Το διάβασμα στο γυμνάσιο και στο λύκειο είναι μια μικρή... περιπέτεια για γονείς και παιδιά. Φωνές, πόρτες που κλείνουν με θόρυβο, νεύρα, κακή διάθεση... Οι γονείς βλέπουν ότι τα παιδιά χρειάζονται βοήθεια, αλλά εκείνα δεν τη θέλουν. Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε χωρίς να γινόμαστε παρεμβατικοί και κουραστικοί;
Εφηβεία, μια δύσκολη ηλικία
Η εφηβεία συμπίπτει με τα χρόνια των παιδιών στο γυμνάσιο και το λύκειο. Την ίδια περίοδο δηλαδή που οι ορμονικές αλλαγές φέρνουν σκαμπανεβάσματα στη διάθεσή τους, που τα απασχολεί ιδιαίτερα η εμφάνισή τους, η γνώμη των άλλων... Και μέσα σ’ όλα αυτά οι μαθησιακές απαιτήσεις αυξάνονται. Μια μεγάλη μερίδα μαθητών, ειδικά όσων τώρα ξεκινούν τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ξεχνάει βιβλία, εργασίες και τεστ, δεν ξέρει πώς να οργανώσει το χρόνο της ούτε πώς να διαβάζει αποδοτικά και με σύστημα. Οι έφηβοί μας, λοιπόν, χρειάζονται πλαισίωση, οργάνωση και υποστήριξη για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν.
Μίλησε και άκουσε
Κατ’ αρχάς προσπάθησε να μιλήσεις με το παιδί σου για να μάθεις τις σκέψεις και τα συναισθήματά του γύρω από το σχολείο και τα μαθήματα. Αυτό ομολογουμένως δεν είναι εύκολο με ένα εφηβάκι που δεν θέλει να έχει ανάγκη τη μαμά και τον μπαμπά. Αυτές οι συζητήσεις θέλουν το χρόνο τους, γι’ αυτό διάλεξε κάποια ήρεμη στιγμή ή, ακόμα καλύτερα, μια ουδέτερη. Έτσι τα παιδιά δεν θα νιώθουν επαπειλούμενα, ιδιαίτερα τα αγόρια που έτσι κι αλλιώς δεν θέλουν και πολύ τις τετ α τετ κουβέντες. Κάνε ανοιχτές ερωτήσεις που να μην μπορούν να απαντηθούν με ένα απλό ναι ή όχι, όπως: «Πώς σου φαίνονται οι συμμαθητές σου; Τα βιβλία σου; Ο καθηγητής των Αρχαίων; Τι σκέφτεσαι για το Χ μάθημα/καθηγητή;». Το πιθανότερο είναι οι απαντήσεις αρχικά να είναι «Καλά» ή «Τίποτα». Δεν είναι μόνο ότι τα παιδιά σ’ αυτή την ηλικία είναι κλειστά αλλά και ότι ίσως δεν έχουν ακόμα σχηματίσει μια εικόνα για τα μαθήματα και θα μιλήσουν περισσότερο για τους νέους συμμαθητές τους παρά για τους καθηγητές τους. Άκου προσεκτικά αποφεύγοντας το κήρυγμα και απάντησε επί της ουσίας.
