ελάττωση του σωματικού λίπους. Ωστόσο η ποσότητα αυτή είναι δύσκολο να προσληφθεί μέσω της συνήθους διατροφής. Επομένως, η χρήση συμπληρωμάτων CLA, π.χ. σε κάψουλες ή υγρή μορφή, εξασφαλίζει την επιθυμητή απαιτούμενη πρόσληψή του χωρίς να αυξηθεί η κατανάλωση ζωικών τροφίμων πλούσιων σε λιπαρά.

Μου χρειάζεται;

• Ναι εάν γυμνάζεσαι, προσέχεις τη διατροφή σου και θέλεις κάτι ήπιο για να υποβοηθήσεις την απώλεια λίπους.
• Ίσως εάν έχεις χαμηλό μεταβολικό ρυθμό εξαιτίας απώλειας μυϊκής μάζας ή υποθυρεοειδισμού, κάνεις αγωνιστικό αθλητισμό ή ασχολείσαι με τη σωματική διάπλαση και στοχεύετε στη «γράμμωση».
• Όχι εάν προσδοκάς να χάσεις βάρος ή λίπος χωρίς να γυμνάζεσαι.

Σημεία προσοχής: Προτίμησε συμπλήρωμα CLA από φυτική πηγή, π.χ. καρθαμέλαιο ή/και ηλιέλαιο, χωρίς επιπλέον συστατικά ή πρόσθετα. Μπορεί να λαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς διακοπή. Σε σπάνιες περιπτώσεις ενδέχεται να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές.

Βοηθήματα αρθρώσεων

Ενίσχυση και προστασία αρθρώσεων

Τι είναι: Σκευάσματα με διάφορες ουσίες, όπως γλυκοζαμίνη, χονδροτεΐνη, MSM, υδρολυμένο κολλαγόνο, βιταμίνες, μαγγάνιο, φυτικά εκχυλίσματα κ.ά., μεμονωμένες ή σε συνδυασμό (φόρμουλες).

Πού βοηθούν: Εξαρτάται από τα συστατικά κάθε σκευάσματος. Σε γενικές γραμμές φαίνεται ότι μπορεί να βοηθήσουν στη λίπανση των αρθρώσεων, στη θρέψη και την αναδόμηση των συστατικών μερών τους, π.χ. χόνδρων, ενώ έχουν ήπιες αναλγητικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Μου χρειάζεται;

• Ναι εάν κάνεις αγωνιστικό αθλητισμό, γυμνάζεσαι έντονα, σηκώνεις μεγάλα φορτία, καταπονείς υπερβολικά τις αρθρώσεις σου ή/και τις έχεις τραυματίσει.
• Ίσως εάν πάσχεις από χρόνιες αρθροπάθειες, οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδή αρθρίτιδα και γενικά από καταστάσεις που προκαλούν πόνο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις.
• Όχι εάν κάνεις ήδη θεραπεία με φάρμακα και προτίθεσαι να πάρεις κάποιο βοήθημα χωρίς να ενημερώσεις το γιατρό σου.

Σημεία προσοχής: Τα διατροφικά βοηθήματα για τις αρθρώσεις δεν ανακουφίζουν άμεσα από τα συμπτώματα των αρθρίτιδων και τα όποια θετικά τους αποτελέσματα φαίνονται ύστερα από αρκετές εβδομάδες συστηματικής χρήσης. Διάβασε προσεκτικά τις ενδείξεις, τις αντενδείξεις και τις οδηγίες χρήσης κάθε προϊόντος. Αν έχεις αλλεργία στα θαλασσινά, επίλεξε κάποιο προϊόν με συστατικά φυτικής προέλευσης.

Ω-3 λιπαρά

Για την καρδιά και τον εγκέφαλο

Τι είναι: Ομάδα απαραίτητων πολυακόρεστων λιπαρών οξέων που πρέπει να προσλαμβάνουμε καθημερινά μέσω τροφίμων όπως ψάρια, θαλασσινά, ξηροί καρποί, φυτικά έλαια κ.ά.

Συμπληρώματα ω-3 λιπαρών: Περιέχουν ιχθυέλαιο από λιπαρά ψάρια (ιχθυέλαιο) ή έλαιο από άλλες θαλάσσιες πηγές, π.χ. krill oil. Εναλλακτικά, από φυτικές πηγές πλούσιες σε α-λινολενικό οξύ, π.χ. λινέλαιο.

Πού βοηθούν: Σύμφωνα με την EFSA, τα ω-3 λιπαρά EPA και DHA συμβάλλουν στη φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς, στη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων τριγλυκεριδίων στο αίμα και στη διατήρηση της φυσιολογικής αρτηριακής πίεσης. Το DHA συμβάλλει επίσης στη διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας του εγκεφάλου και της όρασης.

Μου χρειάζονται;

• Ναι εάν δεν τρως καθόλου ψάρια και θαλασσινά ή έχεις υψηλά τριγλυκερίδια στο αίμα.
• Ίσως εάν υποφέρεις από φλεγμονές, έχεις καταθλιπτική διάθεση ή αντιμετωπίζεις προβλήματα συγκέντρωσης και μνήμης.
• Όχι εάν ακολουθείς μια ποικίλη διατροφή με συχνή κατανάλωση λιπαρών ψαριών, ξηρών καρπών, σπόρων και προϊόντων αυτών.

Σημεία προσοχής: Συμβουλεύσου το γιατρό σου εάν ακολουθείς αντιπηκτική αγωγή ή παίρνεις άλλα συμπληρώματα με παρόμοια δράση. Επίλεξε συμπληρώματα ω-3 καθαρά από τοξικές ουσίες, π.χ. βαρέα μέταλλα, και με επαρκείς ποσότητες EPA και DHA. Λόγω της υψηλότερης αντιφλεγμονώδους δράσης του, το EPA θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει περισσότερο τους αθλητές. Απόφυγε τις υψηλές δόσεις όταν έχεις έμμηνο ρύση ή οποιαδήποτε αιμορραγία. Σύμφωνα με την EFSA, η πρόσληψη EPA και DHA δεν πρέπει να υπερβαίνει στο σύνολό τους τα 5 γρ. ημερησίως.

Συμβουλεύσου οπωσδήποτε τον γιατρό σου αν είσαι έγκυος, θηλάζεις, βρίσκεσαι υπό φαρμακευτική αγωγή ή αντιμετωπίζεις προβλήματα υγείας.

AΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 158

Update: Φεβρουάριος 2016.