Κοινωνική αποστασιοποίηση: Θα επηρεάσει τις δεξιότητες των μωρών που μεγαλώνουν στην εποχή του COVID;

20.11.2020
Κοινωνική αποστασιοποίηση: Θα επηρεάσει τις δεξιότητες των μωρών που μεγαλώνουν στην εποχή του COVID;
Ποιος θα φανταζόταν στις αρχές το 2020 ότι πριν τελειώσει η χρονιά, μια από τις ανησυχίες που θα είχαμε για τα μωρά μας θα ήταν η κοινωνική τους ανάπτυξη. Γιατί πλέον όσες έγιναν μανούλες μέσα στη χρονιά ανησυχούν ότι η συνεχιζόμενη κοινωνική αποστασιοποίηση θα επηρεάσει αρνητικά την κοινωνική ανάπτυξη των μωρών που γεννιούνται και μεγαλώνουν στην εποχή του COVID, περιορίζοντας τις ευκαιρίες τους για κοινωνική αλληλεπίδραση. Άραγε το άγχος της απόστασης και η ευαισθησία σε επαφή με αγνώστους, θα τα επηρεάσει για μήνες ή ακόμα και για χρόνια;

Το Today’s Parents μίλησε με την ψυχολόγο Sheri Madigan, εμπειρογνώμονα στην ανάπτυξη παιδιών και αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι, σχετικά με αυτές τις ανησυχίες και τι μπορούν να κάνουν οι γονείς.

Τα ερωτήματα που τέθηκαν ήταν τα εξής:

Πρώτα απ 'όλα, πρέπει να ανησυχούμε τόσο πολύ για τις κοινωνικές δεξιότητες των μωρών μας;

«Είναι αλήθεια ότι δεν γνωρίζουμε ακόμα τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, αλλά όχι, δεν ανησυχώ πολύ. Η μάθηση συμβαίνει στο πλαίσιο των σχέσεων. Για μωρά και ακόμη και παιδιά έως 3 ετών, οι πιο σημαντικές πρωτογενείς κοινωνικές αλληλεπιδράσεις είναι με τους φροντιστές τους καθώς εκεί είναι που θα μάθουν τα περισσότερα για τις κοινωνικές δεξιότητες.

Οι γονείς μοντελοποιούν τον τρόπο συμμετοχής σε κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Τα περισσότερα παιδιά στη συνέχεια παίρνουν αυτές τις δεξιότητες που έχουν μάθει και τις εφαρμόζουν στις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις με άλλα παιδιά, φροντιστές και καθηγητές αργότερα στη ζωή τους.

Έτσι, ένα μωρό έξι μηνών δεν χρειάζεται να αλληλεπιδράσει με άλλα παιδιά έξι μηνών για να μάθει πώς να είναι κοινωνικό καθώς θα μάθει αυτές τις δεξιότητες αλληλεπιδρώντας με γονείς και αδέλφια.

Μπορούν τα μωρά να έχουν αλληλεπιδράσεις υψηλής ποιότητας; Να μιλήσουν με τη γιαγιά στο Facetime ή να δείξουν στα ξαδέλφια τους τα παιχνίδια τους μέσω βίντεο Snapchat; Υπάρχει κάποιος τρόπος να διασφαλιστεί ότι ο χρόνος της οθόνης είναι επωφελής για αυτά;

«Είναι σημαντικό για τα παιδιά (και για τους γονείς τους) να συνδεθούν κοινωνικά με τους φίλους και την οικογένειά τους. Ωστόσο, η έρευνα δείχνει ότι τα παιδιά μπορεί να δυσκολευτούν να εφαρμόσουν έννοιες που έχουν μάθει από μια οθόνη δύο διαστάσεων στην πραγματική, τρισδιάστατη ζωή τους. Για παράδειγμα, εάν παρακολουθούν πώς παίζουν με τουβλάκια στο διαδίκτυο, δεν μπορούν να εφαρμόσουν αυτήν τη μάθηση στην πραγματική τους ζωή.

Έτσι, το κλειδί για τις ωφέλιμες αλληλεπιδράσεις οθόνης για τα παιδιά είναι να ζητήσεις από τα μέλη της οικογένειάς σου να ακολουθήσουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο του παιδιού και να κάνουν τις αλληλεπιδράσεις όσο το δυνατόν πιο αμοιβαίες. Η επανάληψη ήχων τα εκθέτει στη γλώσσα, έτσι όσο περισσότερες λέξεις ακούει, τόσο περισσότερο μαθαίνει! Για παράδειγμα, οι συγγενείς σου μπορεί να καλούν το παιδί σου και να του αφηγούνται μια εικονική ιστορία, κατά τη διάρκεια της οποίας να του διαβάζουν βιβλία και να μιλούν για το τι συμβαίνει στις φωτογραφίες.

Θα μπορούσε επίσης να κάνει κλήση η γιαγιά κατά τη διάρκεια του σνακ, τρώγοντας το ίδιο με το παιδί σου. («Τρώμε κόκκινα μήλα! Ξέρεις τι άλλο είναι κόκκινο; Πυροσβεστικά οχήματα!»). Με αυτόν τον τρόπο η κοινή εμπειρία έχει περισσότερο νόημα για το παιδί».

«Υπάρχει ανησυχία ότι, όταν τα μωρά και τα μικρά παιδιά βγαίνουν αυτές τις μέρες, βλέπουν ενήλικες να φορούν μάσκες, είτε πρόκειται για τους γονείς τους, τους παππούδες τους είτε για τους παιδικούς σταθμούς. Άραγε αυτό επηρεάζει την ικανότητά τους να διαβάζουν τις εκφράσεις του προσώπου και να μαθαίνουν συναισθηματικές ενδείξεις όταν δεν μπορούν να δουν το μισό πρόσωπο του ανθρώπου που τα φροντίζει;».

Με τις μάσκες, τα παιδιά θα χάσουν κάποιες χειρονομίες, όπως το χαμόγελο. Αλλά μπορούμε ακόμα να ανταποκριθούμε στα περισσότερα από τα συνθήματά τους μέσω λέξεων, επαφής με τα μάτια και του ενθουσιασμού. Μπορούμε επίσης να προσέξουμε για να ακολουθήσουμε τις κινήσεις τους και να ανταποκριθούμε ανάλογα.

«Πότε πρέπει οι γονείς να ανησυχήσουν για μια προφανή έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων στα παιδιά;»

Μέχρι τους 14 μήνες, τα παιδιά θα πρέπει να ασχολούνται με αυτό που ονομάζεται από κοινού ή μοιρασμένη προσοχή. Η από κοινού προσοχή περιλαμβάνει πιο λεπτές ενδείξεις κοινωνικής αλληλεπίδρασης, όπως το να δείχνει ή να κοιτάζει προς κάτι που του δείχνει ο φροντιστής. Η από κοινού προσοχή είναι ένας τρόπος με τον οποίο τα παιδιά αλληλεπιδρούν με άλλους και μοιράζονται εμπειρίες.

Εάν έως τους 15 μήνες το παιδί σου δεν δείχνει από κοινού προσοχή, σου συνιστώ να ζητήσεις υποστήριξη και καθοδήγηση από τον οικογενειακό σου γιατρό