Το μήνυμά σου
Ο στόχος της κουβέντας σου είναι να μεταφέρεις το μήνυμα ότι θέλεις να το βοηθήσεις να τα πάει καλά τώρα που οι σχολικές απαιτήσεις είναι περισσότερες. Μίλησέ του από την προσωπική σου εμπειρία και παραδέξου ότι συχνά είναι δύσκολο να αντεπεξέλθει κάποιος στις υποχρεώσεις του, πόσω μάλλον σε μαθήματα που δεν τον ενδιαφέρουν ή που βαριέται τον καθηγητή. Πες ότι θα το βοηθάς να οργανώνει το διάβασμά του για να προχωράει μεθοδικά, ώστε να μην αγχωθεί στο τέλος της χρονιάς που θα έχει εξετάσεις και ότι για να γίνει αυτό θα εφαρμόσετε μια μικρή καθημερινή ρουτίνα. Είναι σημαντικό αυτή η κουβέντα να γίνει σε ένα καλό κλίμα, ιδιαίτερα αν στο παρελθόν υπήρχαν καβγάδες. Αν πράγματι συνέβαινε αυτό, τόνισε ότι η μικρή ρουτίνα θα μειώσει τους καβγάδες σας. Και ότι έτσι κι αλλιώς θα τη δοκιμάσετε για δύο εβδομάδες και «αν δεν βολεύει, την αλλάζουμε».
Η ρουτίνα σας
Εξήγησε τι αποτελεί τη «ρουτίνα» σας:
- Συμφωνήστε για την ώρα που καθημερινά θα βλέπεις τις υποχρεώσεις που έχει για την επομένη.
- Κάντε μια προεπισκόπηση των σελίδων που πρέπει να διαβαστούν, των ασκήσεων που πρέπει να λυθούν, των απαντήσεων που πρέπει να δοθούν.
- Ρώτησε από πού θέλει να αρχίσει και ξανακοίταξε τι πρέπει να κάνει.
- Ρώτησε αν χρειάζεται βοήθεια σε κάποιο από τα μαθήματα.
- Όταν τελειώσει, ρίξε μια ματιά.
Τεχνικές μελέτης
- Αν η ύλη είναι πολλή ή δύσκολη, βοήθησε το παιδί χωρίζοντάς τη σε υποενότητες, ώστε να προχωρά σταδιακά και να μην αγχώνεται.
- Ενθάρρυνέ το να ελέγξει πρώτα τα ερωτήματα στα οποία θα πρέπει να απαντήσει, προκειμένου να τα έχει στο νου του όσο θα μελετάει.
- Πες του να διαβάσει πρώτα τους τίτλους, τους υπότιτλους και την περίληψη.
Πρότεινε χωρίς να επιμένεις:
- Να διαβάζει την κάθε παράγραφο δύο φορές: την πρώτη για να δει τι λέει και τη δεύτερη για να υπογραμμίσει την ουσία.
- Να γράφει τους τίτλους και τα κύρια σημεία σε ένα φύλλο χαρτί. Αυτό θα βοηθήσει στην ανακεφαλαίωση για τα τεστ.
Οργάνωση & πρόγραμμα
- Έχε στον τοίχο ένα ημερολόγιο που θα σημειώνει μελλοντικά τεστ.
- Συμφωνήστε πότε θα αρχίσει να διαβάζει ώστε να προλαβαίνει να ξεκουραστεί και να μην ξενυχτάει.
- Για να μην χάνει φυλλάδια και εργασίες, κόλλησε δύο πλαστικούς φακέλους πλάτη με πλάτη. Ο ένας να γράφει: «Για το σπίτι», ο άλλος «Για το σχολείο». Οι φάκελοι θα βρίσκονται μόνιμα στην τσάντα.
- Οι έφηβοι διαβάζουν σε περίεργα μέρη και με δυνατή μουσική, χωρίς αυτό να επηρεάζει υποχρεωτικά την απόδοσή τους. Συγκρατήσου, το αποτέλεσμα θα δείξει!
Ο στόχος μας δεν είναι το παιδί να αριστεύσει, αλλά να το βοηθήσουμε να οργανώνει το χρόνο του, να το μάθουμε να προχωρά μεθοδικά και να αναπτύξει τεχνικές μελέτης που θα του χρησιμεύσουν σε όλα τα χρόνια των σπουδών του... και όχι μόνο!
ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΡΑΣΙΔΑΚΗ, Συμβουλευτική Ψυχολόγος- Σύμβουλο σχέσεων
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 154
Update: Νοέμβριος 2015.
